Jedzą, piją, lulki palą tom 1. Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych. Kulturowe aspekty korzystania z używek

Redakcja: Justyna Żychlińska, Anetta Głowacka-Penczyńska, Andrzej Klondera

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 226

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 23,5 cm

Tom pierwszy zawiera artykuły, których autorami są przede wszystkim archeolodzy i historycy. Rozważania dotyczące najstarszych dziejów skupiają się na ukazaniu roli narkotyków i alkoholu w systemie ówczesnych wierzeń i rytuałów, choć są i takie, które odnoszą się do sfery profanum. Teksty traktujące o epoce nowożytnej koncentrują się głównie na produkcji i kulturze spożycia napojów alkoholowych na ziemiach polskich, w różnych grupach społecznych, podejmują także kwestie odświętnego charakteru używek. Na uwagę zasługują też opracowania dotyczące zastosowania alkoholu w medycynie domowej od XVI do XX w. Obraz stosowania używek, zdominowany przez napoje alkoholowe jest uzupełniony o problematykę dotyczącą konsumpcji tytoniu, zwłaszcza palenia fajki.

Spis treści:

Wprowadzenie (A. Klonder)  /7

Justyna Żychlińska - Altered states of mind - in Bronze and early Iron Ages  /9

Bogusław Olszewski - Kulturowe aspekty stosowania enteogenów w czasach przedhistorycznych i współcześnie  /19

Aleksandra Janas - Stosowanie używek wśród Sauromatów na podstawie badań nad kamiennymi ołtarzykami  /31

Paulina Szulist-Płuciniczak - Co kryje się za zasłoną? Sceny biesiadowania w starożytności - studium wybranych przedstawień  /43

Kamil Kajowski - Intoksykacja "w służbie" kultu. Przyczynek  do badań obrzędowości Pomorzan doby wczesnego średniowiecza (na tle porównawczym)  /61

Łukasz Kosiński - Symbolika alkoholu we wczesnym kościele iryjskim  /83

Katarzyna Justyniarska-Chojak - Alkohol i jego zastosowanie w staropolskiej medycynie (w świetle poradników medycznych z XVI wieku)  /95

Anna Odrzywolska-Kidawa - Piwo w kulturze życia codziennego (połowa XVI w.)  /109

Piotr Kitowski - W Gdańsku książęta, w Toruniu panięta, w Gniewie łgarz, w Nowym chmielarze... Regulacje prawne dotyczące produkcji oraz sprzedaży alkoholi w mniejszym mieście pomorskim a praktyka życia codziennego w końcu XVII i w XVIII wieku  /125

Andrzej Klonder - "Mierny zbytek". Stół magnacki w Rzeczypospolitej XVII-XVIII wieku oglądany z nieco odmiennej perspektywy  /141

Anna Penkała - "Srebrne tabakierki, garnce gorzałczane i kotły piwne". Obiekty kultury materialnej jako przejaw rozpowszechniania używek wśród szlachty województwa krakowskiego w pierwszej połowie XVIII wieku  /155

Jakub Puziuk - Gliniane lulki z badań archeologicznych w Krakowie jako przykład wschodnioeuropejskiego modelu palenia tytoniu w nowożytnym mieście  /171

Jacek Woźny - Walory poznawcze archeologicznych znalezisk fajek glinianych z Bydgoszczy  /187

Monika Nawrot-Borowska - Wpływ używek na zdrowie w świetle poradników z II połowy XIX wieku i początku XX wieku  /193