Michałkowice - wieś i dwór na przestrzeni dziejów

Autor: Marcin Wądołowski

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 152

Oprawa: miękka

Format: 16,0 cm x 23,5 cm

Seria: Monografie i Materiały 10

„Kto nie zna historii swego kraju, swego miasta i wioski, to jakby, swego ojca i matki nie znał” – te słowa ks. Piotra Skargi najlepiej oddają ideę, która przyświecała autorowi w trakcie pisania książki. Publikacja stanowi rezultat badań archiwalno-bibliotecznych, podpartych wieloletnią pasją do poznawania lokalnej historii. Dzieje Michałkowic widziane przez pryzmat losów miejscowego dworu (wraz z zapleczem gospodarczym) stanowią innowacyjne podejście do prób ukazania przeszłości tego miejsca. Poznanie społeczno-kulturowych relacji dawnych michałkowickich dziedziców z mieszkańcami wsi pozwala na nowo określić stosunek współczesnych wobec kilkuwiekowego dziedzictwa. Specyfika przemysłowej części Górnego Śląska, uwzględniająca wieloletnie procesy industrializacji i urbanizacji, odróżnia dzieje tutejszych dworów od ich odpowiedników z innych obszarów dzisiejszej Polski. Informacje zawarte w książce stać się mogą bazą dla dalszych pogłębionych analiz funkcjonowania górnośląskich dworów, zaś dla społeczności michałkowiczan stanowić mogą narzędzie, które umożliwi kształtowanie dojrzałej tożsamości lokalnej.

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział 1. Michałkowice - dzieje wsi  /15

1.1. Historia a pamięć   /17

1.2. Położenie i walory przyrodnicze Michałkowic  20

1.3. Etymologia nazwy i najstarsze podania o początkach wsi  /22

1.4. Dzieje polityczno-administracyjne  /25

1.4.1. Od średniowiecza do połowy XVIII wieku  /26

1.4.2. Od połowy XVIII wieku do 1918 roku  /29

1.4.3. Okres międzywojenny  /34

1.4.4. II wojna światowa i okres władzy komunistycznej  /37

1.4.5. Czasy współczesnej  /40

1.5. Dzieje społeczno-kulturowe  /41

1.5.1. Mieszkańcy Michałkowic na przestrzeni dziejów  /42

1.5.2. Stosunki wyznaniowe  /46

1.5.3. Strefa mentalno-obyczajowa  /49

Rozdział 2. Właściciele dworu  /53

2.1. Ród Mieroszewskich  /54

2.1.1. Pochodzenie rodu i herb  /54

2.1.2. Właściciele Michałkowic  /55

2.2. Ród Rheinbabenów  /61

2.2.1. Pochodzenie rodu i herb  /64

2.2.2. Właściciele Michałkowic  /65

2.3. Ród Hohenlohe-Ohringen  /71

2.3.1. Pochodzenie rodu i herb/71

2.3.2. Właściciele Michałkowic  /73

2.4. Zakłady Hohenlohe, spółka akcyjna w Wełnowcu  /75

2.4.1. Geneza powstania i struktura spółki  /75

2.4.2. Rezydenci Michałkowic  /78

Rozdział 3. Kształt i funkcjonowanie dworu  /80

3.1. Kształt dworu  /82

3.1.1. Zarys ogólny  /82

3.1.2. Część rezydencjonalna  /85

3.1.3. Część gospodarcza  /89

3.2. Funkcjonowanie dworu  /104

3.2.1. Administracja dworu  /104

3.2.2. Uprawy i hodowla  /108

Rozdział 4. Dwór a wieś - relacje społeczne  /114

4.1. Funkcjonowanie w ramach systemu  folwarczno-pańszczyźnianego  /115

4.2. Funkcjonowanie w ramach systemu kapitalistycznego  /121

4.3. Kulturotwórcza rola dworu  /124

4.4. Relacje w życiu codziennym - wybrane aspekty  /130

Zakończenie  /135

Michałkowice - Village nad Manor Throughout History  /137

Wykaz źródeł i literatury  /139

Źródła archiwalne /139

Źródła publikowane i opracowania /141

Inne źródła  /148

Prasa /148

Indeks osobowy  /149