Nowogród Wielki. Historyczno-kulturowy przewodnik po średniowiecznej republice

Autorzy: Zofia A. Brzozowska, Mirosław J. Leszka

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 268

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Pierwszy polskojęzyczny przewodnik po Nowogrodzie Wielkim. Zaprezentowano w nim około czterdziestu pięciu zabytków historycznych miasta i okolic, ułożonych w porządku geograficznym, np. nowogrodzkiego kremla, soboru katedralnego Sofii, siedziby arcybiskupów nowogrodzkich, Dworu Jarosławowego, Targu siedzib kupcówhanzeatyckich, Grodziszcza Rurykowego. Czytelnik znajdzie tu syntetyczny opis dziejów miasta i związanego z nim bytu politycznego - średniowiecznej republiki kupieckiej, a także najważniejszych zagadnień z zakresu jego specyfiki kulturowej i religijnej, ukształtowanej pod wpływem cywilizacji bizantyńskiej, choć rozwijającej się samodzielnie

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa /11

I. Nowogród Wielki dawniej i dziś. Położenie geograficzne i warunki rozwoju osadnictwa  /17

II. Początki Nowogrodu Wielkiego. Grodziszcze Rurykowe  /25

III. Podział administracyjny Nowogrodu Wielkiego i podległych mu obszarów  /41

IV. Szkic dziejów Nowogrodu Wielkiego  /45

V. Ustrój Nowogrodu Wielkiego - najważniejsze organy władzy  /55

VI. Dietiniec - nowogrodzki kreml  /67

1. Sobór katedralny Sofii - Mądrości Bożej  /76

1.1. Sobór katedralny świątynią dedykowaną Sofii - Mądrości Bożej  /90

1.2. Republika Świętej Sofii. Mądrość Boża patronką Nowogrodu Wielkiego  /92

2. Dom Sofii - siedziba arcybiskupów nowogrodzkich  /103

3. Cerkiew św. Andrzeja Stratelatesa - fragment świątyni św. św. Borysa i Gleba  /111

VII. Cwór Jarosławowy i Targ  /117

1. Sobór św. Mikołaja na Dworze Jarosławowym (na Targu)  /123

2. Cerkiew Niewiast Niosących Wonności na Dworze Jarosławowym (na Targu)  /127

3. Cerkiew św. Prokopiusza na Dworze Jarosławowym (na Targu)  /129

4. Cerkiew św. Paraskiewy Piątnicy na Targu  /131

5. Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy na Targu  /135

6. Cerkiew św. Jana Chrzciciela "na opokach" (na Targu)  /137

7. Cerkiew św. Jerzego na Targu  /139

8. Cerkiew Archanioła Michała na Targu  /141

9. Cerkiew Zwiastowania Bogurodzicy na Targu  /143

VIII. Strona Sofijska  /147

1.Koniec nerewski  /147

1.1. Monaster Zwierzyniecki (Opieki Bogurodzicy)  /148

1.2. Cerkiew św. Mikołaja Białego  /154

1.3. Cerkiew Apostołów Piotra i Pawła w Kożewnikach  /156

1.4. Cerkiew Trójcy Świętej w monasterze Zesłania Ducha Świętego  /160

1.5. Cerkiew św. Teodora Stratelatesa przy ul Szczerkowej  /163

2. Koniec zagorodski  /165

2.1. Cerkiew Dwunastu Apostołów "na rozpadlinach"  /166

3. Koniec ludyński  /167

3.1. Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Monasterze Dziesięcinnym  /168

3.2. Cerkiew św. Błażeja, biskupa Sebasty  /171

3.3. Cerkiew Trójcy Świętej przy ulicy Riediatinej (w Jamskiej Słobodzie)  /173

3.4. Biała (Aleksiejewska) baszta  /175

3.5. Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego (Uwierzenia Apostoła Tomasza) nad jeziorem Miaczino  /178

3.6. Cerkiew św. Jana Miłosiernego nad jeziorem Miaczino  /179

3.7. Cerkiew Apostołów Piotra i Pawła na Sikorczej Górze (na cemantarzu Piotrowskim) /182

IX. Strona targowa  /185

1. Koniec płotnicki /185

1.1. Cerkiew św. św. Borysa i Gleba w Płotnikach  /186

1.2. Monaster Narodzenia Bogurodzicy na Michalicy  /190

1.3. Cerkiew św. Teodora Stratelatesa nad Ruczajem  /193

1.4. Cerkiew św. Demetriusza z Tesaloniki  /197

1.5. Cerkiew św. Klemensa Rzymskiego /199

2. Koniec sławieński  /202

2.1. Cerkiew Przemienienia Pańskiego przy ulicy Iliniej  /202

2.1.1. Ikona Bogurodzicy Znaku i jej miejsce w kulturze Nowogrodu Wielkiego  /209

2.2. Cerkiew Apostoła Filipa przy ulicy Nutnej  /211

2.3. Cerkiew Proroka Eliasza na Sławnie (Na Wzgórzu)  /213

2.4. Cerkiew Apostołów Piotra i Pawła na Sławnie (Na Wzgórzu)  /216

X. Okolice średniowiecznego Nowogrodu Wielkiego  /219

1. Rubieże południowo-zachodnie  /219

1.1. Cerkiew Zwiastowania Bogurodzicy nad jeziorem Miaczino  /219

1.2. Monaster św. Jerzego  /223

2. Rubieże północno-wschodnie  /228

2.1. Monaster Przemienienia Pańskiego w Chutyni  /228

2.2. Monaster Narodzenia Bogurodzicy (Antoniewski)  /231

3. Rubieże południowo-wschodnie  /234

3.1. Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy na Wołotowym Polu  /234

3.2. Cerkiew Przemienienia Pańskiego na Kowalewie /238

3.3. Cerkiew Przemienienia Pańskiego na Nieriedicy  /242

Książęta nowogrodzcy (IX-XV w.)  /249

Biskupi i arcybiskupi nowogrodzcy (X - XV w.)  /253

Bibliografia  /255