Między poezją a polityką. Rozgrywki polityczne w Skandynawii XI wieku w świetle poezji ówczesnych skaldów

Autor: Jakub Morawiec

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 672

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Książka dotyczy wydarzeń politycznych, jakie rozegrały się w XI-wiecznej Skandynawii, widzianych przez pryzmat poezji ówczesnych skaldów. Okres ten stanowił kulminację wielu istotnych procesów gospodarczych, kulturowych i politycznych (m.in. chrystianizacja, centralizacja władzy królewskiej). Znajdowały one swoje odbicie w działaniach propagandowych i ideowych, których głównym nośnikiem była poezja skaldów. Podjęte w książce rozważania stanowią próbę całościowego ujęcia przemian politycznych w Skandynawii XI wieku przez pryzmat twórczości ówcześnie komponujących skaldów. Takie spojrzenie na temat pozwala na lepsze zrozumienie warunków, w jakich funkcjonowali i tworzyli pozostający na służbie władców poeci. Jednocześnie sprzyja określeniu, na ile dworska poezja skaldów umożliwia nam dziś lepsze poznanie meandrów ówcześnie kształtowanej i uprawianej polityki.

Spis treści:

Wstęp  /9

Część I. Teoria sztuki skaldycznej

1. Charakterystyka poezji skaldów /31

Metra /37

Kenningar i heiti /42

Drápur i flokkar /51

Prosimetrum /55

Edda Snorriego Sturlusona /60

Skáldatal /72

Historyczna wiarygodność poezji skaldów /79

2. Ideowe tło poezji skaldów. Między miodem Odyna a błogosławieństwem Chrystusa  /93

Mit o miodzie poezji /95

Odyn patronem skaldów /116

Wymiar chrześcijański /127

3. Hieros gamos /137

Koncept hieros gamos i sakralizacja władzy królewskiej /139

W wymiarze chrześcijańskim /157

4. Erfikvæði /165

Konteksty żałobnej poezji skaldów /167

Charakterystyka poezji żałobnej /174

5. Skaldowie xi wieku /207

Część II. Skandynawia xi wieku w ujęciu poetyckim

1. Bitwa w Øresundzie /265

Poetycki dwugłos na temat bitwy /270

Pamięć o bitwie w dobie rządów Knuta Wielkiego  /297

2 . Olaf Haraldsson królem Norwegii /307

Olaf Haraldsson w tradycji sag /314

Prawo do władzy /318

Konflikt z jarlem Erlingiem Skjalgsonem  /349

Wobec skandynawskich sąsiadów /358

Lata 1028–1030 /381

Obraz władcy /400

3. Podbój Anglii przez Knuta Wielkiego /407

Król Anglii i Danii /409

Pamięć o podboju Anglii w poezji dedykowanej Knutowi Wielkiemu /413

4. Rex perpetuus Norwegiae. Polityczne aspekty rozwoju kultu św. Olafa /447

Narodziny kultu /449

Świadkowie świętości ᛜ 458/

Syn świętego /471

Brat świętego  /478

Magnus versus Harald /486

5. O dominację na Północy   Rywalizacja Haralda Srogiego ze Swenem Ulfssonem /525

Zerwany sojusz? /527

Rywalizacja /536

Bitwa nad rzeką Nissan /544

Zawarcie pokoju /560

6. Wyprawa Haralda Srogiego do Anglii w 1066 roku /571

Tło wyprawy  /573

Skaldowie o wyprawie Haralda /583

7. Landrǫð konungs. Rządy Magnusa Bosego w Norwegii (1093–1103) /597

Między Götaälv a Ulster /599

Śladami słynnego dziada /604

Zakończenie /631

Bibliografia /637

Wykaz skrótów /653

Indeks osobowy /657 Summary  /663

Zusammenfassung /667