Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach 1587 - 1618

Autor: Przemysław P. Szpaczyński

Rok wydania: 2003

Liczba stron: 414

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 15,00 cm x 23,00 cm

Celem autora było przeanalizowanie dążeń Zygmunta III do utworzenia mocarstwa obejmującego Rzeczpospolitą, Szwecję i Rosję w latach 1587-1618 oraz ukazanie, jakie znaczenie dla ich realizacji miała między innymi polityka króla wobec Habsburgów austriackich. Rozprawa ma układ problemowy. Podstawą książki są źródła zarówno drukowane, jak i archiwalne. W rozdziale pierwszym została omówiona literatura polska i obca, poświęcona stosunkom Rzeczypospolitej z Habsburgami, Szwecją i Rosją w latach 1587-1618. Rozdział drugi ukazuje politykę Zygmunta III wobec Habsburgów w świetle jego mocarstwowych dążeń. Rozdział trzeci przedstawia zabiegi Zygmunta III o przejęcie, utrzymanie, a po detronizacji w 1599 r. o odzyskanie szwedzkiego dziedzictwa. Rozdział czwarty omawia mocarstwowe dążenia Zygmunta III wobec Rosji.

Spis treści:

Wstęp  /7

I. Rzeczpospolita Obojga Narodów a Habsburgowie, Szwecja i Rosja (1587-1618) w ujęciu dawniejszej oraz nowszej historiografii - polskiej i obcej

1. Habsburgowie a Rzeczpospolita w latach 1587-1618 w ujęciu historiografii starszej (do 1945 r.) oraz nowszej (po 1945 r.) - polskiej  obcej  /18

2. Szwecja a Rzeczpospolita w latach 1587-1618 w ujęciu historiografii starszej (do 1945 r.) oraz nowszej (po 1945 r.) - polskiej i obcej  /31

3. Rosja a Rzeczpospolita w latach 1587-1618 w ujęciu historiografii starszej (do 1945 r.) oraz nowszej (po 1945 r.) - polskiej i obcej  /41

II. Habsburgowie w mocarstwowych dążeniach Zygmunta III w latach 1587-1592

1. Rywalizacja Jagiellona po kądzieli z Habsburgami o tron Rzeczypospolitej w latach 1587-1592  /52

1.1. Podwójna elekacja jako efekt walki stronnictw po śmierci Stefana I Batorego  /52

1.2. Droga do układu bytomsko-będzińskiego  /75

2. Tajne rokowania Szwedów z Habsburgami w sprawie rzekomej cesji tronu polskiego na arcyksięcia Ernesta (1589-1592)  /102

2.1. Geneza i cel tajnych rokowań  /102

2.2. Cele i konsekwencje zjazdu Zygmunta III z ojcem Janem III w Rewlu  /117

2.3. Przyczyny i skutki sejmu inkwizycyjnego  /127

III. Dążenia Zygmunta III do utrzymmania szwedzkiego dziedzictwa w latach 1592-1618  

1. Fenomen unii polsko-litewsko-szwedzko-fińskiej a detronizacja Zygmunta III w Szwecji (1599) /155

1.1. Koronacja Zygmunta III i Anny Habsburg w Szwecji (1594)  /155

1.2. Źródła konfliktu w domu Wazów i druga podróż Zygmunta III do Szwecji (1598)  /163

2. Wojna Szwecji z Rzecząpospolitą Obojga Narodów i jej echa na dworach europejskich  /183

2.1. Agresja szwedzka w Inflantach w latach 1600-1605  /183

2.2. Rokosz Zebrzydowskiego (1606-1608)  /211

2.3. Rzeczypospolita a Szwecja w latach 1605-1618  /231

IV. Imperialne dążenia Zygmunta III wobec Rosji w latach 1592-1618

1. Rzeczpospolita a Rosja na przełomie XVI i XVII w.  /244

1.1. Koncepcje zjednoczenia obu państw do 1603 r. w świetle polityki Kremla wobec Habsburgów i Szwecji  /244

1.2. Przebieg i skutki "dymitriady" (1604-1606)  /271

2. Wojna Rzeczypospolitej z Rosją i jej echa na dworze cesarskim (1609-1618)  /292

2.1. Geneza wojny polsko-litewsko-rosyjskiej  /292

2.2. Elekcja królewicza Władysława na tron carów (1610-1612)  /301

2.3. Pośrednictwo habsburskie w wojnie Rzeczypospolitej z Rosją  /324

Zakończenie /348

Wykaz skrótów  /355

Bibliografia  /357

Indeks  /397