Mickiewicz. Kategorie - idee - konteksty

Autorka: Maria Cieśla-Korytowska

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 768

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria: Romantyzm i nie tylko

Na tom składają się rozprawy powstałe na przestrzeni kilkudziesięciu lat niezależnie od siebie, ale w jakimś sensie tworzące całość. Były one wygłaszane i publikowane po polsku i za granicą (te zostały przetłumaczone), niektóre – połączone, przeredagowane i opatrzone ilustracjami, inne napisane ostatnio. Są one pogrupowane w duże rozdziały wedle ogólnych kategorii stworzonych na rzecz tej książki i dotyczą dzieł poety oraz ich bliższych lub dalszych kontekstów.

Przedmiotem omówienia oraz interpretacji są kategorie literackie, estetyczne i filozoficzne oraz idee, takie jak: intertekstualizm, komparatystyka, wzniosłość, liryzm, tragizm, optymizm, narodowy lub ponadnarodowy charakter utworu, literatura a muzyka, perspektywa historyczna i religijna, mistycyzm, mesjanizm, kwestia poznania, rola pamięci oraz koncepcja człowieka – jego tożsamość i charakter, wolna wola, postawa i powinność, wyzwania, przed jakimi staje, stosunek do śmierci wreszcie. Konteksty poszczególnych kategorii oraz idei, od Starożytności poprzez wieki późniejsze, sięgają aż do literatury XX-wiecznej, tak polskiej jak obcej, przy uwzględnieniu historii. Dwa rozdziały poświęcone zostały najważniejszym dziełom Mickiewicza: Dziadom oraz Panu Tadeuszowi, w pozostałych pojawiają się też inne utwory – od młodzieńczych wierszy po późną lirykę, a także po wykłady paryskie.

Z całości wynika obraz spójnej (mimo upływającego czasu) aksjologii Poety: postawy etycznej oraz estetycznej Adama Mickiewicza. To ona stanowi w istocie myśl przewodnią tak omawianych dzieł, jak podejścia badawczego do nich.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /5

I. Dziady  /7

Słowo wstępne  /9

1. Zosia z barankiem a intertekstualizm  /11

2. Co zabiło Gustawa  /23

3. Spór jako element konstrukcji świata przedstawionego  /43

4. O wzniosłości Dziadów  /64

5. Zagadnienie poznania w Dziadach  /95

6.Dlaczego romantycy nienawidzili Newtona  /108

7. Narodowy i ponadnarodowy charakter Dziadów  /1124

8. Mickiewiczowska koncepcja człowieka w Dziadach  /137

II. Romantyk, Romantyzm  /153

Słowo wstępne  /155

1. Polski romantyk w poszukiwaniu tożsamości  /157

2. Polski romantyk z innej perspektywy  /182

3. Hic mulier. O mężnych kobietach Romantyzmu  /196

4. Kto uczył Mickiewicza subtelności uczuć  /216

5. Mickiewiczowska idea powinności  /235

6. Wrażliwość etyczna Mickiewicza  /268

III. Religia, Historia  /281

Słowo wstępne  /283

1. Mickiewicz a mistyka  /285

2. Mesjanizm jako nurt w literaturze XIX wieku  /300

3. Mickiewicz i Słowianie a Europa Zachodnia  /315

4. Polski komparatysta w College de France  /331

5. Mickiewicz w Polenlieder  /351

IV. Liryzm Mickiewicza  /385

Słowo wstępne  /387

1. Uciec z duszą na listek...  /389

2. ...w domku jego ducha. Paradoks Mickiewicza  /431

3. Co mnie dziwi w Widzeniu Mickiewicza  /444

4. Jak wyrazić smutek  .460

V. Mickiewicz a muzyka  /483

Słowo wstępne  /485

1. Mickiewicz a muzyka, muzyka a Mickiewicz  /487

2. Z kim się muzyką podzielę  /515

VI. Pan Tadeusz  /537

Słowo wstępne  /539

1. Szmery i trzaski w Panu Tadeuszu  /541

2. Matka Boska od Pamięci  /580

3. Tragizm a Pan Tadeusz  /622

4. Akrasja w filozofii i literaturze  /645

VII. Mickiewicz - kategorie, wartości, konteksty  /673

Słowo wstępne  /675

1. Sadźmy, przyjacielu, róże  /677

2. Sprostać wyzwaniom  /696

3. Kiedy warto umierać  /747

Spis źródeł  /759