Kamień w państwie pierwszych Piastów

Autor: Janusz Skoczylas

Redaktor serii: Leszek Mrozewicz, współpr. Michał Duch

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 80

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0cm

Seria: Opuscula Gnesnensia  12

Wykład wygłoszony 7 października 2015 roku.

Celem serii wydawniczej "Opuscula Gnesnensia. Wykłady Uniwersyteckie w Instytucie Kultury Europejskiej (Gniezno)” jest utrwalanie i propagowanie wykładów badaczy naukowych z kraju i zagranicy, goszczących w murach naszej Uczelni, jak również wystąpień naszych pracowników, adresowanych do gnieźnieńskiego środowiska akademickiego i wszystkich mieszkańców Gniezna.

"[...] Można zauważyć, że na południu ziem polskich pozyskiwanie skalnych brył budowlanych uwarunkowane było innymi okolicznościami niż w Wielkopolsce. Wielkopolska i Niż Polski położone są zbyt daleko od obszarów górskich.  Dlatego istniały ograniczone możliwości importu, jednolitego najczęściej pod względem walorów estetycznych i własności technicznych, surowca skalnego. W Wielkopolsce materiałem skalnym dla monumentalnej architektury kamiennej państwa polskiego mogły być okruchy, fragmenty i bloki skalne o różnych, przypadkowych rozmiarach i kształtach, o zmiennej frekwencji, o różnorodnych właściwościach fizycznych, technicznych, o różnej barwie, odcieniu i połysku. Są to głazy narzutowe określane także terminem eratyki (od łacińskiego słowa errare - błądzić, wałęsać). W XIX wieku powszechnie nazywano je kamieniami polnymi. Nazwa ta jeszcze współcześnie pojawia się w literaturze nauk historycznych. 

Można zadać sobie pytanie: dlaczego kamień znalazł nagle tak wielkie zastosowanie? Prawdopodobnie miały na to wpływ przede wszystkim względy praktyczne i ideologiczne."

(fragment Wykładu)