Mieszkańcy ziemi olkuskiej w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych

Autor: Adam Cyra

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 249

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Jest to pierwsza tak obszerna próba ustalenia strat osobowych ludności cywilnej — mieszkającej w granicach przedwojennego powiatu olkuskiego — w niemieckich obozach koncentracyjnych i więzieniach śledczych w czasie II wojny światowej.
Publikacja zawiera nazwiska i krótkie notki biograficzne kilkuset Polaków i Żydów, których śmierć w nazistowskich obozach i więzieniach udało się udokumentować. Wykaz ten, choć niepełny, może stanowić dobry punkt wyjścia do dalszych badań nad tym tematem. Spis zamordowanych nie zawiera nazwisk kilkunastu tysięcy mieszkających w Olkuszu i na terenie ziemi olkuskiej Żydów, którzy zaraz po przywiezieniu do Bełżca i do KL Auschwitz zginęli w komorach gazowych. Na temat tych ofiar nie zachowała się żadna dokumentacja i opracowanie takiego wykazu nie jest w pełni możliwe.

W książce — obok nazwisk zamordowanych — zamieszczono także kilkadziesiąt wspomnień i relacji byłych więźniów, wybór dokumentów i zdjęć oraz indeks osobowy.

(źródło tekstu i zdjęcia: PMA-B w Oświęcimu www.auschwitz.org)

Spis treści:

Od autora  /7

Wstęp  /9

Polacy, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych  /15

Polacy w KL Auschwitz lub przeniesieni z KL Auschwitz do innych obozów koncentracyjnych los nieznany)  /84

Polacy zwolnieni z KL Auschwitz  /85

Polacy, którzy przeżyli pobyt w obozach koncentracyjnych  /90

Polacy, którzy zginęli w hitlerowskich więzieniach /117

Żydzi, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych  /120

Żydzi, którzy zginęli w hitlerowskich więzieniach  /131

Żydzi, którzy przeżyli pobyt w obozach koncentracyjnych lub los ich jest nieznany  /131

Fragmenty wspomnień, relacji i opracowań

Banasik Alina, Kiedy wybuchła wojna, miałam pięć lat  /137

Barczyk Czesław, Po tylu latach pamiętam tylko egzekucję dwunastu więźniów  /139

Cebo Czesław, Pod krzyżem odbywają się uroczystości  /141

Cebo Edward, Aresztowało mnie dwóch policjantów  /149

Cebo Jan, Po aresztowaniu zostałem skuty kajdanami  /150

Cyra Janina, Z przerażeniem tylko mówiliśmy  /151

Cyra Józef, Skała została otoczona przez Niemców  /153

Cyra Józef, Wszyscy trzej udali się w kierunku wsi  /154

Dobosiewicz Stanisław, Bachtig wisiał ponad dwie godziny  /156

Feczko Czesław, Obserwowałem ten smutny widok  /157

Giedroyć Grażyna, Maria Giedroyć mieszkała w Olkuszu  /163

Głuszecki Marian, Likwidacja getta w Olkuszu  /165

Grzegorczyk Maria, Nagle wyskoczył Niemiec z psem  /166

Hrabia Maria, Za nielegalne przekroczenie granicy  /166

Hyla Zdzisław, Przejąłem od łącznika przesyłkę  /167

Karoń Bolesław, Im słoneczko wyżej  /169

Klich Janina, Dowiedziałam się po czterdziestu dwóch latach  /172

Klich Roman, Niemiecka straż graniczna ścigała kilku "szmuglerów"  /173

Kościńska Kinga, Mieszkałam wraz z rodzicami w Warszawie  /175

Kwiecień Zbigniew, Pochodził z rodziny żydowskiej  /177

Kwieciński Alfred, Miałem piętnaście lat  /179

Latka Błażej, To nie była już gorliwość niemiecka  /180

Maciejewska Bronisława, Aresztowano mnie w Olkuszu  /181

Mandelbaum Henryk, Komora gazowa była pełna uśmierconych ludzi  /182

Nogaj Stanisław, Śmierć od kuli  /183

Olaszewska Maria, Esesman pobrał od nas kres  /184

Oruba Jan, Powiedział mi, że jadę do pracy w Auschwitz  /185

Parasol Efraim, Armia niemiecka wkroczyła do Olkusza  /186

Pędras Mieczysław, Przeżyłem obóz koncentracyjny  /189

Piekarz Anna, Mąż nie chciał uwierzyć  /194

Pierwocha Stanisław, Podbiegłem do ojca, obejmując go mocno  /196

Piętka Bohdan, Tragiczne wydarzenia w Braciejówce w dniu 7 lutego 1943 r.  /197

Płonka Stanisław, W nocy orientowałam się według gwiazd  /200

Supierz Henryk, Przy pomocy chorągiewek zaznaczano postępy frontu  /202

Sypień Jacek, Pani Irena   /203

Szweda Konrad, Pracował bez wytchnienia  /206

Szymczyk Genowefa, Miałam wówczas szesnaście lat  /207

Tarasin Janina, Przekroczenie granicy skończyło się dla mnie fatalnie  /210

Tomczyk Józef, Mówili na mnie żywy trup  /212

Trzcionkowska Danuta, Gdzie jest mój tatuś  /213

Twardowska Marzanna, Brat mojej babci  /214

Żurek Feliks, Przysięgę składaliśmy nocą  /214

Czarnecki Kazimierz, Miałem wówczas osiemnaście lat  /218

Wykaz mieszkańców ziemi olkuskiej aresztowanych 13 czerwca 1941 r.  /220

Bibliografia  /229

Wykaz skrótów  /233

Indeks  /235