Kocioł Czerkasy-Korsuń i bitwa o Dniepr (wrzesień 1943 - luty 1944)

Autor: Jean Lopez

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 476

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

 

Bitwa nazwana przez Niemców pod Czerkasami, a przez Sowietów pod Korsuniem stanowiła ostatni epizod nieznanej powszechnie serii operacji określanych ogólnie jako "bitwa o Dniepr". Pod względem czasu trwania i wielkości zaangażowanych sił, zajmuje ona w wojnie niemiecko-sowieckiej drugie miejsce, zaraz po operacji Barbarossa.

Od września 1943 roku do lutego 1994 roku, praktycznie połowa Armii Czerwonej stawiła czoła najlepszej części Wehrmachtu, aby zawładnąć największą ukraińską rzeką. O ile przy tej okazji Sowieci ponieśli ogromną klęskę w działaniach przeciwdesantowych, o tyle powiódł im się marsz rokadowy oraz bardzo dobre przełamanie. Tymczasem Niemcy nie potrafili przekuć w trwały sukces uderzeń swoich dziewięciu dywizji pancernych, doskonale prowadzonych przez von Mansteina.

Książka zawiera szczegółowy opis okrążenia dwóch niemieckich korpusów w Korsuniu i 26 dni zażartych walk, prowadzonych w najcięższych warunkach pogodowych, które doprowadziły do wyrwania się części wojsk z kotła. Te mało znane walki przyniosły Niemcom większe straty w broni pancernej niż bitwa pod Kurskiem.

Spis treści:

Przedmowa  /13

Wstęp  /17

- Nowy Rok dyktatorów  /17

CZĘŚĆ I. W STRONĘ DNIEPRU   /35

Rozdział I. Ostwall, mur widmo  /38

Idea powracająca od lat  /39

Fuhrerbefehl - cele graniczne  /42

Zamieszanie wśród niemieckich żołnierzy  /46

Najpierw Charków i Donbas (sierpień 1943 roku)  /48

Rozdział II. Marsz do Dniepru  /52

Niemieckie pozycje nie do utrzymania  /53

Potrójna operacja sowiecka  /55

Gdzie znajdował się sowiecki punkt przełamania  /55

W centrum, operacja w dwóch fazach: Czernihów - Połtawa  /57

Watutin i Koniew przelewają krew oraz pot  /60

Sukces Rokossowskiego /64

Czerniachowskiemu powiodło się wspaniałe przełamanie  /67

Zmarnowana wspaniała okazja /69

Zwrot 15 września: kryzys dowódczy i generalny odwrót  /72

Pościg i bieg w stronę Dniepru  /75

Niemcy ponownie przekraczają Dniepr  /77

Rozdział III. Bitwa przeprawowa (1): Lotnicza trauma Armii Czerwonej  /81

Cztery przyczółki mostowe zablokowane  /82

Przyczółek mostowy Bukryn  /84

Okrzepnięcie niemieckiej obrony  /88

Dziesięć tysięcy spadochroniarzy zebranych "na papierze"  /90

Powrót do historii sowieckich sił powietrznych  /91

Ogromny zrzut zorganizowany w pośpiechu  /94

Klęska możliwa do przewidzenia  /96

Walki październikowe: Lutiż, Bukryn, czyli jak wyjść z przyczółku mostowego  /99

Koniew ma więcej szczęścia w Myszuryn Rih  /106

Kontratak von Mansteina  /110

Rozdział IV. Bitwa przeprawowa (2). Niespodzianka kijowska  /113

Doskonałe przemarsze rokadowe  /113

Siły w gotowości  /116

Czuwanie pod bronią  /118

Atak, który dobrze się rozpoczął  /119

Wykorzystanie powodzenia  /123

Hoth spowalnia Watutina w Fastowie  /125

Kontratak von Mansteina  /127

Wielka bitwa pancerna  /129

Bitwa brusiłowska i nowe sowieckie przygotowania  /132

Drugi atak niemieckiego XLVIII Korpusu Pancernego  /134

Spojrzenie taktyczne wobec spojrzenia operacyjnego  /139

Rozdział V. Czy Armia Czerwona potrafiła okrążyć przeciwnika? (dygresja)  /142

"Kocioł" niemiecka specjalność /143

Okrążenia wykonane przez Wehrmacht  /144

Kampania polska (wrzesień 1939 roku)  /144

Kampania francuska (maj - czerwiec 1940 roku)  /145

Białystok - Mińsk (czerwiec 1941 roku)  /145

Humań (sierpień 1941 roku)  /146

Kijów (jesień 1941 roku)  /146

Wiaźma - Briańsk (październik 1941 roku)  /146

Charków (maj 1942 roku)  /147

Sowieckie okrążenia  /148

Zima 1941-1942  /148

Stalingrad  /149

Okrążenie - jeden z elementów taktyki  /151

Sowiecka debata w 1943 roku  /153

Poszukiwanie "wielkiego rozwiązania"  /157

Rozdział VI. Wstęp do Czerkas: operacje Żytomierz-Berdyczów i  Kirowograd  158

Żytomierz - Berdyczów: ambitne cele  /160

Operacja Żytomierz - Berdyczów (24 grudnia 1943 roku  - 14 stycznia 1944 roku)  /163

Pogoda decyduje o wstrzymaniu i rozpoczęciu działań  /167

Żytomierz i Biała Cerkiew wyzwolone  /170

Watutin rozpoczyna "wielkie rozwiązanie"  /171

Odpowiedź von Mansteina  /173

Feldmarszałek wykazuje nieposłuszeństwo względem decyzji Fuhrera  /175

Zniszczenie pancernych zębów Watutina  /176

Koniew uruchamia południowe szczypce  /178

Kirowograd zdobyty  /182

Ostatni wysiłek Koniewa  /184

CZĘŚĆ II. KORSUŃ. JAK POWIODŁO SIĘ OKRĄŻENIE  /187

Rozdział VII. Plany i rozkazy bitewne  /187

Kiedy okazja czyni złodzieja  /188

Ofensywne zamierzenia Hitler: odzyskać Kijów?  /190

Siły niemieckie w wybrzuszeniu kaniowskim: 8. Armia  /192

Siły niemieckie w wybrzuszeniu kaniowskim: 1. Armia Pancerna  /198

Siły sowieckie: 1. Front Ukraiński  /201

Siły sowieckie: 2. Front Ukraiński  /205

Pole bitwy  /211

Niepowodzenie maskirowki  /213

Pancerny kryzys u Sowietów?  /215

Opancerzenie i uzbrojenie  /218

Mobilność  /218

Optyka  /219

Łączność  /220

Wyszkolenie załóg  /221

Rozdział VIII. Sowieckie przełamanie i wykorzystanie powodzenia (24 - 28 stycznia 1944 roku)  /228

Problemy generała Ryżowa z rozpoznaniem pozycji niemieckich  /228

24 stycznia 1944 roku: rozpoznanie walką /232

25 stycznia 1944 roku: atak 2. Frontu Ukraińskiego  /236

26 stycznia 1944 roku (1): Rotmistrow wchodzi w głąb pozycji niemieckich  /241

26 stycznia 1944 roku (2): Watutin atakuje  /245

27 stycznia 1944 roku (1): Niespodzianka Rotmistrowa  /250

27 stycznia 1944 roku (2): Przełamanie przeprowadzone przez sowiecką 6. Armię Pancerną  /256

Pancerne boje 2. Frontu Ukraińskiego /260

Połączenie sił sowieckich w Zwinogródce  /265

Rozdział IX. Utworzenie kotła: 29 stycznia - 4 lutego 1944 roku  /269

Powrót von Mansteina i pierwsze zarządzenia antykryzysowe  /269

Czy Sowieci nie wykorzystali strategicznej okazji?  /272

Rozkaz Stawki: jak najszybciej zlikwidować kocioł  /275

Rozkaz OKH: zamknąć linię frontu w południowej części kotła  /276

Niepewne pięć dni walk: Stebliw, Kwitky, Wilszana  /280

Próba okrążenia Horodyszcze  /283

Lieb zmniejsza powierzchnię kotła o dwie trzecie  /285

Apokaliptyczna ewakuacja Horodyszcze  /287

Rozdział X. Most powietrzny  /290

Główna innowacja Luftwaffe  /290

Kilka ważniejszych operacji transportowych  /293

Front wschodni wypacza transport lotniczy  /298

Niedostrzegalna klęska w Dniemiańsku  /299

1. Straty  /299

2. Niski wskaźnik dostępności maszyn  /300

3. Wstrzymanie programów szkoleniowych w Niemczech  /301

4. Niedostosowanie floty powietrznej do nowych warunków  /301

5. Zaślepienie wojsk lądowych  /303

Korsuń - sto pięćdziesiąt ton dziennie  /305

Kosztowny sukces Luftwaffe  /307

CZĘŚĆ III. KORSUŃ: JAK PRZEŁAMAĆ OKRĄŻENIE  /313

Rozdział XI. Pierwsze próby podejmowane przez niemiecki III Korpus Pancerny  /313

Plan von Mansteina: ambitne kontrokrążenie  /313

Wątpliwości Hube1a i Wohlera  /317

Siła uderzeniowa niemieckiego III Korpusu Pancernego  /320

Pogoda wariuje  /323

Atak: 4 lutego 1944 roku  /325

Reakcja Sowietów  /326

5 lutego: oddziały Breitha grzęzną i są nękane  /329

6 lutego: Watutin kontratakuje na całej linii  /331

Nieporozumienia operacyjne po niemieckiej stronie  /333

7 lutego: rezygnacja z planu von Mansteina  /335

Pierwsze próby podejmowane przez niemiecki XLVII Korpus Pancerny zakończone niepowodzeniem  /338

Niewystarczające wyposażenie niemieckiej 24. Dywizji Pancernej  /344

Nieudany atak von Vormanna  /347

Rozdział XII. Druga próba niemieckiego III Korpusu Pancernego  /348

Wanda 2: zwrot o 90 st.  /348

Grupa bojowa Haacka  /349

Paradoksalne wzmocnienie III Korpusu Pancernego  /351

Cel: mosty w Łysiance  /352

III Korpus Pancerny dokonuje przełamania (11 lutego 1944 roku)  /354

Von Vormann rusza ponownie (11 lutego)  /359

Niemiecki XLVII Korpus Pancerny skrajnie wyczerpany  /362

12 lutego: 1. Dywizja Pancerna w Łysiance  /363

13 lutego: Bake 10 km od okrążonych  /366

14 lutego: Most cudu  /371

15 lutego: blokowanie niemieckiego III Korpusu Pancernego  /373

16 lutego: nieporozumienie na wzgórzu 239  /376

Rozdział XIII. Ruchomy kocioł  /379

Zmęczenie generała Stemmermanna  /380

Niespotykana ofensywa psychologiczna  /382

Pojawienie się dziwnej choroby - "psychozy kotła"  /387

Żukow składa okrążonym propozycję kapitulacji  /388

Reorientacja kotła: operacja Betriebsausflug  /391

Plan Stemmermanna  /397

Sowieci całkowicie zaskoczeni  /398

Gwałtowna reakcja Stalina  /402

Reorganizacja sowieckiego dowództwa  /405

Zmniejszenie się obszaru kotła  /407

Sowiecki kontratak: bitwa Nowa Buda  /408

15 lutego, godz. 11.05: von Manstein wysłał rozkaz do rozpoczęcia przełamania  /412

Rozdział XIV. Rozpaczliwe przełamanie  /414

Termin przełamanie przesunięty o 24 godziny z powodu traty Komariwki  /415

Element kluczowy: status wzgórza 239  /416

Ugrupowanie sił przyjęte przez Stemmermanna  /417

Ordre de Bataille  /419

Szansa Niemców: Sowieci przegrupowują się  /421

Stemmermann podejmuje najlepszą decyzję z możliwych  /423

Przełamanie grup szturmowych  /425

Niepowodzenie awangardy Dywizji Wiking  /428

Drugi rzut wojsk nagle zatrzymany  /430

Druga droga: dolina Poczapynci  /431

Reakcja 2. Frontu Ukraińskiego  /433

Masakra w dolinie Poczapynci  /434

Odwrót niemieckiej ariergardy  /436

Tykicz Gniły, zabójcza rzeka  /437

Gdyby Sowieci mieli piechotę  /440

Tygrysy wspierają przełamanie  /443

Rozdział XV. Bilans bitwy  /447

Zwycięstwo Koniewa... z woli Stalina  /447

Watutin podstępnie zabity  /448

Niemiecka propaganda pokazuje klęskę jako zwycięstwo  /449

Odprawa u Hube`a  /451

Czerkasy-Korsuń widziane przez OKH  /453

Straty obu stron  /456

Odwrócenie sytuacji operacyjnej  /460

Odwołanie von Mansteina  /463

Podsumowanie  /467

Bibliografia  /473

Spis map  /476