Niemcy i racja stanu. Myśl polityczna Jacques'a Bainville'a (1879-1936)

Autor: Grzegorz Kucharczyk

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 297

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron przykurzone

Jacques Bainville (1879-1936) wywarł istotny wpływ na część elit rządzących i społeczeństwo francuskie. Jego poglądy były czasami kontrowersyjne, dowodził np. że słabość Francji jest pochodną upadku rządów monarchicznych. Ale za to bezbłędnie ocenił rządy narodowo-socjalistyczne jako bardzo agresywne i przewidział ich popularność wśród społeczeństwa niemieckiego. Już w roku 1920 przeczuwał, że odrodzona Rzesza niemiecka sprowadzi na Europę katastrofę i przez wiele lat obserwował rosnący antagonizm francusko-niemiecki.

Grzegorz Kucharczyk (ur. 1969) - docent w Instytucie Historii PAN, specjalizujący się w badaniach dziejów myśli politycznej i historii Niemiec oraz stosunków polsko-niemieckich. Odbył staże naukowe na Freie Universität Berlin oraz University of London. Stypendysta KAAD oraz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Autor kilkudziesięciu artykułów w polskich i zagranicznych pismach naukowych. Opublikował m.in.: Prusy, Rosja i kwestia polska w myśli politycznej Constantina Frantza 1817-1891 (Warszawa 1999), Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasie zaborów (Poznań 2001), Ostatni cesarz. BI. Karol I (Poznań 2004), Pierwszy holocaust XX wieku (Warszawa 2004). Współautor serii podręczników do historii dla gimnazjalistów.

Prezentowana monografia o myśli politycznej Jacques'a Bainville'a jest pierwszym tego typu opracowaniem w polskiej historiografii. Bainville-jedna z czołowych postaci nacjonalistycznej i monarchistycznej Akcji Francuskiej - był w okresie dwudziestolecia znany i często komentowany przez polskich myślicieli politycznych i publicystów (zwłaszcza prawicowych). Akcentowano w komentarzach te elementy jego myśli, które są przedmiotem zainteresowania tej książki - a więc stosunek Bainville'a do Niemiec (ich dziejów oraz aktualnej polityki), a także jego wizję „polityki racji stanu".

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /7

Rozdział pierwszy: Jacques Bainville - życie i dzieło    /17

Rozdział drugi: „Nie system lecz metoda". Podstawy myśli politycznej Jacques’a Bainville’a    /62

2.1.    Monarchia i nacjonalizm - „klasyczna polityka”    /62

2.2.    Republika - demokracja - socjalizm. Nieodwołalny „zmierzch wolności"?    /87

2.3.    „Laboratorium polityki". Rola historii w myśli politycznej Bainville’a    /115

Rozdział trzeci: Problem niemiecki w myśli politycznej Bainville’a do 1918 roku    /130

3.1.    Czy możliwa jest zgoda między Francuzami a Niemcami. Stosunki francusko-pruskie (niemieckie) w myśli politycznej Bainville’a    /130

3.2.    I wojna światowa - „wojna na modlę germańską"   /158

3.3.    Między wymogami „politycznej inteligencji" a prawem narodów do samostanowienia. Problem Europy Środkowej w myśli politycznej Bainville’a w latach 1914-1919    /175

3.4.    Co Wilhelm II wziął w swoim bagażu - czyli o potrzebie „politycznego rozwiązania" kwestii niemieckiej. Problem niemiecki w latach 1918-1919 w ocenie Bainville’a     /191

Rozdział czwarty: Traktat wersalski - prymat moralnego zadośćuczynienia nad polityką. Krytyka postanowień konferencji pokojowej z 1919 roku    /200

Rozdział piąty: „Rewanż rzeczywistości”. Analiza poglądów Bainville’a na problemy polityki zagranicznej w latach 1920-1936   /231

5.1.    Poszukiwanie szans prowadzenia „polityki równowagi” przez Francję. Problem sojuszy    /231

5.2.    „Najlepszy uczeń Bismarcka" i „wiecowy opętaniec". Problem niemiecki w myśli Bainville’a w latach 1920-1936    /251

Zakończenie     /274

Zusammenfassung    /279

Bibliografia    /281

Indeks osób    /291