Mściwoj II (1224 - 1294) książę wschodniopomorski (gdański)

Autor: Błażej Śliwiński

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 448

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Mściwoj II był ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Sobiesławowiców, rządzącej w XIII wieku na Pomorzu Wschodnim. Ten syn wojowniczego księcia Świętopełka, pod wpływem kilkuletniego pobytu jako zakładnik u Krzyżaków zmienił ojcowski sposób uprawiania polityki. Pierwszeństwo oddał bowiem działaniom dyplomatycznym, przez co w historiografii przydawano mu często epitety księcia niewojowniczego i dopuszczającego się niezrozumiałych matactw politycznych. Prezentowana monografia wydobywa odmienny, bardziej zbliżony do prawdy obraz Mściwoja II. Władcy sięgającego po miecz w ostateczności i wytrawnego dyplomaty, którego zakulisowe działania, w większości nie-pozostawiające źródłowych śladów, powodowały irytację wielu historyków, niemogących przeniknąć jego misternych gier. Karierę samodzielnego władcy rozpoczynał on jako jeden z czterech książąt rządzących w lokalnych władztwach na Pomorzu Wschodnim, umierając zaś był już wschodniopomorskim jedynowładcą. Musiał wprawdzie zawrzeć z Krzyżakami układ, oddający w ich ręce głównie niewielką, lecz strategicznie ważną ziemię gniewską, jednakże na prawie 25 lat zapewnił swoim poddanym spokojną egzystencję, bez wrogich najazdów i zniszczeń. Otaczał się miejscowym rycerstwem, którego wyższe kręgi osiągnęły duży wpływ na kierunki realizowanej przez niego polityki. Z wielką rezerwą, graniczącą z niechęcią, odnosił się z kolei do warstw mieszczańskich, niemieckiego przecież pochodzenia. Charakteryzował się też upodobaniem do płci niewieściej i doczekał się córek, nie mając zaś męskiego dziedzica, księstwo przekazał młodemu Przemysłowi II, swojemu — jak go określał — „syneczkowi". Dzięki temu, w pół roku po śmierci Mściwoja II, dysponujący rodzinną Wielkopolską i przejętym już Pomorzem Wschodnim Przemysł II, przez swoją koronację odnowił Królestwo Polskie.


Spis treści:

Wykaz skrótów  /7
Wstęp /9
Rozdział I. Dzieciństwo i młodość (1224-1241)  /31
Rozdział II. Wojny Świętopełka, Mściwoj II zakładnikiem u Krzyżaków (1242-1248)  /50
Rozdział III. Pierwsze małżeństwo, pierwsza własna dzielnica, wojna o Nakło (1249-1256)  /62
Rozdział IV. Książę na Świeciu (1256-1266)  /82
Rozdział V. Śmierć ojca Świętopełka, sprawa stryja Racibora, układ z Zakonem Krzyżackim (1266-1268)  /102
Rozdział VI. Układ z margrabiami brandenburskimi w Choszcznie (1269)  /116
Rozdział VII. Wojna domowa — uwięzienie Mściwoja II, klęska Sambora II i Warcisława II (1269-1270)  /133
Rozdział VIII. Śmierć Warcisława II, margrabiowie brandenburscy w Gdańsku (1270-1271)  /155
Rozdział IX. Margrabia Konrad I w Gdańsku, interwencja wielkopolska księcia Bolesława Pobożnego, porządkowanie spraw rodzinnych — siostra Damroka/Dąbrówka (1272)  /170
Rozdział X. Dyplomatyczne gry z mostem drawskim w tle (1272-1273)  /190
Rozdział XI. Odzyskanie ziemi słupskiej, drugie małżeństwo (1273-1275)  /207
Rozdział XII. Niedoszła wyprawa Zakonu Krzyżackiego na Pomorze Wschodnie w obronie interesów Sambora II, Mściwoj II i Przemysł II — początki współpracy (1275-1278)  /219
Rozdział XIII. Roszczenia Krzyżaków i potomków Sambora II, układ w Rzepce (1278-1281)  /238
Rozdział XIV. Zjazd w Lubiniu, umowa w Kępnie, wzrost znaczenia możnowładztwa (1281-1282)  /257
Rozdział XV. Porozumienia z Krzyżakami w Miliczu i Gdańsku (1282-1283)  /273
Rozdział XVI. Odzyskanie ziemi sławieńskiej, dokończenie spraw z Krzyżakami, zatarg księcia inowrocławskiego Siemomysła z Krzyżakami (1283-1284)
Rozdział XVII. Problemy osobiste — księżniczka Gertruda i Sulisława, bunt Dziwana (1284-1286)  /288
Rozdział XVIII. Układ z biskupem kamieńskim Hermanem von Gleichenem, zjazd Mściwoja II z Przemysłem II i Bogusławem IV, trzecie małżeństwo (1287-1289)  /302
Rozdział XIX. Zabiegi o obsadę biskupstwa kamieńskiego, Przemysł II ofi cjalnym następcą Mściwoja II na Pomorzu Wschodnim (1289-1291)  /349
Rozdział XX. Schyłek życia (1292-1294)  /364
Rozdział XXI. Mściwoj II — ocena postaci  /381
Zakończenie /399
Bibliografia  /401
Aneks. Urzędnicy księcia Mściwoja II  /420
Indeks osób  /431