Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919-1939

Autor: Dariusz Matelski

Rok wydania: 1997

Liczba stron: 592

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron lekko zabrudzone

W obszernej, szczegółowo udokumentowanej pracy autor przedstawia liczbę i rozmieszczenie Niemców wielkopolskich, postawę władz państwowych Polski i Niemiec wobec mniejszości niemieckiej w Wielkopolsce, a także zachowanie tejże mniejszości w stosunku do II RP, Republiki Weimarskiej i później III Rzeszy, lokalne życie polityczne, gospodarcze, religijne, kulturalno-oświatowe omawianej mniejszości. Szczególnie należy zwrócić uwagę na podrozdziały poświęcone irredentystycznej działalności Niemców wielkopolskich od końca 1938 r. do sierpnia 1939 r. oraz problemowi V kolumny niemieckiej w Wielkopolsce w 1939 r. Dodatkowo w obszernym aneksie przedstawiono w formie tabel mnóstwo informacji statystycznych na temat m.in. życia politycznego, religijnego, czy prasy niemieckiej.

Spis treści:

Wstęp  /9

Wykaz skrótów  /17

Rozdział pierwszy. Liczba i rozmieszczenie Niemców wielkopolskich  .23

1. Polityka osadnicza państwa pruskiego do 1918 roku  /23

2. Liczba i rozmieszczenie Niemców w Wielkopolsce (1919-1939)  /28

Rozdział drugi. Polska i Niemcy wobec mniejszości niemieckiej w Wielkopolsce  /37

1. Ochrona prawna Niemców w Drugiej Rzeczypospolitej  /37

2. Polityka narodowościowa województw poznańskich  /41

3. Republika Weimarska i Trzecia Rzesza wobec Niemców w Polsce  /58

4. Społeczeństwo Wielkopolski wobec mniejszości niemieckiej  /63

Rozdział trzeci. Życie polityczne Niemców wielkopolskich  /72

1. Uwagi wstępne  /72

2. Niemieckie Rady Ludowe  /73

3. Deutschtumsbund  /77

4. Deutsche Vereinigung im Sejm und Senat  /88

5. Deutsche Vereinigung iin Westpolen  /95

6. Jungdeutsche Partei fur Polen  /105

7. Ruch narodowosocjalistyczny  /121

8. Ruch socjalistyczny  /133

9. Verband Deutscher Katholiken in Polen  /141

10. Deutscher Volksverband  /147

11. Deutscher Kultur - und Wirtschafsbund in Polen  /149

12. Walka o wpływy w wyborach parlamentarnych i samorządowych  /153

12.1. Wybory parlamentarne  /154

12.2. Wybory samorządowe  /166

13, Uwagi końcowe /173

Rozdział czwarty. Życie gospodarcze Niemców wielkopolskich  /175

1. Rolnictwo  /175

2. Spółdzielczość  /189

3. Banki i instytucje kredytowe  /189

4. Handel, rzemiosło i przemysł  /205

Rozdział piąty. Życie religijne Niemców wielkopolskich  /214

1. Kościół ewangelicko-unijny  /214

2. Kościół ewangelicko-luterański  /232

3. Kościół ewangelicko-augsburski  /237

4. Sekty ewangelickie /246

5. Katolicy niemieccy  /250

6. Niemcy wyznania mojżeszowego  /254

Rozdział szósty. Życie kulturalno-oświatowe Niemców wielkopolskich  /260

1. Szkolnictwo  /260

2. Prasa, czasopisma i literatura  /270

3. Teatr, film i sztuka  /278

4. Towarzystwa naukowe i biblioteki  /285

5. Stowarzyszenia społeczno-kulturalne /292

6. Stowarzyszenia sportowe  /301

Rozdział siódmy. Życie kulturalno-oświatowe Rzeszy i Rzeczypospolitej  /308

1. Strategia i metody działania niemieckich ugrupowań w Wielkopolsce (1919-1939)  /308

2. Niemcy wielkopolscy w okresie Republiki Weimarskiej (1919-1933)  /315

3. Niemcy wielkopolscy w latach sukcesów Trzeciej Rzeszy (styczeń 1933-wrzesień 1938)  /321

4. Działalność irredentystyczna Niemców wielkopolskich (październik 1938-sierpień 1939)  /329

5. Problem V kolumny niemieckiej w Wielkopolsce w 1939 r.  /339

Zakończenie  /355

Aneks  /366

Spis tabel i map  /401

Wykaz ilustracji  /403

Bibliografia  /406

Indeks osobowy  /451

Indeks nazw geograficznych  /521

Indeks rzeczowy  /537

Die deutsche Minderheit in Grobpolen in den Jahren 1919-1939 (zusammenfassung)  /550