Mutacja modernistyczna w historiografii polskiej (przełom XIX i XX wieku)

Autorka: Jolanta Kolbuszewka

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 252

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron przykurzone

Publikacja z zakresu historii historiografii, poświęcona dziejom polskiej nauki historycznej okresu przełomu XIX i XX w., lat przełomu antypozytywistycznego w nauce, a "Młodej Polski" w literaturze. Jest to okres przeobrażeń w wielu dziedzinach życia, także w nauce. Jak udowadnia jednak autorka, do­konująca się w tym okresie transformacja nauki historycznej nie miała cha­rakteru przełomu, lecz była rozłożonym w czasie procesem, który bardziej adekwatnie jest nazwać właśnie mutacją modernistyczną. Praca koncentruje się przede wszystkim na procesie re­orien­tacji dokonującej się w rodzimej nauce. Szczególną uwagę skupia autorka na odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki spo­sób przemiany zachodzące w historiografii europejskiej oddziaływały na na­szą refleksję historyczną.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp   /5

Rozdział I. Przełom antypozytywistyczny czy mutacja modernistyczna w historiografii?   /13

1. Historiografia europejska w drugiej połowie XIX wieku i jej przeobrażenia  /13

Historyzm niemiecki   /15

Pozytywistyczny model badań   /19

2. Przełom stuleci: wyczerpywanie się dotychczasowych modeli dziejopisarstwa  /25

3. Źródła inspiracji dla przewartościowań dokonujących się w historiografii  /30

4. Nowe jakości w sposobie uprawiania historii   .38

5. Przełom czy mutacja?   /49

Rozdział II. Pierwsza faza polskiej mutacji modernistycznej  /61

1. Profesjonalizacja polskiej nauki historycznej (schyłek lat 60.-80. XIX wieku)   /61

2. Ku modernizacji   /76

3. I faza polskiej mutacji - "Bunt Młodych"   /81

4. Spór o Lamprechta. Pierwszy etap dyskusji: lata 1894-1899   /87

"Polska lamprechiada" na III Zjeździe Historyków Polskich   /92

Pozjazdowa kontynuacja sporu  /105

5. Inne zachodnioeuropejskie inspiracje przebudowy polskiej nauki historycznej  /111

6. III Zjazd Historyków Polskich: inspiracje przebudowy polskiej nauki historycznej   /122

7. Nowe jakości w sposobie uprawiania historii: deklaracje metodologiczne  /128

Rozdział III. Druga faza polskiej mutacji modernistycznej   /137

1. Lata 1905-1910   /137

2. Lata 1910-1918   /150

Nurt "optymistyczny" w polskiej historiografii (do wybuchu I wojny światowej)   /152

Ofensywa "optymizmu" i "apologetyzmu" w latach 1914-1918. Wybrane przykłady  /162

Postulaty na przyszłość  /172

3. Nowe subdyscypliny badawcze   /182

Badania prawno-ustrojowe   /182

Historia gospodarcza  /188

Historia kultury   /202

Historia wojskowości   /212

Podsumowanie  /225

Bibliografia  /229

Indeks   /247

Spis treści   /253