Na pierwszym planie – możni i szlachta polska wobec bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego

Autor: Dariusz Wróbel

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 586

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka, przybrudzony grzbiet

Tematyka rozprawy traktuje o postawie możnych i szlachty w niezwykle ważnym w dziejach Polski okresie, gdy rozstrzygały się dalsze losy związku Królestwa Polskiego z dynastią Andegawenów. Zajmowano się tą problematyką w przeszłości dość często, jednak efekty owych badań nie dawały rzetelnych i jednoznacznych wyników (…). Dariusz Wróbel podjął się zweryfikować i uporządkować naszą wiedzę na temat wypadków czasu bezkrólewia i postaw przedstawicieli tzw. narodu politycznego (…). Gdy chodzi o ocenę wartości naukowej pracy, to pragnę stwierdzić, że bez wątpienia wypełnia ona standardy bardzo dobrej pracy naukowej z opanowaniem i wykorzystaniem olbrzymiej liczby pozycji źródłowych i literatury tak polskiej, jak i obcojęzycznej, w tym węgierskiej (…).

(Z recenzji prof. dr. hab. Jana Tęgowskiego)

Spis treści:

wykaz skrótów  /9

Wstęp  /13

1. Zakres problematyki i cel pracy /13

2. Podstawa źródłowa  /17

3. Literatura przedmiotu  /22

4. Uwagi o metodach analizy i interpretacji źródeł  /27

5. Układ pracy  /28

Rozdział 1. Personalny obraz elit urzędniczych okresu bezkrólewia  /31

1.1. Przemiany składu personalnego urzędów świeckich  /31

1.1.1. Starostwa i urzędy centralne  /33

1.1.2. Urzędy ziemskie   /45

1.2. Zmiany na stolicach biskupich w latach 1380-1382  /63

1.2.1. Zmiany na biskupstwie krakowskim  /65

1.2.2. Zmiana na biskupstwie poznańskim  /66

1.2.3. Zmiana na arycbiskupstwie gnieźnieńskim  /69

1.2.4. Zmiany okresu bezkrólewia  /81

1.3. Podsumowanie  /83

Rozdział 2. Sytuacja polityczna w przededniu bezkrólewia  /87

2.1. Schyłek rządów andegaweńskich w Polsce  /87

2.1.1. Zmiany statusu księcia Władysława Opolczyka w Koronie  /88

2.1.2. Zmiany ustaleń sukcesyjnych po śmierci Katarzyny Andegaweńskiej  /97

2.1.3. Rządy kolegialne panów polskich 1381-1382  /110

2.1.4. Próba neutralizacji Bartosza Wezenborga (1381)  /117

2.2. Przybycie do Polski Zygmunta Luksemburskiego  /126

2.3. Śmierć króla (10/11 września 1382 r.)  /135

2.4. Podsumowanie  /138

Rozdział 3. Batalia o zasadę rezydencji króla w Polsce  /143

3.1. Zabiegi Zygmunta Luksemburskiego  /143

3.2. Zjazdy roku 1382  /166

3.2.1. Wiec wielkopolski w Miłosławiu  /166

3.2.2. Pierwszy zjazd w Radomsku (25-27 listopada 1382 r.)  /169

3.2.3. Zjazd w Wiślicy (6 grudnia 1382 r.)  /200

3.3. Podsumowanie  /211

Rozdział 4. Początki alternatywy mazowieckiej (piastowskiej)  /215

4.1. Krytyka dotychczasowych koncepcji  /215

4.1.1. Koncepcja Jana Dąbrowskiego  /217

4.1.2. Koncepcja Anny Supruniuk  /225

4.2. Akcja Bartosza Wezenborga na przełomie 1382 i 1383 r.  /239

4.3. Akt pyzdrski (18 stycznia 1383 r.)  /253

4.4. Wolta arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzęty  /264

4.5. Wystąpienie zbrojne kujawskich "ziemian"  /268

4.6. Podsumowanie  /271

Rozdział 5. Między wiernością Andegawenom a kandydaturą mazowieckiego Piasta  /277

5.1. Pierwszy zjazd sierdzki (25 lutego 1383 r.)  /277

5.2. Rozejm starczynowsko-radzimski (8 marca 1383 r.)  /288

5.3. Drugi zjazd sieradzki (29 marca 1383 r.)  /301

5.4. Pierwszy zjazd w Sączu i towarzyszące mu okoliczności  /325

5.4.1. Wizyta księcia Siemowita IV w Małopolsce  /326

5.4.2. Spotkanie w Koszycach  /335

5.5. Podsumowanie  /348

Rozdział 6. Wojna Siemowita o koronę polską 1838-1385  /353

6.1. Pierwszy etap wojny (do zjazdu w Sieradzu)  /353

6.1.1. Opanowanie Kujaw Brzeskich  /353

6.1.2. Charakterystyka obozu zwolenników księcia mazowieckiego  /361

6.1.3. Pierwsze reakcje na zajęcie Kujaw  /370

6.2. Trzeci zjazd sieradzki (16 czerwca 1383 r.)  /374

6.3. Walki w Wielkopolsce latem 1383 r. /382

6.4. Zjazd w Krakowie i wyprawa margrabiego Zygmunta   /390

6.4.1. Negocjacje rozejmowe w Krakowie  /390

6.4.2. Kampania mazowiecko-kujawska  /397

6.5. Opanowanie ziemi łęczyckiej  /408

6.6. Pokój krakowski (12 grudnia 1385 r.)  /425

6.7. Podsumowanie  /439

Rozdział 7. Zabiegi o przysłanie do Polski Jadwigi Andegaweńskiej  /443

7.1. Nieudana wyprawa po królewnę na Węgry  /443

7.2. Drugi zjazd w Radomsku (2-4 marca 1384 r.) i jego uchwały  /449

7.3. Wokół drugiego zjazdu w Sączu (10-29 maja 1384 r.)  /467

7.4. Zakończenie bezkrólewia  /476

7.4.1. Czas przybycia Jadwigi do Polski  /476

7.4.2. Koronacja Jadwigi (16 października 1384 r.)  /484

7.5. Podsumowanie  /491

Refleksje końcowe  /495

Bibliografia  /503

Indeks  /547

Summary  /581