Imperium wódki. Alkohol, władza i polityka w Rosji carskiej

Autor: Mark Lawrence Schard

Rok wydania: 2015

Ilość stron: 326

Oprawa: miękka

Format: 15,0 cm x 23,0 cm

Rosja słynie z wódki, która nie tylko zajmuje centralne miejsce w życiu wielu Rosjan, ale również ma ogromne znaczenie dla zrozumienia rosyjskiej historii i polityki. Mark Schrad przekonuje, że alkoholizm w Rosji nie jest uwarunkowany genetycznie, a wynika z autokratycznego systemu politycznego, który przez wieki używał wódki jako narzędzia kierowania państwem.

Autor, posługując się trudno dostępnymi dokumentami i przytaczając ciekawe anegdoty, pokazuje, jak wódka od stuleci była wykorzystywana w polityce. Z jednej strony miała uszczęśliwiać, z drugiej ułatwiała kontrolowanie społeczeństwa oraz manipulowanie nim, a także zapewniała niemałe wpływy do państwowej kasy. Schrad przedstawia różne hipotezy dotyczące pochodzenia tego trunku i opisuje badania Wiliama Pochlebkina, który próbował dociec, kto pierwszy zaczął destylację wódki (Polacy czy Rosjanie), i zginął w tajemniczych okolicznościach. Autor szczegółowo omawia stosunek rosyjskich carów - od Iwana Groźnego do Mikołaja II - do problemu nadużywania alkoholu. Wyjaśnia również katastrofalne skutki prohibicji wprowadzonej przez Mikołaja II.

„Snując zaskakującą narrację o alkoholowej powodzi, Imperium wódki na nowo opowiada historię państwa rosyjskiego, gdzie kolejne autokratyczne reżimy używają alkoholu do odurzania dworzan, pacyfikowania mas, podsycania swoich imperialnych ambicji i zapełniania skarbca". (David Courtwright, autor książki Forces of Habit. Drugs and the Making of the Modern World )

„W swej imponującej interpretacji Mark Schrad porusza niebo i ziemię, odkrywając, jak w Rosji wódka nierozerwalnie związała się z rządami oraz jak tragiczne są tego skutki dla rosyjskiego społeczeństwa".
(Mark Beissinger, Uniwersytet Princeton, autor książki Nationalist Mobilization and the Collapse of the Soviet Stat)

Spis treści:

Przedmowa do wydania polskiego  /9

Przedmowa  /13

1. Wprowadzenie  /21

2. Pijana polityka  /35

3. Okrutny trunek. Groźny i alkohol na moskiewskim dworze  /51

4. Piotr I. Modernizacja i intoksykacja  /63

5. Caryce. Wpływy, spiski i wódka  /79

6. Morderstwa, intrygi i tajemnicza geneza wódki  /93

7. Dlaczego wódka? Kierowanie państwem i początki uzależnienia  /111

8. Wódka i geneza korupcji w Rosji  /131

9. Alkoholowa dominacja, alkoholowy opór... alkoholowa emancypacja?  /153

10. Pióro, miecz i butelka  /171

11. Pijaństwo na froncie. Alkohol i armia carska  /195

12. Mikołaj Hulaka, Mikołaj Trzeźwy  /219

13. Czy rewolucję w Rosji wywołała prohibicja?  /239

Przypisy  /255

Indeks  /311