Nowe jarzmo. Życie społeczno-polityczne na północnym Mazowszu w latach 1945-1956

Autor: Wojciech Łukaszewski

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 648

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 15,8 cm x 23,5cm

Książka przedstawia ważne aspekty polityczne oraz społeczne na obszarze północnej części byłego województwa warszawskiego od chwili wkroczenia Armii Czerwonej w latach 1944/45 aż do “październikowego przełomu” w 1956 r. Okres pierwszego dziesięciolecia po zakończeniu II wojny światowej śmiało można określić sentencją “od nadziei do nadziei”. Zarówno pierwsza jak i druga nie zostały spełnione. Dr Wojciech Łukaszewski przybliżył zachodzące procesy z pierwszej dekady rządów komunistycznych w powiatach: ciechanowskim, makowskim, mławskim, ostrołęckim, przasnyskim i pułtuskim. Dzięki bogatej podstawie źródłowej, na jakiej oparta jest praca, dokonał wielu nowych ustaleń badawczych. Zaprezentował mechanizmy oporu społecznego występującego w legalnej i podziemnej formie, a także przemiany społeczne rzutujące na obraz regionu w kolejnych dziesięcioleciach. Książka stanowi niezwykle cenny wkład w dorobek naukowy najnowszych dziejów północnego Mazowsza.

Spis treści:

Wstęp  /11

Rozdział I. Północne Mazowsze po zakończeniu działań wojennych

1.1. Oraz regionu po wkroczeniu Armii Czerwonej  /27

1.2. Aresztowania żołnierzy Armii Krajowej i deportacje do ZSRS  /48

1.3. Stosunek Polaków do wojsk sowieckich i nowego systemu  /66

Rozdział II. Powstanie zrębów "państwa ludowego" w północnych powiatach województwa warszawskiego 1945-1946

2.1. Działalność samorządu terytorialnego  /79

2.2. Organizowanie Powiatowych, Miejskich i Gminnych Rad Narodowych  /99

2.3. Tworzenie terenowych jednostek Milicji Obywatelskiej  /110

2.4. Działalność Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej  /130

2.5. Powstanie Powiatowych Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego  /138

2.6. Osadnictwo na Ziemiach przyłączonych do Polski  /161

2.7. Reforma rolna  /171

Rozdział III. Partie polityczne w regionie w okresie instalacji "władzy ludowej" 1945-1947 

3.1. Polska Partia Robotnicza  /193

3.2. Polska Partia Socjalistyczna  /216

3.3. Stronnictwo Ludowe  /230

3.4. Polskie Stronnictwo Ludowe  /244

3.5. Stronnictwo Demokratyczne  /269

3.6. Stronnictwo Pracy  /274

3.7. Organizacje młodzieżowe  /279

Rozdział IV. "Referendum ludowe" i wybory do Sejmu na północnym Mazowszu 1946-1947 

4.1. Przygotowania do referendum  /291

4.2. Wyniki referendum i sposoby ich fałszowania  /303

4.3. Szykany i prześladowania członków PSL-u w regionie  /310

4.4. Reakcja zbrojnego podziemia niepodległościowego na wybory oraz agitacja "Bloku demokratycznego"  /324

45. Przebieg wyborów i ich wyniki  /336

Rozdział V. Po sfałszowanych wyborach do Sejmu 

5.1. Likwidacja niezależności PSL-u oraz wzrost szeregów Stronnictwa Ludowego  /347

5.2. Powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej  /354

5.3 Utworzenie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego  /367

5.4. Działalność Związku Młodzieży Polskiej oraz Komend Powiatowych Organizacji Młodzieżowej "Służba Polsce"  /379

5.5. Likwidacja podziemia zbrojnego  /399

Rozdział VI. Proces budowy "podstaw socjalizmu" 

6.1. Społeczeństwo wobec nowej rzeczywistości  /426

6.2. Działalność młodzieżowych organizacji antykomunistycznych  /433

6.3. Kolektywizacja wsi  /455

6.4. Prześladowania Kościoła katolickiego  /469

6.5. Ruch "Księży patriotów"  /482

6.6. Zwalczanie analfabetyzmu  /498

Rozdział VII. Odwilż i kruszenie się systemu komunistycznego 1954-1956

7.1. Pierwsze oznaki odwilży  /514

7.2. Odrodzenie się życia społecznego, kulturalnego, naukowego i rozpad ZMP  /520

Zakończenie  /529

Wykaz tabel  /540

Wykaz skrótów  /548

Bibliografia  /553

Zdjęcia  /580

Indeks  /620