Niezwykłe bitwy i szarże husarii

Autor: Radosław Sikora

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 512

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Legendarne starcia polskich bohaterów

 

Husaria dokonywała na polach bitew rzeczy niezwykłych. Zwyciężała w starciach, które wydawały się nie do wygrania. Rozbijała szyki nieprzyjaciela. Nie obawiała się ognia muszkietowego ani nawet artyleryjskiego. Wielokrotnie odmieniała losy nie tylko Rzeczypospolitej, ale i całej Europy.

Radosław Sikora po raz kolejny przybliża nam dzieje tej niezwykłej formacji. W obrazowy sposób opowiada o bitwach, które przeszły do legendy i tych mniej znanych, opisuje niezwykłe zwycięstwa, ale też i prawdziwe przyczyny klęsk, które z rzadka, ale jednak się trafiały. Pisze też o bitwach, które dotąd niesłusznie uznawane były za porażki husarii. Przedstawia wyczyny niezwykłe, szuka również przyczyn kryzysu tej niezwykłej polskiej formacji wojskowej.

Książka jest bogato ilustrowana i wzbogacona o cytaty i ciekawostki z epoki , dzięki czemu dowiecie się o bohaterskich czynach husarzy z pierwszej ręki, zobaczycie również, jak naprawdę wyglądała ta formacja.

Radosław Sikora – doktor nauk humanistycznych i rekonstruktor, wybitny znawca staropolskiej wojskowości i wieloletni badacz husarii. Autor wielu książek z zakresu staropolskiej wojskowości i kawalerii, m.in. Husarii. Dumy polskiego oręża i Nie tylko husarii.

Spis treści:

Wstęp, czyli kilka słów o kluczowych pojęciach /17

Rozdział I

O dominacji polskiej sztuki wojennej nad niemiecką (Lubieszów, 17 kwietnia 1577 r.)  /25

Najgorsza z wojen /25

Przeciwnicy /28

Zmyślny plan bitwy /31

Pierwsze starcia /33

Przegrupowanie sił /37

Decydujące boje - rzut okiem na ogólny przebieg zdarzeń /38

O walkach husarii /39

Rzeź /45

Gdańsk upokorzony... /47

...lecz niepokonany /48

Rozdział 2

200 husarzy przeciw Moskwie (Mohylew, 27 czerwca 1581 r.)  /51

Krótka historia zmagań o Inflanty /51

Moskwa kontratakuje /53

Rzecz wiary niepodobna! /58

Mohylew ocalony /62

Rozdział 3

Dlaczego Machiavelli się mylił (Kircholm, 27 września 1605 r.) /65

Wojny inflanckiej kontynuacja /65

Armia polska czy litewska? /68

O dysproporcji sił  /74

Kopie przeciw pikom /75

Militarny ewenement  /83

Rozdział 4.

"Nadzieja w cnocie, ratunek w zwycięstwie!" (Kłuszyn, 4 lipca 1610 r.)  /87

Przepowiednia /87

Najlepszą obroną jest atak /89

Podział wojsk przed bitwą /93

"Na spisy końskimi piersiami wpadali"  /95

Cena zwycięstwa /106

Rozdział 5

Sułtańskie łzy (Chocim, 7 września 1621 r.)  /111

Osmańska nawała /111

"Wszystko wojsko poszło nazad jak oparzone"  /112

Straty /120

"Z ussarskiem wojskiem daleko insza sprawa"  /124

Antemurale christianitatis /125

Rozdział 6

Kopijnicy przeciw kiryśnikom (Kropimozja, 28 listopada 1621 r.)  /131

Powrót do Inflant /131

Zapomniane zwycięstwo /133

"Tak się mężnie potkali z nami, że się zamieszali między naszymi"  /138

Szwedzki "walec" zatrzymany /140

Rozdział 7

O micie "imponującej potęgi ognia" piechoty szwedzkiej (Mitawa, 1 i 3 sierpnia 1622 r.)  /145

Mozołów wojny w Inflantach ciąg dalszy /145

Zmarnowany sukces /146

Ale Kiszka!  /154

"W sam ogień w hufiec nieprzyjacielski skoczyli"  /156

Niepokojące wnioski /160

Rozdział 8

O micie "imponującej potęgi ognia" raz wtóry (Gniew, 22 września, 19 września, 1 października 1626 r.)  /167

Nowy front /167

Gdańsk na celowniku /169

Dlaczego Gniew?  /173

Czarna legenda husarii /174

O krok od zwycięstwa /175

Druga próba sił /184

Przed ostatecznym starciem /191

Decydujący dzień bitwy /192

To ni była porażka! /198

Rozdział 9

"Na nic barziej nie respectowali, iako na usarza naszego" (Smoleńsk, 22 września 1633 r.)  /203

Reformy /203

A gdy wyszli w otwarte pole...  /206

Rozdział 10

Mocni w polu, słabi w mieście (Mohylew, 16 lutego 1655 r.)  /215

Żaden pokój nie trwa wiecznie /215

Fortuna kołem się toczy  /218

Nie da husarzy walki uliczne /222

Rozdział 11

"Z kopiami na tabor i piki odważnie skoczył" (Domany, 22 lutego 1655 r.)  /225

Próba wsparcia Mohylewa /225

Bitwa w tumanach śniegu  /229

Rozdział 12

Jak historycy bitwę przegrali (Kłeck, 7 maja 1656 r.)  /235

Zerwany rozejm /235

Kto przegrał bitwę pod Kłeckiem? /239

Husaria pod Kłeckiem /244

"Rów go od nas odgradzał" /248

O roli broni palnej... /253

...i terenu w bitwie /257

Ja pogardzać armatą, a szablą drogę sobie otwierać /259

Rozdział 13

"Sześciu na jednej kopii widział Moskalów" (Połonka, 18 czerwca 1660 r.)  /263

Szczęśliwy rok 1660  /263

Liczebność wojsk i miejsce bitwy /264

"Chorągwie usarskie z pałaszami skoczyły"  /265

Rozdział 14

Rekordowa szarża? (Kustyszcze, 26 września 1660 r.)  /273

Ofensywa na Ukrainie /273

Rozbicie areirgardy moskiewsko-kozackiego taboru /275

Zarobiłeś, Wilczkowski, nieśmiertelną sławę  /279

Rozdział 15

"Rozstępowali się im, że przeszedł przez wszystkie szyki nieprzyjaciela"(Basia, 8 października 1660 r.)  /283

Próba rewanżu /283

O szykowaniu... /284

...i liczebności husarii /287

Morale - klucz do zwycięstwa /291

Z drogi! /293

Triumf Rzeczypospolitej /296

Rozdział 16

Najsławniejsza bitwa husarii (Wiedeń, 12 września 1683 r.)  /299

Wojna z półksiężycem /299

Kluczowy czynnik - ukształtowanie terenu /300

"Samobójcza" szarża /305

Victoria! /308

Rozdział 17

Ukarana brawura (Parkany, 7 października 1683 r.) /313

Kontynuacja kampanii /313

Rozprężenie w szeregach polskiej armii /314

Armia Kara Mehmeda /315

Błąd za błędem /320

Gorycz klęski /328

Dogrywka /329

Rozdział 18

"Ludzie niezwalczeni" (Hodów, 11 czerwca 1694 r.)  /333

Kamieniec Podolski /333

Intratny interes /334

Zanim trafili na targ /335

Selekcja i podział łupów  /338

Los niewolnika /340

O liczebności ord tatarskich /345

Obrońcy /352

W deszczu strzał /353

Cena zwycięstwa /356

Zapomniany sukces /360

Rozdział 19

Bynajmniej nie ostatnia bitwa husarii (Kliszów, 19 lipca 1702 r.)  /365

I znów wojna ze Szwedami /365

Walka saskiej kawalerii /370

Pierwsza szarża Polaków /372

Druga szarża... /375

...powstrzymana przez kozły hiszpańskie /380

Na nic flinty!  /384

Rozdział 20

Zwycięstwo w marnym stylu (Chybice, 18 czerwca 1704 r.) /389

Młokos, który okazał się lwem  /389

W obronie króla Augusta /390

Dzielna postawa Szwedów... /391

...na nic się zdała /394

Rozdział 21

Raz na wozie, raz pod wozem (Kryżbork, 5 sierpnia 1704 r.)  /397

Ktokolwiek wygra, wygrają Litwini /397

Armia litewsko-szwedzka /399

Armia litewsko-rosyjska /400

Husaria pod Kryżborkiem /405

Od triumfu Wiśniowieckiego po jego upadek, czyli zmienne losy batalii /409

Straty /417

Znaczenie bitwy /420

Zakończenie /423

Przypisy /427

Bibliografia /465

Indeks /493