Miłość i strach. Dzieje uczuć kobiet i mężczyzn - Tom III Chrześcijański feudalizm i islamskie haremy

Autor: Jerzy Besala

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 456

Okładka: twarda

Format: 17 cm x 22,5 cm

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka; przybrudzony grzbiet

Trzeci tom opowieści Jerzego Besali obejmuje okres od narodzenia się chrześcijaństwa do czasów odrodzenia. Poświęcony jest też islamowi. Okres ten był niezwykle ważny dla dziejów ludzkich uczuć, gdyż greckie i i rzymskie ideały nieokazywania emocji oraz kojarzenie miłości i współczucia ze słabością zostały przezwyciężone przez naukę miłosierdzia. Nauka Jezusa nakazywała bowiem widzieć w innym człowieku brata i siostrę, bez względu na jego społeczny status, w sensie psychologicznym i socjologicznym była więc rewolucją.
W książce Jerzego Besali jak zwykle znajduje się wiele zajmujących przykładów ekspresji i represji uczuć, ukazanych na tle uwarunkowań religijnych, społecznych i intelektualnych epoki. Autor przedstawia spojrzenie ojców i doktorów Kościoła na miłość, małżeństwo, sprawy ciała i seksu, pisze, jak kochano w kalifatach i emiracie Kordoby oraz tureckich wsiach i miastach. Odsłania tajniki dworskiej miłości i wspomina pełne okrucieństwa postępki feudalnych władców oraz bezwzględność ich żon. Opowiada m.in. o pierwszej feministce  i zawodowej literatce Christine de Pizan, przyczynach emocjonalnych, kulturowych i duchowych wykolejenia Francois Villona, a także miłości Abelarda do nastoletniej Heloizy.

Spis treści:

Wprowadzenie /7

I. Miłosierdzie nareszcie
1. Preludium rewolucji uczuć /13
2. Rozdział płci /19
3. Jezusa "rewolucja kobiet" /23
4. "Oto moja matka i moi bracia". Relacje Jezusa z Matką, rodziną dziećmi /31
5. "Żony, bądźcie uległe mężom", czyli św. Paweł a kobiety /42
6. Miłość ojców Kościoła /54
7. Dziewica nade wszystko /68
8. Ograniczenia seksu a uczucia /77
9. Odejść na pustynię: monastycyzm jako forma ucieczki od trudnych uczuć /83
10. Między świętością a grzechem, czyli małżeństwo chrześcijańskie /97
11. Biskupi przeciw "grzesznym kobietom" /107

II. Obrona kobiet
1. Agapetki, diakonisy i kastraci/121
2. Święte /136
3. Rządzić po męsku /160
4. Geniusz kobiecy, czyli kobiety walczą po swojemu /182

III. Reakcje obejścia represji uczuć
1. Miłość subtelna, zwana dworną /199
2. Redukcja miłości subtelnej, czyli nawrót do "normalności" /222
3. Skrajności i kontynuacje miłości subtelnej /238
4. Miłość a wojna i pokój /247
5. Miłość nieszczęśliwa i jej realizacje: Ginewra i Lancelot, Tristan i Izolda /253
6. Miłosne szczęście w nieszczęściu: przypadek Abelarda i Heloizy /263
7. Kobieta i mężczyzna: partnerzy Tomasza z Akwinu /271
8. Reakcja wyuzdania: miłość plebejska /284
9. Reakcje wiejskiej codzienności /295
10. Odhamowanie w narracji /305
11. Ukochany przestępca /321
12. Pierwsza feministka czy "męska kobieta"? /332

IV. Kultura haremów i selamlików
1. Mahomet, Koran i kobiety /347
2. Arabskie haremy /368
3. Iluzja i realność, czyli miłość i śmierć /378
4. Naszyjnik gołębicy /395
5. Ibn Arabi, czyli miłość według mistyka /406
6. Miłość w tureckich wsiach i miastach /409
7. Sułtańskie haremy /422
8. Obrona i agresja kobiet muzułmańskich /434
9. Rządy kobiece a manipulacja /444

Przypisy /456
Wybrana bibliografia /484
Indeks osobowy /501