Oblicza filozofii szachów

Autor: Wiesław Małecki

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 325

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Publikacje na temat filozofii szachów można policzyć na palcach jednej ręki. Książka WiesławaMałeckiego, pierwsza w Polsce monografia na temat filozofii szachów, stanowi niewątpliwieudane ujęcie tytułowego tematu. Czytelnik może znaleźć w tej książce kilka definicji szachów,z ciekawą konkluzją, że to właśnie „szachy chronią przed próżniactwem”. Autor przypomniał też,że Kościół katolicki uznał od roku 1994 św. Teresę z Ávilli za patronkę gry szachowej.
prof. dr hab. Tadeusz Wolsza, Instytut Historii PAN

Szachy należą do wielkich fenomenów kultury i od dawna zastanawiano się nad ich statusem.Niestety w literaturze polskiej, poza pewnymi przekładami, brak znaczących rodzimych studiówdotyczących tej kwestii. Wiesław Małecki porusza się swobodnie w ogromnej przestrzeni inter-dyscyplinarnej. Mamy do czynienia z badaniami źródłowymi i specjalistycznymi, z wielowymiarowym opracowaniem zagadnienia szachów w kontekście filozoficznym, teorii gier i dyskursukulturowego. Warto podkreślić komunikatywność i jasność narracji, jak również starannie sporządzone odniesienia do źródeł. Tego typu opracowanie ma szansę uzyskania szerszego kręgówodbiorców.

Spis treści:

Wstęp  /9 

Wprowadzenie    /19 

Rozdział pierwszy 

FILOZOFIA SZACHÓW WEDŁUG JOSEFA SEIFERTA    /35 

1. Pytania podstawowe    /35 

2. Astronomiczny wymiar szachów    /41 

3. Porządek, inteligibilność i logika szachów    /43 

4. Zmagania dowolności z koniecznością    /46 

5. Zasada całości i relatywność    /48 

6. Dialektyka przewidywalności i niespodzianki    /51 

7. Sztuka detektywistyczna    /51 

8. Komunikacja i cisza   /52 

9. Ferwor walki    /55 

10. Szachy jako quasi-wiedza     /55 

11. Etyczność gry    /57 

Rozdział drugi 

FILOZOFIA SZACHÓW WEDŁUG WILHELMA JUNKA   /71 

1. Związki intertekstualne  /71 

2. Fenomen „przeceniania-ja”    /90 

3. Podstawowa kategoryzacja szachów    /94 

4. Architektura gry    /107 

5. Czym może być koniec?    /115 

6. Miejsce szachów w kulturze    /119 

7. Fenomen przygody    /124 

8. Narodowy charakter gry    /131 

9. Psycho-filozofia szachów    /137 

10. Filozoficzna wykładnia Noweli szachowej    /146

Rozdział trzeci 

FILOZOFIA SZACHÓW WEDŁUG FRITZA SIEBERTA    /153 

1. W stronę istoty gry    /153 

2. Przestrzeń gry    /159 

3. Czas gry    /163 

4. Przyczynowość gry albo materia    /164 

5. Idea króla    /170 

6. Machee-ologia    /183 

7. Teoria walki    /189 

8. Zasada pracy    /197 

9. Zasada oszczędności    /198 

10. Zasada logiki i sprawiedliwości 199 

11. Ku zasadom gry    /203 

Rozdział czwarty 

ZWIEŃCZENIE FILOZOFII SZACHÓW     /219

1. Wstępne rozstrzygnięcia    /219

2. Szachy a spór o pozytywizm    /222 

3. Wola mocy    /230 

4. Kobieca umysłowość w grze    /243 

5. Szachy jako sport    /246 

6. Wola nauki    /254 

7. Wola sztuki 261 

8. Szachowa filozofia postaci    /273 

9. Wola siebie    /288 

ZAKOŃCZENIE    /299 

BIBLIOGRAFIA  / 315 

ZUSAMMENFASSUNG    /323