Opowieść o wizerunku z Edessy. Cesarz Konstantyn Porfirogeneta i nieuczyniony ręką wizerunek Chrystusa

Autorka: Maria Tycner-Wolicka

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 229

Okładka: twarda

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zabrudzeniami

W sierpniu 944 r. do Konstantynopola trafiła z Edessy największa świętość tego miasta – “nieuczyniony ręką ludzką”, cudowny wizerunek Chrystusa. Zaledwie kilka miesięcy później w stolicy cesarstwa bizantyńskiego miał miejsce zamach stanu, w wyniku którego do władzy doszedł Konstantyn Porfirogeneta, “uczony na tronie”. Owe – wydawałoby się – niezwiązane ze sobą fakty łączy w misterny sposób pewien niezwykle ciekawy tekst, Opowieść o wizerunku z Edessy, w którym starożytne dzieje cudownego przedmiotu splatają się z bieżącymi wydarzeniami politycznymi. Autorka analizuje owo dzieło – ni to apokryf, ni to polityczny traktat – w szerszym kontekście zjawisk wciąż nie dość dobrze zbadanych, a niezwykle ważnych dla cywilizacji bizantyńskiej, czy szerzej średniowiecznej: czci oddawanej we wschodnim chrześcijaństwie “nieuczynionym ręką ludzką” obrazom, związku ich kultu z kultem relikwii, roli, jaką cudowne przedmioty odgrywały w ideologii cesarskiej, wreszcie sposobów funkcjonowania apokryfu w ówczesnej rzeczywistości.

Spis treści:

Wstęp   /7

1. Opowieść o wizerunku z Edessy. Okoliczności powstania  /14

2. O czym jest Opowieść?  /29

3. Inne relacje o przeniesieniu cudownego wizerunku  /37

4. Wizerunek - obraz - relikwia  /46

5. Spójność i niespójność narracyjna  /55

6. Wymowa Opowieści  /64

7. Czas i przestrzeń w "Opowieści o wizerunku z Edessy"  /70

8. Konstrukcja Opowieści  /79

9. Kontekst Opowieści  /95

10. Dzieje legendy Abgara  /99

11. Wątki legendarne "Opowieści o wizerunku z Edessy" i ich interpretacja  /118

12. Relikwie w Konstantynopolu a władza cesarska  /142

13. Opowieść jako translacja  /153

14. Raz jeszcze wspólnotowy wymiar Opowieści  /175

15. Czy Konstantyn umiał przekonywać? Recepcja Opowieści  /175

Wykaz skrótów  /197

Bibliografia  /201

Indeks osób, nazw geograficznych i etnicznych  /221