Mennica toruńska od drugiej połowy XIV wieku do 1454 roku. Lokalizacja - Personel - Funkcjonowanie

Autorka: Żaneta Bonczkowska

Rok wydania: 2011

Ilość stron: 204

Oprawa: miękka

Format: 13,0 cm x 20,0 cm

Zasadniczym celem niniejszej pracy jest próba prześledzenia wszystkich aspektów funkcjonowania mennicy toruńskiej, poczynając od jej lokalizacji, struktury organizacyjnej, a na kwestiach gospodarczych i finansowych kończąc. Dużo miejsca poświęcone zostanie również społecznej stronie działalności tej instytucji, co nierozerwalnie wiązało się z ustaleniem grup społecznych, z których rekrutowali się jej pracownicy. Pośrednio podjęta w niniejszej pracy szczegółowa analiza zaprezentowanych powyżej zagadnień ma również na celu ustalenie zależności czy też wpływu, jaki wywierała na działalność mennicy jej lokalizacja na terenie Starego Miasta Torunia i komturstwa toruńskiego. Autorka niniejszej pracy zdecydowała się także na przedstawienie całej polityki monetarnej państwa zakonnego, w której mennica toruńska miała swój znaczny udział. Dodatkowo, aby jak najdokładniej zaprezentować sposób funkcjonowania tej instytucji, wykorzystano metodę porównawczą. Podstawowym odniesieniem dla tych rozważań była szeroko rozumiana działalność pozostałych znanych mennic krzyżackich w XIV i pierwszej połowie XV w. Porównania te niejednokrotnie zaowocowały wyjaśnieniem dotąd pomijanych bądź rzadko poruszanych problemów badawczych.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Lokalizacja i czas funkcjonowania mennicy toruńskiej  /15

1. Lokalizacja mennicy toruńskiej  /15

2. Czas funkcjonowania mennicy toruńskiej na tle mennictw krzyżackich w Prusach  /23

Rozdział II. Personel mennicy toruńskiej  /33

1. Zwierzchnicy mennicy  /35

1.1. Skład osobowy i pochodzenie  /35

1.2. Mechanizm obsadzania i odwoływania z urzędu zwierzchnika mennicy  /52

1.3. Kompetencje zwierzchników mennicy   /60

1.4. Pozazawodowa działalność Jana von Lichtenstein  /66

2. Pachołkowie zwierzchników mennicy. Pisarze  /71

3. Mincerze  /74

3.1. Działalność zawodowa  74

3.2. Działalność pozazawodowa  /78

4. Odlewnicy, obrzynacze monet, kowale, grawerzy, wybijacze monet  /82

5. Złotnicy  /88

6. Kucharze, pachołkowie piwniczy, stajenni i kuchenni  /92

7. Pozostały personel menniczt  /94

Rozdział III. Polityka monetarna zakonu krzyżackiego  /98

1. Przegląd monet krzyżackich wybijanych w mennicy toruńskiej  /98

1.1. Brakteaty  /98

1.2. Półskojce i kwartniki  /106

1.3. Szelągi  /111

2. Reformy monetarne zakonu krzyżackiego w latach 1380-1454  /118

2.1. W okresie rozkwitu państwa zakonnego(1380-1410)  /119

2.1.1. Emisja szelągów  /119

2.1.2. Emisja fenigów  /124

2.1.3. Emisja złotych guldenów  /129

2.2. W okresie upadku państwa zakonnego (1410-1454) /133

2.2.1. Kryzys po Grunwaldzie i próba odbudowy mennictwa zakonnego (1410-1422)  /133

2.2.2. Mennictwo pod zarządem Zakonu i rad miejskich (1422-1441)  /141

2.2.3. Stagnacja i upadek mennictwa zakonnego (1441-1454)  /149

2.3. Pozyskiwanie metali szlachetnych przez mennice krzyżackie  /152

Rozdział IV. Działalność finansowa mennicy toruńskiej  /163

1. Wpływy z mennicy  /163

2. Koszty funkcjonowania mennicy /167

2.1. Wydatki na produkcję menniczą  /168

2.2. Wydatki na płacę dla personelu  /174

3. Pożyczki i transakcje handlowe  /176

Zakończenie  /187

Załącznik. Wykaz pracowników mennicy toruńskiej od końca XIV w. do 1454 r.  /192

Bibliografia  /195