Kontakty między artystami wizualnymi z Polski, Węgier, Czechosłowacji i NRD w latach 1970-1989

Autor: Patryk Wasiak

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 352

Okładka: twarda

Format: 15,00 cm  21,00 cm

Seria: Dziennikarze - twórcy - naukowcy

Publikacja ukazuje różnorodne formy wymiany artystycznej między PRL a innymi krajami socjalistycznymi: Czechosłowacją, Węgrami oraz NRD, w zakresie sztuk wizualnych. Autor korzystał z obszernej dokumentacji zgromadzonej w instytucjach państwowych, katalogów wystaw, innych druków ulotnych oraz korespondencji prywatnej, przeprowadził także serię wywiadów z artystami i kuratorami wystaw.

Na podstawie wymienionych źródeł odtworzone zostały mechanizmy nawiązywania kontaktów międzynarodowych i organizacji wystaw zarówno w ramach systemu zorganizowanego przez instytucje państwowe, jak i obok niego. Zdaniem autora nie da się jednak wyraźnie oddzielić od siebie kontaktów utrzymywanych w ramach instytucji państwowych, których działania miały charakter propagandowy i pełniły funkcję rytuału przyjaźni, i działalności artystycznej organizowanej poza tym systemem. Jednym z celów książki jest pokazanie, w jaki sposób osoby ze świata sztuki wykorzystywały dostępne w PRL możliwości organizacyjne i zaplecze instytucjonalne do prowadzenia wymiany artystycznej z pozostałymi trzema krajami, w których funkcjonowała rygorystyczna cenzura.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Aparat bezpieczeństwa wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”.

(opis wydawcy)

Spis treści:

1. Wprowadzenie     /7

Cel książki    /7

Specyfika polskiego życia kulturalnego    /12

Ramy czasowe i geograficzne    /20

Baza źródłowa    /22

Sztuki wizualne jako przedmiot badań socjologii sztuki    /24

Międzypaństwowe i transnarodowe kontakty kulturalne    /33

Kryterium formalności i nieformalności    /39

2. Sztuki plastyczne w krajach socjalistycznych   /55

Polska    /55

Węgry    /67

Czechosłowacja    /74

Niemiecka Republika Demokratyczna    /82

3. Kontakty formalne    /88

Założenia zagranicznej polityki kulturalnej PRL     /88

Instytucje organizujące i koordynujące wymianę kulturalną    /101

Ministerstwo Kultury i Sztuki oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych    /101

Ośrodki Informacji i Kultury Polskiej    /104

Inne instytucje     /109

Wystawy sztuki polskiej za granicą    /114

Plenery i pobyty stypendialne Polaków w krajach socjalistycznych    /132

Wystawy zagraniczne w Polsce    /136

Polityka wystawiennicza krajów socjalistycznych    /136

Praktyka organizacji wystaw   /140

Plenery i pobyty stypendialne cudzoziemców w Polsce    /146

Imprezy „intersocjalistyczne”    /150

Prezentacje Malarzy Krajów Socjalistycznych i Dni Kultury w Szczecinie    /150

Międzynarodowe Targi Sztuki „Interart”     /155

4. Kontakty nieformalne    /166

Wystawy w galeriach autorskich    /166

Mail art     /184

Wystawy artystów węgierskich    /204

Akumulatory 2    /212

Labirynt    /225

Mospan i Dziekanka    /232

Galeria Pi i Galeria Potocka   /238

Riviera-Remont    /251

Galeria Studio    /257

Maximal Art    /263

Środowisko łódzkie   /268

Środowisko wrocławskie   /277

Inne kontakty nieformalne    /288

Podsumowanie   /300

Summary   /312

Wykaz skrótów   /313

Bibliografia   /316

Indeks osób    /342