Myśliwskie pasje ziemian. O polowaniach w polskich majątkach ziemiańskich w XIX i XX wieku

Redakcja: Stanisław Borowiak

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 362

Okładka: twarda

Format: 21,5 cm x 21,5 cm

Studia i Materiały Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Tom XI

Publikacja pokonferencyjna będąca owocem ósmej już z kolei Dobrzyckiej Konferencji Naukowej (14–15.09.2023), zawierająca przedstawione wówczas referaty, wzbogacone – podobnie jak w latach poprzednich – o kilka dodatkowych tekstów, które choć napisane z myślą o konferencji, z różnych przyczyn nie mogły zostać na niej wygłoszone. Problematykę ziemiańskich polowań publikacja stara się ukazać w sposób możliwie wielostronny. W tomie znajdziemy więc typowe szkice biograficzne, artykuły ukazujące polowania w wybranych majątkach lub na większych obszarach, pod wieloma względami pionierskie studia przekrojowe na temat pokotów czy wdrażania dzieci w myśliwskie rzemiosło, teksty ukazujące elementy związanej z polowaniami kultury materialnej (od ubiorów przez kordelasy i palcaty po szafy na broń), a także szkice poświęcone obrazowi polowań w malarstwie czy czasopiśmiennictwu myśliwskiemu. Na uwagę zasługuje zarówno bogata galeria ukazanych w tomie postaci – tak różnych pod względem charakteru i sposobu pojmowania myślistwa – ale i nakreślona w kilku referatach ewolucja wrażliwości i postaw, widoczna w refleksjach indywidualnych oraz dyskusjach prasowych międzywojnia i rodząca pytania etyczne co do samej istoty łowiectwa.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie  /3

Część I. W świecie ziemiańskich polowań XIX i XX w.

Panoramy i szkice

Aldona Cholewianka-Kruszyńska - Polowania małych ziemian. Przysposabianie dzieci do myślistwa w polskich siedzibach ziemiańskich w XIX i 1. ćw. XX wieku  /6

Aldona Cholewianka-Kruszyńska - Finisz polowań. Formy pokotu i upamiętnienia triumfów łowieckich w polskich siedzibach ziemiańskich w XIX i 1. ćw. XX wieku  /22

Tadeusz Epsztein - Służba łowcza w majątkach ziemskich w malarstwie polskim XIX i na początku XX wieku  /42

Kultura materialna

Tomasz Adam Pruszak - Ubiory myśliwskie polskich ziemian w okresie międzywojennym  /60

Mikołaj Pietraszak-Dmowski - Kordelas od Sasa do lasa  /70

Mikołaj Pietraszak-Dmowski - Harap, palcat, szpicruta…  /81

Aldona Cholewianka-Kruszyńska - Szafy i stojaki na fuzje. Przechowywanie i ekspozycja myśliwskiej broni palnej w polskich siedzibach ziemiańskich w wiekach XIX i XX (do 1939 r.)  /88

Czasopisma łowieckie

Jarosław Kita - Pierwsze polskie czasopisma dla myśliwych (do 1914 r.)  /114

Ewelina Kostrzewska - Tematyka myśliwska na łamach „Wsi i Dworu” (1912–1914)  /127

Część II. Myśliwi z dworów i pałaców – miejsca, rodziny, postacie

Wiek XIX

Joanna Strońska-Przybyła - Polowanie na wilki – na podstawie akt zarządcy lasów książąt pszczyńskich  /141

Stanisław Borowiak - Myśliwskie pasje Adama Turny jako przyczynek do dziejów ziemiańskich polowań w Wielkopolsce w 1. połowie XIX wieku  /154

Kazimierz Karolczak - Łowy poturzyckie  /195

Między XIX a XX stuleciem

Emilian Prałat - Pójdźmy na łów towarzyszu mój – polowanie w tekstach memuarystycznych i źródłach ikonograficznych  /217

Michał Raczkowski - Polowania ziemian powiatu włocławskiego w świetle prasy i wspomnień  /233

Dwudziestolecie międzywojenne

Tomasz Łaszkiewicz - Spór o bigos– różne wizje łowiectwa w dwudziestoleciu międzywojennym  /249

Jacek Lewicki - Antoni Sczaniecki – ziemianin z pomorskiej Nawry. Portret myśliwego z dwudziestolecia międzywojennego  /262

Jacek Lewicki - Szkic do myśliwskiego portretu Aleksandra Janty-Połczyńskiego (1908–1974) – poety, pisarza, podróżnika i myśliwego z czasów II Rzeczpospolitej  /289

Aneta A. Duda - Karol Mikołaj Radziwiłł z Mankiewicz. Członek rodu Radziwiłłów, ordynat i myśliwy we wspomnieniach rodziny oraz Adriana Cartona de Wiarta  /325

Noty o autorach  /349