Który święta krew polała Przekazy o dziejach relikwii Krzyża Świętego w kościele Dominikanów w Lublinie (XV-XVII wiek)

Niniejsza publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej, źródłoznawczej przedstawiono poszczególne przekazy mówiące o dziejach lubelskiej relikwii. Zaprezentowano autorów w perspektywie ich działalności i dokonań piśmienniczych, stanowiących kontekst dla tych przekazów. Ukazano stronę edytorską i wyposażenie ilustracyjne druków. Dokonano analizy warsztatu pisarskiego ich autorów, wskazując (w miarę możliwości) na teksty, z których korzystali. Zasygnalizowano okoliczności towarzyszące publikacji przekazów. Ukazano także obraz dziejów partykuły, który wyłania się z analizowanych źródeł, sygnalizując, jak przemieniał się on w ciągu ponad stu osiemdziesięciu lat (od lat siedemdziesiątych XIV do lat sześćdziesiątych XVII w.). Zwrócono także uwagę na treści ideowe zawarte w tych przekazach. Część pierwsza w dużym stopniu oparta jest na wcześniej drukowanej pozycji przygotowanej przez autora niniejszego opracowania. Ma zatem charakter wznowienia rozdziału III tej książki. W stosunku do treści tego rozdziału dokonano skrótów oraz uzupełnień w zakresie obecnie prezentowanego tematu. Materiał ilustracyjny również pochodzi z tejże pozycji. W ciągu 20 lat po wydaniu książki nie ukazało się nowe ujęcie przedstawiające całościowo problematykę zawartą we wspomnianym rozdziale. Jego przypomnienie, potraktowane jako obszerny wstęp do edycji źródłowej, jest, jak sądzimy, uzasadnione.
Część druga – źródłowa – zawiera wspomniane przekazy mówiące o losach lubelskiej partykuły, a więc Notę w Jana Długosza Liber beneficiorum, tekst Macieja Waleriana i druki powstałe na jego bazie (opracowane przez Tomasza Cianavenus de Asculo i Gabriela Godzimirskiego), przekaz zawarty w dziele Andrzeja Wargockiego O krzyżu i Ukrzyżowanym oraz pismo ułożone przez Pawła Ruszla i załączone do jego pracy Skarb nigdy nieprzebrany Kościoła świętego katolickiego.

(ze Wstępu)

Spis treści:

Wykaz skrótów /11

Wstęp  /13

Część I. Prezentacja przekazów  /31

1. Inskrypcja i przekazy w księdze chórowej  /33
2. Przekaz w Długoszowym Liber beneficiorum. Nota  /49
3. Macieja Waleriana Historia perbrevis i teksty powstałe na bazie tego przekazu  /57
4. Andrzeja Wargockiego O krzyżu i Ukrzyżowanym  /91
5. Dzieła Pawła Ruszla o Drzewie Krzyża  /119

Część II. Treść przekazów  /145

1. Jan Długosz, Liber beneficiorum. Nota (ok. 1470)  /147
2a. Maciej Walerian (Mathias Valerianus), Historia perbrevis (1537)  /153
2b. Tomasz Cianavenus de Asculo, Historia brevi descripta (1618)  /153
3. [Maciej Walerian; Tomasz Cianavenus de Asculo] Historyja krótka w przekładzie Gabriela Godzimirskiego (1618)  /171
4. Przekaz w Andrzeja Wargockiego O krzyżu i Ukrzyżowanym (1620)  /201
5. Paweł Ruszel, Historyja krótka w dziele Skarb nigdy nieprzebrany. Księga trzecia (1656)  /227

Zasady modernizacji tekstów  /251

Zakończenie  /253

Bibliografia  /259

Spis ilustracji  /283

Summary  /285