Jeniectwo wojenne w późnym średniowieczu. Studia nad problematyką zjawiska w Polsce w kontekście zachodnioeuropejskim

Autor: Andrzej Niewiński

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 352

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Zagadnienie jeniectwa jest ściśle powiązane z dziejami konfliktów militarnych, nieustannie obecnych w dziejach ludzkości. Nie sposób wyobrazić sobie jakiegokolwiek starcia między przeciwnikami, w którym nie dochodziłoby (przynajmniej potencjalnie) do popadnięcia części walczących w niewolę, stąd istotne wydaje się podjęcie tematu zogniskowanego na postaci jeńca – jego kondycji egzystencjalnej, statusie prawnym, możliwościach odzyskiwania wolności itd. Zadanie to jawi się jako trudne i ryzykowne, ponieważ już w punkcie wyjścia uruchamia lawinę kontekstów porównawczych związanych nie tylko z faktami stricte militarnymi, ale także z ewokowaną przez osobę jeńca problematyką antropologiczną, aksjologiczną (moralną) i społeczno-obyczajową, w tym etyczną. Taka rozmaitość wątków oferuje możliwość czerpania z bogactwa asocjacji i poruszania się w wielu wymiarach współczesnej humanistyki, której badania historyczne są integralną częścią. Z drugiej strony rozmaitość ta przytłacza i zawsze pozostawia badaczowi nieuchronny niedosyt, uwarunkowany ograniczoną możliwością wykorzystania wszystkich zauważonych faktów, które znalazły odzwierciedlenie w źródłach.

Spis treści:

Uwagi wstępne  /7

Badania nad późnośredniowiecznym jeniectwem wojennym w Polsce i Europie Zachodniej  /19

Jeniectwo w polskim prawie zwyczajowym i stanowionym na tle prawa zachodnioeuropejskiego  /41

Jak dostawano się do niewoli /91

Traktowanie jeńców i ich losy  /113

Sposoby odzyskania wolności  157

Dyplomatyczne, propagandowe i polityczne wykorzystanie jeńców  /199

Miejsce wojennego jeniectwa w obyczajowości rycerskiej  /237

Uwagi końcowe /275

Bibliografia  /283

Indeks osobowy  /331

Indeks nazw geograficznych  /347