Marsz

Do dzisiaj aktualne pozostają słowa tłumacza Marszu - Juliusza Kydryńskiego, który kilkadziesiąt lat temu podkreślał, że do smutnych paradoksów naszej współczesnej historii należy nieznajomość w Polsce uznanej za granicą twórczości Wiesława Kuniczaka, poświęconej najtragiczniejszym dziejom naszego narodu. Sam Autor zaznaczał, iż "źródłem nieustającej ironii" pozostaje fakt, że napisana przez niego trylogia wojenna, dzieło o tak polskiej tematyce, zostało opublikowane w 17 językach, z wyjątkiem polskiego właśnie. To wyjątkowe przedsięwzięcie literackie, przedstawiające walki Polaków na najważniejszych frontach II wojny światowej, "swoista synteza polskich losów wojennych", stanowi niewątpliwie opus magnum w twórczości Kuniczaka, które przyniosło Autorowi sławę "Hemingwaya polskiego Września". Porównywano go m.in. do Tołstoja, Pasternaka czy amerykańskiego pisarza wojennego Johna dos Passosa.

Wiesław Kuniczak uważał Marsz (1979) za najważniejszą część swojej trylogii. Jak wspomniał, pracował nad powieścią dziesięć lat. Przedstawił w niej obraz sowieckiej okupacji oraz formowanie armii generała Andersa. Krytycy byli zdania, że Kuniczak w opisach łagrów nie ustępuje Sołżenicynowi, a "szczytowy punkt jego artyzmu" widzieli w ukazaniu zbrodni katyńskiej, której nikt wcześniej nie opisał w podobny sposób - dzień po dniu, godzina po godzinie.

Dzięki współpracy z Ohio State University, który przekazał badaczom z Uniwersytetu Jagiellońskiego maszynopis autoryzowanego przez Kuniczaka przekładu Marszu, oraz pomocy Polonii Amerykańskiej mogła powstać niniejsza edycja, będąca pierwszym wydaniem Marszu w języku polskim. Mamy nadzieję, ze wprowadzi ona to cenne dzieło do obiegu polskiej humanistyki, wniesie do badań nad prozą XX wieku oryginalną problematykę, przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat literackiej spuścizny Kuniczaka i do umiejscowienia jej w kompatatystycznej perspektywie, a przede wszystkim pozwoli Autorowi zająć należne mu miejsce w powojennej historii literatury polskiej.

(opis wydawcy) 

Spis treści:

Słowo wstępne /13

E. Modzelewska-Opara, B. Dopart - Synteza wojennych losów o powieści W.S. Kuniczaka, Marsz  /19

Bibliografia  /35

MARSZ

Część I. Październik  /39

Droga  /41

Dwór  /63

Las  /93

Część II. Listopad  /115

Katarzyna  /117

Abel  /147

Katarzyna  /165

Mendeltort  /189

Katarzyna  /221

INTERLUDIUM  /241

Pociąg w grudniu  /243

Część III. Rok tysiąc dziewięćset czterdziesty  /271

Major  /273

Czarodziej  /311

Katarzyna  /345

Abel  /359

Mendeltort  /383

Część IV. W dziczy  /419

Czarodziej  /421

Katarzyna  /439

Czarodziej  /471

Buntownik  /491

DRUGIE INTERLUDIUM  /513

Czas zabijania  /515

Część V. Zmartwychwstanie  /547

Przywódca swego ludu  /549

Katarzyna  /557

Czarodziej  /565

Sposób Kobzy  /579

Część VI. Tysiąć dziewięćset czterdziesty pierwszy  /609

Mendeltort  /611

Abel  /653

Katarzyna  /677

Abel  /707

Zorza polarna  /745

TRZECIE INTERLUDIUM  /777

In memoriam  /779

Część VII. Pod własnymi sztandarami  /835

Katarzyna  /837

Mendeltort  /859

Katarzyna  /89

Część VIII. W miesiącu Nisan  /925

Abel  /927

Podziękowania  /949

Nota edytorska  /953