Infirmeria Szpitala Świętego Ducha w Rzymie w XVII-XVIII wieku

Autor: Marian Surdacki

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 572

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Źródła i monografie 

Praca przedstawia wieloaspektowy obraz rzymskiej infirmerii, jej strukturę, wyposażenie, sposoby leczenia, procedury medyczne, stosowane medykamenty oraz etiologię i uwarunkowania środowiskowe chorób i epidemii. Gruntownej analizie poddano niespotykany w żadnym innym szpitalu europejskim personel lekarsko-chirurgiczny, a także oryginalny i nigdzie niepraktykowany na taką skalę personel pielęgniarsko-opiekuńczy.

Funkcjonowanie szpitala-infirmerii zostało przedstawione w szerszym kontekście społecznym, kościelnym i cywilnym, dziejów Rzymu i papiestwa. Oryginalne opracowanie ma ogromne znaczenie dla historii politycznej, religijnej i dziejów mentalności, jest ważne z punktu widzenia historii medycyny, a także opieki i życia społecznego. Pokazuje rozwój sztuki leczniczej i ewolucję szpitala od średniowiecznego hospicjum do nowoczesnej kliniki medycznej

(fragment recenzji prof. dr hab. Władysławy Szulakiewicz)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Infirmeria szpitalna - struktura i organizacja  /23

1. Pierwotna fundacja /23

2. Budowla sykstyńska i jej rozwój / 28

3. Wielka rozbudowa – Nuovo Braccio /35

4. Specjalizacja i przeznaczenie /43

5. Oddziały szpitalne /51

6. Pomieszczenia zastępcze– spichlerze /62

7. Gdzie świerzbowaci? San Gallicano  /65

8. Ospedale dei Pazzi /74

Rozdział II. Instytucje edukacyjne /79

1. Akademia /79

2. Szkoły chirurgiczne /83

3. Teatr Anatomiczny /96 

4. Pokazy anatomiczne  /102

5. Egzaminy chirurgiczne i awanse /112

Rozdział III. Personel medyczny  /119

1. Kształcenie lekarzy i chirurgów w przeszłości  /120

2. Status zawodowo-społeczny. Wzajemne relacje  /126

3. Liczebność  /137

4. Lekarze główni /139

5. Lekarze nadliczbowi  /150

6. Lekarze asystenci  /152

7. Chirurdzy główni  /159

8. Zastępcy chirurgów /164

Rozdział IV. Personel opiekuńczy i paramedyczny /171

1. Służba pielęgniarska – Giovani /171

2. Rekrutacja  /174

3. Obowiązki  /178

4. Personel paramedyczny  /180

– Capo sanguigna   /180

– Unzionario  /183

– Litotom  /185

– Cristeraro  /187

5. Starsza służba – Ufficiali maggiori  /187

6. Stan liczebny  /193

7. Zachowanie  /195

8. Awanse i rotacja  /199

9. Gwardie  /204

10. Kaprale – Caporali   /207

11. Sankcje  /213

12. Członkowie bractw – osoby miłosierne  /216

Rozdział V. Zarząd i personel gospodarczo-usługowy    /221

1. Rola papieży  /221

2. Administracja  /223

– Commendatore (komendator)  /223

– Maestro di casa (mistrz szpitalny)  /224

– Priore  (przeor, przełożony infirmerii)   /225

– Ispettore (inspektor)  /227

3. Personel kancelaryjno-biurowy  /227

– Scrivano (pisarz)  /227

– Archivista i tesoriere (archiwista i skarbnik)  /229

4. Personel usługowo-gospodarczy   /230

5. Rodzina szpitalna  /236

Rozdział VI. Pensjonariusze  /243

1. Transport do szpitala  /243

2. Procedura przyjmowania  /248

3. Liczba i ewidencja  /256

4. Pochodzenie społeczno-terytorialne i wiek pensjonariuszy  /262

5. Kategorie chorych   /267

6. Rotacja chorych  /271

7. Śmiertelność   /277

8. Wychodzenie ze szpitala   /284

Rozdział VII. Choroby /291

1. Uwarunkowania środowiskowo-społeczne  /291

2. Rodzaje  /296

3. Medykamenty – środki lecznicze  /304

4. Sposoby leczenia  /309

5. Nowe trendy w terapii i badaniach medycznych  /318

Rozdział VIII. Życie codzienne  /327

1.  Porządek i rozkład dnia  /327

2. Warunki mieszkalno-bytowe  /338

3. Czystość i higiena  /348

4. Wyżywienie  /354

– System żywienia   /354

– Jadłospis  /359

– Posiłki rodziny szpitalnej   /372

5. Odzież  /377

6. Zakaz wstępu dla kobiet  /383

Rozdział IX. Życie religijne i sakramentalne   /387

1. Spowiednicy i polecający dusze   /388

2. Spowiedź  /393

3. Komunia św.   /399

4. Wiatyk  /402

5. Katechizacja chorych  /408

6. Dyrektor od spraw duchowych  /411

Rozdział X. Zmarli  /417

1. W obliczu śmierci  /417

2. Pochówki – cmentarz  /418

3. Rzeczy po zmarłych  /423

4. Testamenty   /427

– Procedura sporządzania   /427

– Przeznaczenie zapisów  /433

Rozdział XI. Posługa opiekuńcza kapucynów i duchaków   /437

1. Kapucyni   /437

2. Duchacy  /444

Rozdział XII. Biblioteka i Akademia Lancisiana /457

1. Biblioteka   /457

– Giovanni Maria Lancisi   /457

– Fundacja i jej geneza   /461

– Zadania i cele  /463

– Personel  /466

– Funkcjonowanie  /468

– Księgozbiór i eksponaty  /471

2. Akademia  /477

Rozdział XIII. Apteka infirmeryjna  /483

1. Aptekarz i jego obowiązki  /484

2. Wizytowanie apteki  /486

3. Leki i ich wytwarzanie  /493

4. Służba apteczna  /500

Zakończenie  /507

Bibliografia   /515

1. Źródła  /515

2. Opracowania  /528

Streszczenie  /541

Riassunto /543

Summary  /545

Indeks osobowy   /547

Indeks topograficzny   /557

Indice del volume   /561

Table of contnts  /565