Ikonoklazm bizantyński w latach 754-787. Źródła

Redakcja: ks. Józef Naumowicz

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 266

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Biblioteka bizantyńska 3

Trzeci tom źródeł dotyczących bizantyńskiego ikonoklazmu zawiera polskie przekłady – wraz z ich opracowaniem – greckich i łacińskich źródełukazujących jego dzieje od synodu w Hierei (754) do soboru nicejskiego II (787). Obejmuje pełne teksty (rozprawy doktrynalne, Żywot SzczepanaMłodszego i inne biogramy świętych tego okresu), jak też odnośne fragmenty obszerniejszych źródeł (bizantyńskie kroniki, łacińskie roczniki,listy papieskie, akta synodalne). Źródła te potwierdzają, że po 754 roku bizantyński spór o obrazy rozszerzył się o bardziej zaawansowaną problematykę i nabrał nowej intensywności.

Spis treści:

Wprowadzenie  /9

1. Rzym i patriarchowie Wschodu w obronie ortodoksji. Potępienie synodu w Hierei w 754 r.  /17

1.1. List synodalny patriarchy Jerozolimy Teodora z 767 r.   /18

a. Wstęp  /18

b. Teodor, patriarcha Jerozolimy, List synodalny. Tłumaczenie  /22

1.2. Wzmianki o listach patriarchów Wschodu w listach papieskich  /30

a. Wstęp  /30

1.2.1. List Pawła I do Pepina I (CC 40). Tłumaczenie /31

1.2.2. List Konstantyna II do Pepina I (CC 99). Tłumaczenie fragmentu  /32

1.3. Ikonoklazm a stosunki grecko-frankijskie: dysputa w Gentiliacum  /32

a. Wstęp  /32

1.3.1. Wzmianki o dyspucie w Gentiliacum w rocznikach frankijskich i w Kronice Adona. Tłumaczenie  /36

1.3.1.1. Roczniki z Lorsch, rok 767  /36

1.3.1.2. Roczniki Einharda, rok 767   /37

1.3.1.3. Kronika Adona, arcybiskupa Vienne /37

1.3.2. Listy papieża Pawła I do Pepina I. Tłumaczenie fragmentów   /37

1.3.2.1. List Pawła I do Pepina I (CC37)  /37

1.3.2.2. List Pawła I do Pepina I (CC36)  /38

1.3.2.3. List Pawła I możnych frankijskich (CC39)  /41

1.3.2.4. List Pawła I do Pepina I (CC42)  /71

1.4. Potępienie synodu w Hierei na synodzie laterańskim z 769 r.  /42

a. Wstęp  /42

b. Fragmenty akt synodu z 769 r. dotyczące oddawania czci obrazom: Sesja IV. Tłumaczenia /49

1.4.1. Cytaty z akt synodu laterańskiego z 769 r. w liście papieża Hedriana I do Karola Wielkiego /49

1.4.2. Fragmenty akt synodu ze Zbiorów kanonów kardynała Deusdedita /52

1.4.3. Fragment akt synodu laterańskiego z 769 r. w Kodeksie londyńskim z British LIbrary, add. 16413  /53

2. Polemika z synodem w Hierei: cztery pisma związane z Rzymem  /55

2.1. Przeciw ikonoklastom  /55

a. Wstęp  /55

b. Przeciw ikonoklastom. Tłumaczenie  /57

2.2. Przeciw Konstantynowi Kaballinosowi  /64

a. Wstęp  /64

b. Przeciw Konstantynowi Kaballinosowi. Tłumaczenie  /67

2.3. Anonimowa lista nie ręką wykonanych obrazów  /84

a. Wstęp   /84

b. O nie ręką wykonanych obrazach. Tłumaczenie /86

2.4. Dysputa Żydów z chrześcijanami  /90

a. Wstęp  /90

b. Dysputa Żydów z chrześcijanami. Tłumaczenie   /92

3. Bizantyńskie kroniki o ikonoklazmie w latach 754-787  /97

3.1. Nikefor. Zwięzła historia  /98

a. Wstęp  /98

b. Nikefor. Zwięzła historia.  Tłumaczenie  /101

3.2. Teofanes  /105

a. Wstęp   /105

b. Teofanes. Kronika. Tłumaczenie  /108

3.3. Jerzy Mnich, Zwięzła kronika, fragmenty  /122

a. Wstęp   /122

b. Jerzy Mnich, Zwięzła kronika 9, 34-36. Tłumaczenie   /124

4. Obrońcy obrazów, spór o ikony w tekstach hagiograficznych powstałych przed 810 r.  /130

4.1. Żywot Antuzy z Mantineon  /131

a. Wstęp  /131

b. Żywot św. Antuzy z Mantineon. Tłumaczenie  /132

4.2. Żywot Antuzy, córki Konstantyna V   /134

a. Wstęp   /134

b. Żywot św. Antuzy, córki Konstantyna V. Tłumaczenie  /135

4.3. Konstantyn z Tios, Przeniesienie relikwii św. Eufemii  /136

a. Wstęp    /136

b. Konstantyn z Tios, Przeniesienie relikwii św. Eufemii. Tłumaczenie  /139

4.4. Żywot św. Szczepana Młodszego  /150

a. Wstęp  /150

b. Stefan Diakon,   Żywot św. Szczepana Młodszego.  Tłumaczenie  /157

Summary  /228

Wykaz skrótów  /231

Bibliografia /233

a. Źródła  /233

b. Opracowania /237

Indeksy  /247

Indeks biblijny /247

Indeks osobowy /252

Indeks soborów i synodów /258

Indeks autorów i pism  /259