Obwód Kaliningradzki w polityce bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej

Autor: Marek Żyła

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 241

Oprawa: miękka

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

W monografii Obwód Kaliningradzki w polityce bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej wieloaspektowo przedstawiono bardzo ważny problemem, jakim jest rola eksklawy kaliningradzkiej w neoimperialnej polityce Federacji Rosyjskiej. Rozpad Związku Radzieckiego spowodował zmiany w istniejącym układzie wpływów w Europie i na świecie. W jego wyniku całkowicie uniezależniły się państwa subregionu Europy Środkowej i Wschodniej, które do wchodziły w skład bloku państw socjalistycznych. Wyłoniły się także nowe państwa, do niedawna funkcjonujące jako republiki związkowe. Wydarzenia, jakie miały miejsce we wschodniej części kontynentu, wymusiły redefinicję europejskiej architektury bezpieczeństwa, łącznie ze zmianą dotychczasowych stref i obszarów wpływów.

Powstała w wyniku rozpadu Federacja Rosyjska stała się nowym, znaczącym podmiotem polityczno-militarnym w światowym systemie bezpieczeństwa. Jej potęga w znacznej mierze utrzymywana jest dzięki potencjałowi militarnemu, w tym jądrowemu. W kontynentalnym wymiarze interesów Federacji Rosyjskiej ważne miejsce zajmuje obwód kaliningradzki. Po strukturalnym przesunięciu w głąb Azji eksklawa kaliningradzka stała się najdalej na zachód wysuniętą częścią rosyjskiego terytorium. Czyni to z obwodu obszar o strategicznym znaczeniu pod względem militarnym. W związku z tym wzrasta zapotrzebowanie na analizę czynników kształtujących jego pozycję w strukturze bezpieczeństwa Rosji. Kluczowym problemem w tym kontekście jest określenie roli, jaką przypisała mu Moskwa.

Publikacja dedykowana jest środowiskom akademickim zajmującym się problematyką neoimperialnej polityki Federacji Rosyjskiej. Wydawnictwo zostało opracowane na podstawie bogatej bazy dokumentacyjnej i znacznej ilości publikacji dotyczących polityki bezpieczeństwa Rosji. Ze względu na aktualność i ważność poruszanych tematów, będzie ono stanowić cenną pomoc w działalności dydaktycznej Akademii Sztuki Wojennej oraz innych ośrodków akademickich.

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

Wstęp  /11

Rozdział 1. System bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej  /14

1.1. Interesy narodowe Rosji  /14

1.2. Struktura systemu bezpieczeństwa  /18

1.3. Siły zbrojne FR  /22

1.4. Inne wojska  /42

1.5. Dokumenty doktrynalne  /44

1.5.1. Koncepcja polityki zagranicznej  /45

1.5.2. Koncepcja (strategia) bezpieczeństwa narodowego  /49

1.5.3. Doktryna wojenna  /56

1.6. Konkluzje  /61

Rozdział 2. Uwarunkowania bezpieczeństwa eksklawy kaliningradzkiej  /65

2.1. Historia ziem dzisiejszego obwodu kaliningradzkiego  /65

2.2. Uwarunkowania polityczne  /75

2.3. Położenie geopolityczne  /85

2.4. Gospodarka  /92

2.5. Demografia  /102

2.6. Uwarunkowania społeczne  /108

2.7. Ekologia  /114

2.8. Uwarunkowania militarne  /120

2.9. Konkluzje  /125

Rozdział 3. Administracyjno-prawne aspekty funkcjonowania obwodu  /128

3.1. Obwód kaliningradzki jako podmiot Federacji Rosyjskiej  /128

3.2. Roszczenia terytorialne i propozycje zmian statusu eksklawy  /134

3.3. Podział administracyjny  /139

3.4. Sytuacja społeczno-gospodarcza  /143

3.5. Konkluzje  /147

Rozdział 4. Siły zbrojne Federacji Rosyjskiej w obwodzie kaliningradzkim  /150

4.1. Struktura i zadania  /150

4.2. Stan ilościowy  /156

4.3. Podstawowe uzbrojenie i wyposażenie  /158

4.4. Infrastruktura wojskowa  /173

4.5. Wyszkolenie  /175

4.6. Konkluzje  /181

Rozdział 5. Obwód kaliningradzki a bezpieczeństwo Federacji Rosyjskiej  /184

5.1. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa  /184

5.2. Znaczenie geopolityczne  /189

5.3. Gospodarka i ekologia  /194

5.4. Czynnik demograficzno-społeczny  /200

5.5. Militaryzacja jako narzędzie polityki bezpieczeństwa  /204

5.6. Konkluzje  /210

Zakończenie  /214

Bibliografia  /216

Indeks nazwisk  /233

Spis rysunków i tabel  /241