Nazwy miejscowości historycznej Ziemi Halickiej

Autor: Adam Czapla

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 342 + mapa

Okładka: miękka 

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Halicz od roku 1199 stanowił miasto stołeczne Rusi Halicko-Wołyńskiej, natomiast od 1206 roku stolicę królestwa halicko-włodzimierskiego. W roku 1344 Kazimierz Wielki wcielił do Polski ziemię sanocką i przemyską. W II poł. XIV w. po chwiejnych dziejach ziemi wołyńskiej i halickiej Ruś Halicka została podporządkowana Polsce. Podole zaś było lennem, a w 1430 roku wraz z Kamieńcem przeszło pod rządy polskie (po śmierci Witolda). Wołyń i Bracławszczyzna na mocy porozumienia Litwy z Polską (poł. XV w.) pozostają pod zwierzchnictwem Litwy. Na Rusi południowej pod panowaniem rozłożonym między Polskę i Litwę wdrożono prawo polskie. Ruś Czerwona w XV w. została rozparcelowana na województwa ruskie i podolskie. Powróciło też do Korony województwo bełskie. Województwo ruskie podzielono na cztery ziemie: przemyską, sanocką, lwowską i halicką. Do województwa ruskiego zaliczała się też formalnie – przedzielona województwem bełskim – ziemia chełmska. Zasięg mapy nazewniczej ziemi halickiej został nakreślony na podstawie historycznego terytorium administracyjnego. Za podstawę przyjmujemy granice ziemi halickiej skonkretyzowane przez Jabłonowskiego w Źródłach dziejowych5 i Atlasie historycznym, czyli przestrzeń, którą znamy z XVI w. Ziemia halicka długo nie miała ustalonego obszaru. Dopiero w XV st. – po długich zmaganiach – ustaliły się jej granice. [ze wstępu]

Spis treści:

Ziemia halicka – przegląd opracowań, perspektywy badań /7

Wstęp (rys historyczny) /7

Zasięg badanego terenu /8

Stan badań /10

Źródła /14

Perspektywy badawcze /17

Słownik nazw /21

Wstęp /21

Słownik /27

Synteza /237

Przegląd znaczeniowo-formalnych typów nazw /237

1. Nazwy fizjograficzne /237

2. Nazwy kulturowe /237

3. Nazwy dzierżawcze /246

4. Nazwy patronimiczne i matronimiczne /251

5. Nazwy rodowe /257

6. Nazwy etniczne /259

7. Nazwy zawodowe /260

8. Nazwy lokatywne i chronologizujące /262

9. Nazwy semantycznie dwuklasowe, trzyklasowe /263

10. Nazwy dwuznaczne /265

11. Nazwy niejasne /266

Statystyka typów formalnych /267

Kilka uwag o zróżnicowaniu geograficzno-chronologicznym toponimów /268

Stosunki językowo-etniczne w świetle toponimii ziemi halickiej /273

1. Nazwy o cechach ukraińskich /274

2. Nazwy o cechach polskich /296

3. Nazwy hybrydalne o cechach ukraińskich i polskich /302

4. Nazwy neutralne /302

5. Nazwy z cechami homonimicznymi i niejasnymi /306

6. Nazwy wskazujące na związek z osadnictwem nieukraińskim i niepolskim /307

Zakończenie /309

Summary /315

Резюме /321

Skróty nazw powiatów i województw na Ukrainie /329

Inne skróty /329

Bibliografia /331

Źródła /339

Skróty tytułów czasopism i wydawnictw zbiorowych /341