Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314 r.)

Autor: Zbyszko Górczak

Rok wydania: 2002

Liczba stron: 208

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

seria: Biblioteka "Kroniki Wielkopolski"

Początek procesu lokacji miejskich w Wielkopolsce przypadł na przełom lat trzydziestych i czterdziestych XIII w. Przeprowadzali je głównie miejscowi książęta piastowscy, a najwcześniej lokowanym miastem dzielnicy było prawdopodobnie Gniezno, chociaż kwestia jego pierwszeństwa budzi pewne wątpliwości. W latach sześćdziesiątych XIII stulecia w proces lokowania miast włączyli się feudałowie duchowni, a w kolejnej dekadzie również świeccy możni wielkopolscy. Do roku 1314, w którym przestało istnieć dzielnicowe księstwo wielkopolskie (1138-1314), na jego terytorium lokowano pomyślnie 50 miast. Włączenie Wielkopolski w obręb zjednoczonego Królestwa Polskiego, dokonane faktycznie z chwilą opanowania dzielnicy przez Władysława Łokietka na przełomie 1313/1314 r. było końcem pewnej epoki w dziejach tej ziemi. Okazało się także ważną cezurą w dziejach miast wielkopolskich, którym w zjednoczonym państwie polskim przez długi czas wiodło się gorzej niż pod rządami miejscowych książąt. Regres ten zaznaczył się także małą liczbą nowych lokacji miejskich pod panowaniem Władysława Łokietka. (1314-1333). Lepsze czasy nastały dopiero za rządów Kazimierza Wielkiego (1333-1370) raz w XV w.

(fragment Wstępu) 

Spis treści:

Wstęp  /5

Wokół terminologii /9

U zarania państwa  /21

U progu przemian  /43

Ius Teutonicum  /67

Contulinus potestatem locandi civitatem liberam [...]  /85

Miasto lokacyjne /123

Średniowieczna Wielkopolska na tle procesów urbanizacyjnych w innych dzielnicach Polski i w Europie  /167

Zakończenie  /183

Nota bibliograficzna  /187

Aneks  /197

Indeks miejscowości  /201

Spis ilustracji