Na których opiera się Rzeczpospolita. Senatorowie koronni za Władysława IV Wazy

Autor: Andrzej Korytko

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 485

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Senat jako „rada przyboczna króla” odgrywał ważną rolę w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej. Senatorowie mieli trudną misję polityczną pomiędzy majestatem królewskim a rozpolitykowaną szlachtą. Staropolski parlamentaryzm charakteryzował się rozbudowanym ceremoniałem, który był nieodłączną częścią działalności senatorów. Na każdym etapie obrad izb połączonych – Senatu i izby poselskiej senatorowie mieli ważną rolę do odegrania w tym politycznym theatrum. Poczynając od celebrowania mszy św, odpowiedź marszałkowi poselskiemu przy witaniu króla czy głoszeniu propozycji od tronu. Jednak podstawowym obowiązkiem senatorskim był udział w wotach.

Przedstawiony przez Andrzeja Korytkę obraz działalności senatorów koronnych jako stanu sejmującego prowadzi do wniosku, że swoje parlamentarne obowiązki traktowali oni z dużą odpowiedzialnością, gdyż to właśnie na nich – jak napisał siedemnastowieczny poeta Maciej Kazimierz Sarbiewski – „opierała się Rzeczypospolita”.

Spis treści:

Wykaz skrótów /7

Wstęp /9

1. Obraz senatu na początku panowania Władysława IV Wazy /21

1.1. Polityczny spadek po Zygmuncie III /21

1.2. Pierwsze nominacje drugiego Wazy /41

2. Senatorska frekwencja na sejmach /54

2.1. Stan badań i zasady obliczeń /54

2.2. Ogólna frekwencja senatorów koronnych /63

2.3. Frekwencja senatorów większych /66

2.4. Frekwencja senatorów w poszczególnych grupach /68

2.5. Senatorowie i ich urzędy - częstotliwość reprezentowania /73

2.7. Frekwencja senatorów z poszczególnych prowincji  /85

2.8. Przyczyny uczestnictwa /91

2.9. Przyczyny absencji /96

3. Inauguracja obrad i wota senatorskie /109

3.1. Inauguracja obrad /109

3.2. Wota senatorskie /123

4. Sejmowa działalność /151

4.1. Sądy sejmowe /151

4.2. Komisje sejmowe /168

4.3. Zebrania z posłami szlacheckimi /176

4.4. Między izbą senatorską a poselską /186

4.5. Sejmowe sprawozdania senatorów /206

4.6. Przyjmowanie obcych poselstw /214

4.7. Między polskimi a litewskimi "braćmi" /216

4.8. O konkluzję sejmu /220

4.9. Sesje pieczętarski - "ucieranie" konstytucji /233

5. Senatorowie rezydenci i rady senatu /240

5.1. Senatorowie rezydenci /240

5.2. Rady senatu /247

5.3. W walce i czytanie rad senatu /271

6. Senatorowie a sejmik ziemski /288

6.1. Znaczenie i sejmikowa rola senatora /288

6.2. Obecność na sejmikach /298

6.3. Przyczyny absencji /305

6.4. Sposoby oddziaływania /311

6.5. Sejmikowa praca /321

6.6. Batalie między senatorami /331

6.7. Sejmik wobec senatorów /335

7. W blasku senatorskiej godności /354

7.1. Przygotowania do sejmu /354

7.2. W czasie sejmu /357

7.3. Uroczystości z udziałem senatorów /370

7.4. Koszty sejmowania /384

7.5. Między sejmami /387

Zakończenie /393

Summary /403

Spis tabel /407

Bibliografia /409

Aneksy /433

Indeks osobowy /471