Meministine ? Pamięć i niepamięć w świecie starożytnym. Świat starożytny w pamięci i niepamięci cz. 2

Redakcja: Katarzyna Balbuza, Maria Musielak, Krzysztof Królczyk

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 294

Okładka: miękka 

Format: 17,0 cm x 24,0 cm,

"Meminisse  a memoria" - pisał rzymski uczony i pisarz o wielkiej erudycji Marcus Terentius Varro w De lingua latina (6,49), definiując słowo meminisse jako zdolność do zapamiętywania. Pojęcia pamięci i niepamięci są bowiem immamentnie związane z funkcją ludzkiego umysłu, która pozwala mu zachowywać, tj. zapamiętywać, przechowywać, przetwarzać, a następnie odtwarzać wszystko to, czego doświadcza. 

W zaprezentowanych w niniejszym tomie badaniach nad pamięcią nie chodzi jednak tylko o zdolność czy właściwość psychiczną człowieka, lecz również o czynniki zewnętrzne, a więc wszelkie społeczno-kulturowe uwarunkowania mające wpływ na proces zapamiętywania [...]

Terminy "pamięci społecznej", "pamięci zbiorowej" czy "pamięci kulturowej" okazały się szczególnie przydatne w refleksji nad zagadnieniem zapamiętywania i recypowania przeszłości przez społeczeństwa starożytne, na co zwrócili uwagę Assmann oraz późniejsi historycy, choć ci ostatni z pewną zwłoką.[...] Ze względu na charakter interdyscyplinarny integrują obecnie reprezentantów różnych dyscyplin naukowych, nie tylko historyków."

(fragment Przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa (K. Balbuza, M. Musielak)  /7

K. Lewartowski - Czy Grecy mogli pamiętać epokę brązu?  /13

K. Nawotka - Pamięć o ocaleniu domu Pindara w Tebach  /29

P. Jagła - (Czy) wszyscy mordercy Filipa zostali ukarani (?) - reinterpretacja rozmowy Aleksandra z kapłanem Ammona w Siwie (Diod. Sic. XVII, 51) /39

A. Łukaszewicz - Pamięć na manowcach: legenda o Memnonie  /55

A. Łoś - Pamięć i niepamięć - obalenie monarchii i początki republiki rzymskiej /63

M.N. Faszcza - Formy upamiętniania zmarłych jako przejaw zmiany mentalności obywateli pełniących służbę wojskową u schyłku republiki rzymskiej  /79

P. Wojciechowski - Ob memoriam: lex collegii Aesculapii et Hygiae jako przykład rzymskiej fundacji komemoracyjnej  /97

K. Leszek - Famamque et fata nepotum. Przedstawienie "przyszłości" w Eneidzie na przykładzie opisu tarczy Eneasza  /111

E. Wesołowska - Fedra i Klitajmestra - dwie kobiety, dwa sposoby zapamiętania  /123

R. Deiksler - Znaczenie dzieł Józefa Flawiusza w badaniach nad namiestnikami rzymskimi w Judei (6-66 r.n.e.) /135

M. Szczot - Pamięć i jej rolaw antycznej satyrze rzymskiej  /147

R. Suski - Biblioteki w Historia Augusta   /157

P. Letki - Taktyka i pamięć. Bitwa pod Argentoratum w opisie Ammianusa Marcellinusa  /175

L. Misiarczyk - Apomnhmoneumata w pismach Justyna Męczennika. Początki kształtowania się pamięci chrześcijańskiej  /185

S. Ruciński - Prefekci miasta Rzymu w źródłach chrześcijańskich w I i II wieku po Chr.  /203

Sz. Olszaniec - Prefekt, praetorio w oczach Jana Lydosa - zarys problematyki  /213

M. Ciesielski - Milczenie źródeł archeologicznych o Swebach w hiszpańskiej Galicji (Gallaecia)  /231

L. Olszewski - Pamięć zmysłów: opary cynamonu i smród ekskrementów  /241

E. Twarowska-Antczak - Speculum memor. Antyk a XIX-wieczna fotografia  /26

K. Królczyk - Badania nad antykiem na Reichsuniversitat Posen (1941-1945) - zapomniana karta z dziejów nauki  /279