O cudach (De Miraculis) Piotr Czcigodny. Źródła monastyczne 97

Autor: Piotr Czcigodny

Przekład: Wojciech Mohort-Kopaczyński

Redakcja i opracowanie: Krzysztof Skwierczyński, Antoni Źrebiec

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 398

Okładka: miękka

Format: 12,5 cm x 19,00 cm

Książka z serii: źródła monastyczne 97, średniowiecze 21

Zebrane przez Piotra Czcigodnego i odpowiednio zredagowane w De miraculis opowieści dotyczą dwóch generalnych kwestii: Eucharystii – co stanowi swego rodzaju podsumowanie i zamknięcie kontrowersji eucharystycznych wybuchających parokrotnie w XI stuleciu, a dotyczących realnej obecności Chrystusa w hostii, oraz wizji osób zmarłych, zaświatów i nieziemskich istot – co z pewnością związane jest z promowanym przez Cluny już od ponad stulecia przekonaniem o mocy modlitwy wstawienniczej za zmarłych w ogóle, a zwłaszcza tej w wykonaniu kluniackich mnichów. Jedynie dwie z podanych przez Piotra Czcigodnego opowieści odbiegają od powyższego schematu, obie znajdują się pod koniec księgi II dzieła i sprawiają wrażanie umieszczonych tam poza przyświecającą dziełu systematyką. Pierwsza z nich wspomina o dziejącym się w rzymskiej bazylice Santa Maria Maggiore, we Wniebowzięcie NMP, cudzie świec – palą się one, ale nie spalają. Drugie cudowne wydarzenie rozegrało się w Souvigny u grobu świętego opata Cluny – Majolusa. Jak określa to Piotr Czcigodny, doszło wówczas do cudu, który zwykle przedkłada się nad inne cuda, mianowicie wskrzeszenia pewnego chłopca.

Spis treści:

Wykaz skrótów /9

Prawdziwe, namacalne, pożyteczne czyli po co człowiekowi cuda? (A. Źrebiec)  /11

I. Piotr Czcigodny i jego De miraculis  /19

II. "Cud" w życiu grzesznika  /47

III. Podsumowanie  /88

"Jan Chrzciciel nie uczynił żadnego znaku", czyli po co świętemu cuda? (K. Skwierczyński)  /91

Bibliografia  /113

O CUDACH (DE MIRACULIS)

Księga pierwsza

Wstęp do pierwszej księgi czcigodnego Piotra opata Cluny O cudach  /133

Rozdział I. O cudzie, który się zdarzył w Owernii  /133

Rozdział II. O pewnym kapłanie, który sprawował Boskie obrzędy w niegodny sposób  /137

Rozdział III. O człowieku, który nie mógł zatrzymać w ustach Ciała Pańskiego, zanim się nie wyspowiadał  /141

Rozdział IV. O śmierci pewnego brata i o spowiedzi odprawionej u kresu życia  /144

Rozdział V. O czyjejś obłudnej spowiedzi  /146

Rozdział VI. O tym, kto poprzez szczerą spowiedź został uwolniony od diabła  /149

Rozdział VII. W jaki sposób demony zostały wypędzone za pomocą wody święconej  /156

Rozdział VIII. O Gerardzie, mnichu czystego i prostego życia  /159

Rozdział IX. O tych cudach, które się zdarzyły w klasztorze kluniackim lub w jego sąsiedztwie  /176

Rozdział X. O niezwykłym pojawieniu się Stefana, którego nazywano Blanc /180

Rozdział XI. O podobnym pojawieniu się Bernarda, który nazywał się Gros /183

Rozdział XII. Jak wielka zawiść wobec kluniatów zawsze trawiła diabła /187

Rozdział XIII. O bracie, którego diabeł chciał oszukać, przybrawszy postać opata /189

Rozdział XIV. O tym, który słyszał, jak się demony chełpią swoimi haniebnymi postępkami /192

Rozdział XV. Co w wigilię Narodzenia Pana opowiedział w kapitularzu błogosławiony Hugon  /199

Rozdział XVI. O bracie, który widział demony idące pobożnie jakby w procesji  /203

Rozdział XVII. O pobożnym starcu Algerze /205

Rozdział XVIII. O nowicjuszu Armandzie, którego przestraszył diabeł pod postacią niedźwiedzia  /207

Rozdział XIX. O tym, jak anioł Pański naznaczył krzyżem Chrystusa miejsce,  w którym bracia dokonują żywota /210

Rozdział XX. O bracie o imieniu Benedykt, który umierając, ujrzał tłum mężów ubranych w białe szaty /213

Rozdział XXI. O Turquilu przeorze sióstr z Marcigny /220

Rozdział XXII. Cud, który się zdarzył w tymże klasztorze, w Marcigny /222

Rozdział XXIII. O zmarłym rycerzu, który trzykrotnie ukazał się pewnemu kapłanowi /227

Rozdział XXIV. O Gwidonie, biskupie Genewy /233

Rozdział XXV. O pewnym kapłanie, który zmarł straszną śmiercią /237

Rozdział XXVI. O dostojnym Gotfrydzie z Semur /245

Rozdział XXVII. O zmarłym rycerzu, który pojawił się Humbertowi z Beaujeu /248

Rozdział XXVIII. Również o pojawieniu się w Hiszpanii innego zmarłego /257

Księga druga

Wstęp do drugiej księgi czcigodnego Piotra opata Cluny  O cudach /267

Rozdział I. O ciemiężycielu kościołów, który ku zdumieniu wszystkich obecnych został w widzialny sposób porwany przez diabła i uniesiony w przestworza /270

Rozdział II. O kimś przysypanym ziemią, kogo za sprawą ofiar i modlitw Kościoła karmił anioł  /274

Rozdział III. Wytłumaczenie, dlaczego pisarz nie mógł zachować czasu i kolejności w opowiadaniu tych tutaj zdarzeń /277

Rozdział IV. O narodzinach i cnotliwej młodości świątobliwego biskupa Mateusza z Albano  /278

Rozdział V. W jaki sposób przystał do czcigodnego Rudolfa z Reims, późniejszego biskupa  /279

Rozdział VI. Jak wyrzekł się kościelnych zaszczytów, dążąc do życia mniszego  /281

Rozdział VII. O tym, że wybrawszy Cluny przez wzgląd na rozgłośną sprawę pobożności, przyjął mniszy habit u św. Marcina na Polach  /283

Rozdział VIII. Jaki się okazał względem Boga w przełożeństwie /287

Rozdział IX. Jaki był wobec podległych osób  /290

Rozdział X. Jakim się okazał wobec wszystkich bliższych i dalszych siebie osób  /294

Rozdział XI. W jaki sposób, wezwany do Cluny, przez czcigodnego opata Piotra, ujął zgromadzenie w karby  /297

Rozdział XII. O schizmie w Cluny, wywołanej przez Ponsa, który był opatem  /299

Rozdział XIII. O końcu skandalu w Cluny i mądrości czcigodnego Mateusza  /305

Rozdział XIV. Jak otrzymał godność biskupa Albano i w jak święty sposób ją sprawował /309

Rozdział XV. O tym, ze kiedy był jeszcze przeorem, zabronił pożyczać pieniądze od Żydów /311

Rozdział XVI. O schizmie Kościoła rzymskiego i jak mężnie bronił strony katolickiej  /313

Rozdział XVII. O jego końcu rozgłośnym niezwykłymi cudami  /316

Rozdział XVIII. O widzeniu, które miał przeor św. Zenona, o tym samym  /320

Rozdział XIX. O widzeniu drugiego brata  /321

Rozdział XX. W jaki sposób znakiem krzyża odpędził od siebie demony i o jego niestrudzonym skupieniu się na Bogu  /322

Rozdział XXI. O objawieniach, jakich doświadczył przed śmiercią i o wizji przygotowanej dla niego chwały  /324

Rozdział XXII. Jak święcie i chwalebnie odszedł z tego świata o blasku jutrzenki pierwszego dnia Narodzenia Pana  /329

Rozdział XXIII. O jego bardzo uroczystych obrzędach pogrzebowych i zaszczytnym pochówku w bazylice św. Frigidiana  /331

Rozdział XXIV. O pewnym złym mnichu i jego jakże niesławnej śmierci  /334

Rozdział XXV. O widzeniu, które miałem ja sam, będąc w Rzymie  /338

Rozdział XXVI. O widzeniu brata Enguizo  /345

Rozdział XXVII. O zasadach życia mnichów kartuzjańskich  /348

Rozdział XXVIII. O pewnym bracie kartuzjańskim  /353

Rozdział XXIX. Dalej o tym bracie  /357

Rozdział XXX. O cudzie świec rzymskich w kościele Matki Pana  /361

Rozdział XXXI. O cudownym widzeniu pewnego chłopca, które miało miejsce w czasie czuwania  /365

Rozdział XXXII. O pewnym chłopcu z Souvigny, przywróconym do życia przez św. Majolusa /370

Rozdział XXXIII. O nieszczerej spowiedzi pewnego brata  /373

Indeks biblijny  /377

Indeks imion i nazw własnych  /381