Kronika Bernardynów w Polsce (1453-1651)

Autor: o. Cyprian Damirski OFM

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 170

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z przetarciami

Do nich dopisujemy Kronikę  bernardynów w Polsce  pióra o. Cypriana Damirskiego.  Określona jest datami 1453-1651, ale autorską kroniką jest w latach 1637-1651.  Została ona już, pośród innych tekstów,  wydana  we Lwowie w 1874 r. przez o. Sadoka  Barącza  w książce pt. „Pamiętnik zakonu Wielebnych Ojców Bernardynów w Polscze”.. Teraz ukazuje się  samodzielnie, w przekładzie  o. Kazimierza Żuchowskiego z łaciny na język polski.  Jest spełnieniem życzeń tych, którzy domagali się lepszego   wydania kroniki. Nie jest kroniką jednego klasztoru, ale kroniką prowincji i zakonu w Polsce. Autor odnotowuje wydarzenia z historii Polski i historii Kościoła w Polsce. Arcyważna  dla dziejów kultu św. Jana z Dukli.  Wystawia także  znakomite świadectwo jej autorowi o. Cyprianowi Damirskiemu.

Jeszcze nie tak dawno w środowiskach historycznych mówiono o kryzysie publikacji  źródeł. Patrząc na kilka wymienionych przykładów, i to tylko z jednego środowiska,  można powiedzieć, że został on przezwyciężony. Prezentowana książka jest tego potwierdzeniem. Tekst został wydany w języku polskim,   tym samym stał się dostępny także dla tych, którzy nie znają języka Rzymian.

ks. prof. dr hab. Jacek Urban

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Spis treści:

Wstęp /5

Wprowadzenie /9

Przynależność Braci Polskich do wikarii austro-czesko-polskiej / 17

Wikaria polska /18

Ministrowie prowincjonalni wybrani kanonicznie /19

Wykaz klasztorów i fundacji Braci Mniejszych Obserwantów w Polsce /36

Klasztory prowincji ruskiej przyjęte i ufundowane /41

Rok Chrystusa 1636  /45

Treść: Jan Kazimierz, książę Polski wypełnia ślub złożony Błogosławionemu Janowi z Dukli. Świętość Błogosławionego Jana uświetnia Bóg także w tym roku jeszcze innym cudem. W tym czasie przypada intronizacja biskupa Jakuba Zadzika do katedry i uczczenie Jerzego Ossolińskiego tytułem Księcia Cesarstwa Rzymskiego oraz przeniesienie do innego życia Jana Foksa, Fabiana Birkowskiego, Cypriana Chrząstkowskiego oraz o. Joachina Skrzyńskiego. Następnie przygotowanie kapituły w Lwowie.

Rok Chrystusa 1637  /49

Treść: Bracia reformacji odłączają się od obserwantów oraz prowincji ruskiej i małopolskiej. Dwa cuda Błogosławionego Jana z Dukli i śmierć naszych braci: Bernardyna Krupki, Leonarda Starczewskiego i Jana Czochera. Wspomniana jest także śmierć Fryderyka II, byłego cesarza. Pokonanie zbuntowanych Kozaków i przepędzenie ich za Korsuń. Sprowadzenie Cecylii Renaty do Polski, jej zaślubiny z królem Władysławem i koronacja. [Dokument publiczny podziału prowincji polskiej sporządzony przez publicznego notariusza apostolskiego. Brewe Ojca Świętego Urbana VIII zatwierdzające Prowincję Ruską Niepokalanego Poczęcia NMP] 

Rok Chrystusa 1638   /61

Treść: Bóg przedziwnie uwielbia swego sługę Błogosławionego Jana z Dukli. W Lwowie i Łubniach pięciu braci otrzymuje koronę męczeństwa. Wspomnienie o Tomaszu Zamojskim, najwyższym kanclerzu Królestwa, o Janie Zadziku, arcybiskupie gnieźnieńskim i o naszym ojcu Bonifacym Czachowskim, którzy przenieśli się do innego życia. Wreszcie będzie mowa o nieszczęśliwej podróży, uwięzieniu i uwolnieniu księcia Polski Kazimierza, a także o pożarze w Lublinie.

Rok Pański 1639  /66

Treść: Wiadomość o pierwszym cudzie błogosławionego Jana Duklana. Następnie śmierć M. Anny z Ruszczy Lubomirskiej i Erazma Kretkowskiego oraz Braci Mniejszych Obserwantów Fabiana Glińskiego, Marcina z Bydgoszczy i wielu innych.

Rok Pański 1640  /68

Treść: Dwa cuda przy grobie Błogosławionego Jana z Dukli, narodziny syna pierworodnego króla Władysława IV, uroczystości związane ze stuleciem Towarzystwa Jezusowego, kapituła prowincjalna w Sokalu, zgony ojców Zakonu Braci Mniejszych i zakonnic.  

Rok Pański 1641   /71

Treść: Cztery osoby wyrwane z rąk śmierci dzięki wstawiennictwu Błogosławionego Jana z Dukli, mianowicie: pan Marcin Anczowski i jego żona Regina oraz pan Jan Wolfowicz i synek Marcjana Wysokińskiego. Z tej ziemi do życia wiecznego prześli: o. Andrzejowski brat mniejszy, obserwant i Zofia Tyszkiewiczówna, zakonnica trzeciej reguły św. Franciszka. 

Rok Pański 1642 /74

Treść: Synek kapłana obrządku greckiego, schizmatyka, udusił się odrobiną ołowiu i został przywrócony do zdrowia. Umiera Jakub Zadzik, biskup krakowski i dwaj bracia naszego obserwanckiego zakonu.

Rok Pański 1643  /76

Treść: Dwa cuda Błogosławionego Jana z Dukli. Śmierć cywilna Jana, księcia polski. Śmierć dwóch naszych braci. Pożar z Zasławiu.

Rok Pański 1644   /78

Treść: Przywrócenie życia i zdrowia opłakiwanej córeczce. Śmierć małżonki Władysława IV. Przejście do lepszego życia papieża Urbana VIII Zwycięstwo Polaków nad Tatarami. Pożar w kopalni wielickiej. Śmierć naszych braci. Kapituła prowincjalna i przyczyna jej przełożenia.

Rok Pański 1645  /86

Treść: Dwa cuda dokonane za wstawiennictwem Błogosławionego Jana z Dukli. Śmierć przewielebnego Tomasza Oborskiego, krakowskiego biskupa pomocniczego i innych osób z Zakonu św. Franciszka. Budowa klasztoru w Łucku i śmierć biskupa Sokołowskiego.

Rok Pański 1646  /90

Treść: Rok ten jest godny zapamiętania we względu na wiele ważnych wydarzeń: 1. Sześć cudów Błogosławionego Jana z Dukli z Zakonu Braci Mniejszych Obserwantów. 2. Wystawność drugich zaślubin Władysława IV, króla Polski. 3. Kolokwium toruńskie dysydentów z katolikami rzymskimi. 4. Śmierć Stanisława Koniecpolskiego, a po nim śmierć Blosiusa, teologa. 5. Koronacja najdostojniejszej Marii Ludwiki, małżonki króla Polski, itd.

Rok Pański 1647   /95

Treść: Rycerzom polskim i ich koniom patronuje w obozie Błogosławiony Jan z Dukli. Najdostojniejszy król w liście do cesarza tureckiego oskarża Tatarów, którzy co roku napadają na tereny polskie i łamią umowy pokojowe. Śmierć Braci Mniejszych Obserwantów. Wiadomość o kapitule prowincjonalnej.

Rok Pański 1648  /99

Treść: Polską Rzeczpospolitą spotkało wiele nieszczęść. Przede wszystkim wojsko polskie poniosło haniebną klęską nad tak zwanymi Żółtymi Wodami i pod Korsuniem. Ostatnia godzina króla Władysława IV. Okrutna śmierć Braci Mniejszych Obserwantów w obronie wiary chrześcijańskiej. Haniebna ucieczka polskich żołnierzy z obozu wojennego pod Piławcami. Napad Kozaków i Scytów oraz szczelne oblężenie Lwowa i Zamościa. Opieka Błogosławionego Jana z Dukli (mowa także o innych aktualnych cudach Błogosławionego Jana). Wybór Jana Kazimierza na króla Polski. Jakieś uspokojenie Chmielnickiego. Zawarcie układu pokojowego z Chmielnickim. Przejście do innego życia osób duchownych i świeckich.

Rok Pański 1649 /120

Treść: Daremne wysiłki posłów Rzeczpospolitej, pragnących pogodzić zbuntowanych Kozaków z Polakami. Niebezpieczeństwa w czasie posłowania. Podstępna ugoda narodu ruskiego i wkrótce potem szalona nienawiść przeciwko królowi. Tu dowiedz się o napadach, walkach, wzajemnych rzeziach, trofeach, oblężeniu Zbaraża, poznasz liczbę oblężonych oraz niezłomność i męstwo wojska. Będzie tu mowa i wyprawie króla pod Zborów, o heroicznych wydarzeniach, uwolnieniu oblężonych, a także o umowie zborowskiej z wrogami. Dodani do tego cuda Błogosławionego Jana z Dukli i wspomnienia o tych, którzy oddali swe życie i zasłużyli na naszą pamięć.

Rok Pański 165   /152

Treść: Kiedy łagodniej nieokiełznana dzikość Kozaków opisuje się dzikie obyczaje Libityny, srożącej się przeciwko dwom najwyższym urzędnikom Królestwa Polskiego, mianowicie przeciwko skarbnikowi i kanclerzowi. Wykaz osób zakonnych obojga płci, które otrzymały pośmiertny pocałunek. Ponadto: cud dokonany przez wstawiennictwo Błogosławionego Jana z Dukli.

Rok Pański 1651   /157

Treść: Chmielnicki daje sygnał do walk przeciwko Polakom i otoczony Tatarami stacza z nimi rozstrzygającą walkę. Wnet jednak pokonany ze wstydem ucieka z pola walki i szuka ocalenia. Radziejowski przeżywa tragiczną scenę z przeszłości, kiedy wypędzony z ojcowskiego domu błąka się po obcych ziemiach i miastach. Zakonnicy i zakonnice zakonu św. Franciszka przez śmierć przenieśli się z tego krótkiego życia do życia wiecznego. Cud Błogosławionego Jana z Dukli.

Królowie polscy w omawianym okresie (1453-1651) /164

Bibliografia i skróty /165