Kultura literacka na Litwie w dobie porozbiorowo-przedpowstaniowej (1795–1830). Studia i szkice część I

Autorka: Jolanta Kowal

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 174

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,0 cm x 23,0 cm

Z uwagi na to - i mając także na względzie nową sytuację społeczno-polityczną  po upadku państwa - ogląd kultury literackiej na Litwie  w pierwszych trzech dekadach XIX w. powinien obejmować wiele różnorodnych perspektyw, pozwalających w efekcie końcowym na jak najpełniejsze jej oświetlenie. Rejestr wyłaniających się w związku z tym zadań badawczych wciąż pozostaje długi. Sporo uwagi wymagają, zaistniałe po trzecim rozbiorze, uwarunkowania polityczne (w tym szczególnie obostrzenia cenzuralne) mające bardzo duży wpływ na stan ówczesnego piśmiennictwa i jego obieg. Ponadto należy też gruntownie rozpoznać litewski rynek wydawniczy i księgarski (tu zwłaszcza techniki wydawnicze i poligraficzne, techniki kolportażu i promocji produkcji piśmienniczej, techniki komunikacji literackiej, nakłady i czytelnictwo książek), rynek prasowy (czasopisma społeczno-kulturalne i literackie oraz  publikowaną na ich łamach tzw. literaturę periodyczną, a także nakład i czytelnictwo prasy), szkolnictwo (w tym szczególnie działalność Uniwersytetu Wileńskiego mającego podówczas bardzo duży wpływ na naukowe, literackie  i kulturalne życie miasta i w ogóle całego zaboru rosyjskiego), biblioteki, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia młodzieży, środowiska masońskie, kawiarnie literackie, teatr, salony literackie...

(fragment Wprowadzenia)

Spis treści:

Wprowadzenie – stan i potrzeby badań  /7

I

Wileńska Haskala wobec głównych idei Oświecenia europejskiego  /17

Polityczno-cenzuralne uwarunkowania polskiego piśmiennictwa w guberni wileńskiej  /31

Salony literackie na Litwie w epoce porozbiorowo-przedpowstaniowej  /45

Obraz czasopiśmiennictwa polskiego na Litwie w latach 1795–1830. Stan i perspektywy badań w ujęciu literaturoznawczym  /57

„Talent (nie)wyższy nad mierność”. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii  /71

II

Mistrzowski panegiryk – Stanisława Trembeckiego Wiersz do księcia Repnina, gdy się rozchodziła pogłoska o wojnie z Turcją  /87

Ku czci „Ojca Narodów” – Franciszka Karpińskiego Pieśń do Najjaśniejszego Imperatora Aleksandra  /101

„Auctor beatae pacis …”. Wizerunek cara Aleksandra I w wierszach pochwalnych Marcina Poczobuta-Odlanickiego  /115

Perspektywa historiozoficzna i patriotyczna w Dumie nad rozwalinami murów jagiellońskich w Wilnie Franciszka Sokoła Szahina  /127

Echa kampanii napoleońskiej 1812 roku w twórczości Marcina Molskiego i Antoniego Goreckiego. Próba porównania  /137

Nota edytorska  /153

Bibliografia  /155

Wykaz ilustracji  /165

Indeks osób  /167