Materiały do historii i rekonstrukcji chłopskich ubiorów Ziemi Dobrzyńskiej

Autor: Aleksander Błachowski

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 200

Okładka: twarda

Format: 21,5 cm x 30,5 cm

(...) Badania nad autentycznymi strojami ludowymi są tożsame z badaniami historii regionu, gdyż odzwierciedlają one w specyficzny, sobie tylko właściwy sposób. Ważną rolę odgrywają tu zachowanie ciągłości społecznej w użytkowaniu określonych ubiorów przez dłuższy okres. Strój ludowy podlegał zmianom powolnym, ale też skokowo. Miały na niego wpływ mody lokalne, bo już po 1860 roku niemal w każdej większej wsi była krawcowa lub krawiec, którzy modzili kroje, zdobienia, kolorystykę, dodatki. Przemiany następowały więc na rodzimych podstawach gustu, dziedzictwa zwyczajów np. ubiorów ślubnych, itp. Kreowano styl lokalny, który w wyniku kontaktów okolicznych wsi w ramach np. procesji w dniu Bożego Ciała stawał się stylem (modą) regionu. Każde pokolenie wprowadzało swoje pomysły formy np. sylwety, kroju sukman, kaftanów, gorsetów i zdobnictwa, haftów, koronek, itd. Większe zmiany zachodziły w kolorystyce samodziałów, które tkano we wsiach mazowieckich, również na Kujawach, w Wielkopolsce, Małopolsce Wschodniej i na Śląsku Opolskim do lat 30. XX wieku.

(fragment tekstu Od Autora)

Spis treści:

Od autora  /7

I. Wprowadzenie /13

II. Problemy pomorskości historyczno-etnograficznych regionów województwa kujawsko-pomorskiego  /20

III. Koleje losów Ziemi Dobrzyńskiej  /29

IV. Społeczno-gospodarcze procesy mające wpływ na rozwój kultury ludowej Ziemi Dobrzyńskiej  /39

V. Elementy etnografii Ziemi Dobrzyńskiej  /50

VI. Rola cechów krawieckich w kształtowaniu strojów chłopskich Ziemi Dobrzyńskiej  /62

VII. Źródła dotyczące dawnych ubiorów ludowych Ziemi Dobrzyńskiej. Źródła pisane i ikonograficzne  /67

VIII. Badania prof. Józefa Gajka w 1938 roku  /76

IX. Źródła ikonograficzne  /90

X. Propozycje rekonstrukcji ubiorów ludowych Ziemi Dobrzyńskiej  /104

XI. Problemy Kół Gospodyń Wiejskich z odtwarzaniem tradycyjnych strojów swoich regionów etnograficznych  /110

Mapy  /145

Bibliografia  /152

Suplementy  /152

Mundur Wojewódzki  /152

Testament Hugona Kołłątaja dotyczący dokumentowania ubiorów ludowych  /157

Wybór dokumentów Cechu Krawców w Płocku z lat 1807-1861  /160

Natura i klimat  /163

List od potomków Aleksandra Petrówa /165

Szlak architektury drewnianej na Ziemi Dobrzyńskiej  /173

Wstęp  /173

O architekturze drewnianej na Ziemi Dobrzyńskiej  /175

Wybrane terminy związane z budownictwem drewnianym  /178

Młyniec, kościół pw. św. Ignacego Loyoli  /179

Dulnik, chałupa i młyn wodny  /180

Dulsk, kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny  /181

Studzianka, kościół pw. Matki Boskiej Studziannej  /182

Rypin, kaplica pw. św. Barbary  /183

Księte, kościół pw. św. Michała Archanioła  /184

Górzno, chałupa i młyn wodny  /185

Łukomie, kościół pw. św. Katarzyny  /186

Szczutowo, kościół pw. św. Marii Magdaleny  /187

Blizno, kościół pw. św. Wawrzyńca /188

Nietrzeba, młyn wodny  /192

Chrostkowo, kościół pw. św. Barbary  /190

Skępe, leśniczówka  /191

Choczeń, młyn wodny  /192

Murzynowo, chałupa  /193

Grochowalsk, kościół pw. św. Krzyża  /194

Wielgie, kościół pw. św. Wawrzyńca  /195

Czarne, kościół pw. św. Michała Archanioła  /196

Ostrowite, kościół pw. św. Mateusza Apostoła  /199

Brzeźno, kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej  /200