- Kategorie
-
Humanitas w ustawodawstwie Konstantyna Wielkiego. Religia - polityka - prawo
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Mała ilość 1 kpl. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 9788322795255 |
EAN | 9788322795255 |
Zostaw telefon |
Autor: Bartosz Zalewski
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 423
Okładka: miękka
Format: 17,00 cm x 24,00 cm
Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie przykurzone
„Monografia autorstwa Bartosza Zalewskiego jest interesująca i bardzo rzetelnie opracowana. Niewątpliwie stanowi poważne osiągnięcie naukowe. Autor przedstawił kompleksowe studium poświęcone ustawodawstwu Konstantyna Wielkiego zbadanemu pod kątem humanitas. Wywody Bartosza Zalewskiego, jasne i logiczne, napisane ładną polszczyzną, solidnie uargumentowane, zostały oparte o właściwy materiał źródłowy i bogatą literaturę przedmiotu. Autor wykazał się przy tym erudycją i akrybią”.
(Z recenzji prof. dra hab. Sławomira Bralewskiego, Uniwersytet Łódzki)
„Dawno nie czytałem pracy doktorskiej napisanej z taką swadą, tak wnikliwej oraz skomponowanej w tak profesjonalny sposób. Autor nie tylko poddał analizie problem wieloaspektowy i trudny, ale również dowiódł bezsprzecznie, że potrafi w mistrzowski sposób posługiwać się aparatem romanistycznym. Koronkowa robota, mówiąc kolokwialnie”.
(Z recenzji dra hab. Macieja Jońcy, prof. US)
Spis treści:
Wykaz skrótów /9
Wprowadzenie /11
1. Przedmiot i cel badań /11
2. Ogólna charakterystyka źródeł /19
3. Literatura przedmiotu /28
4. Metoda i struktura pracy /32
Rozdział I
Humanitas w ideologii i propagandzie czasów Konstantyna /37
1.1. Humanitas – znaczenie i rozwój historyczny /37
1.1.1. Pojęcie humanitas /37
1.1.2. Ewolucja historyczna idei humantias do początków IV w. /41
1.2. Humanitas w twórczości Laktancjusza /56
1.2.1. Życie Laktancjusza i jego rola dla ideologii władzy Konstantyna /57
1.2.2. Fundamenty antropologiczne i źródła inspiracji dla koncepcji humanitas Laktancjusza /60
1.2.2.1. Źródła pogańskie /63
1.2.2.2. Źródła chrześcijańskie /72
1.2.3. Treść pojęcia humanitas w Divinae Institutiones /77
1.3. Philantropia Konstantyna w twórczości Euzebiusza z Cezarei /84
1.3.1. Euzebiusz z Cezarei i jego koncepcja Konstantyna jako władcy idealnego /84
1.3.2. Ideał chrześcijańskiego władcy w Vita Constantini. Antyteza cesarza i tyrana 85
1.4. Humanitas i philantropia w listach i mowach Konstantyna /93
1.5. Podsumowanie /104
Rozdział II
Humanitas a ustawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące patria potestas /107
2.1. Pojęcie patria potestas /107
2.2. Patria potestas a humanitas i pietas /111
2.2.1. Patria potestas a humanitas i pietas w twórczości autorów pogańskich i prawie rzymskim do końca III w. /113
2.2.2. Patria potestas a humanitas i pietas w twórczości łacińskiej autorów chrześcijańskich i w dokumentach synodów do początków IV w. /123
2.3. Porzucenie (expositio) oraz sprzedaż (venditio) dzieci w ustawodawstwie Konstantyna Wielkiego /128
2.3.1. Uwagi ogólne /128
2.3.2. Próba ograniczenia zjawiska porzucania dzieci /130
2.3.3. Ius vendendi w prawodawstwie Konstantyna Wielkiego /140
2.4. Ius vitae ac necis w ustawodawstwie Konstantyna Wielkiego /148
2.4.1. Uwagi ogólne /148
2.4.2. Ius vitae necisque a konstytucja Konstantyna Wielkiego z 318 roku (C.Th. 9, 15, 1) /154
2.5. Bona materna w prawodawstwie Konstantyna Wielkiego /158
2.6. Leigitmatio per subsequens matrimonium w ustawodawstwie Konstantyna Wielkiego /167
2.7. Cofnięcie emancypacji oraz darowizn w przypadku niewdzięczności dziecka (Frag. Vat. 248) /172
2.8. Podsumowanie /174
Rozdział III
Humanitas a ustawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące ochrony osób najsłabszych.
Zniesienie sankcji dla caelibes i orbi /177
3.1. Humanitas i philantropia a dobroczynność w okresie grecko-rzymskiego antyku /177
3.2. Prawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące wsparcia ubogich /185
3.2.1. Konstytucja z 315 r. dotycząca wsparcia ludności Italii (C.Th. 11, 27, 1) /186
3.2.2. Konstytucja z 322 r. dotycząca wsparcia mieszkańców Afryki (C.Th. 11, 27, 2) /189
3.2.3. Ochrona ubogich przed nadużyciami podatkowymi /191
3.3. Prawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące wsparcia dla wdów, sierot, chorych oraz upośledzonych /195
3.3.1. Preferencyjna sytuacja prawna wdów i sierot w prawie karnym – fałszerstwo monet (C.Th. 9, 21, 4) oraz pożycie kobiety wolnej z jej niewolnikiem (C.Th. 9, 9, 1) /196
3.3.2. Przywileje procesowe wdów, sierot, osób chorych i upośledzonych (C.Th. 1, 22, 2) /204
3.4. Ochrona pupilów i kurantów przed nadużyciami opiekunów oraz kuratorów /208
3.5. Konwalidacja donatio ante nuptias na rzecz młodych dziewcząt (C.Th. 3, 5, 3) /214
3.6. Zniesienie sankcji dla caelibes i orbi (C.Th. 8, 16, 1) /220
3.7. Podsumowanie /230
Rozdział IV
Humanitas a ustawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące sytuacji prawnej niewolników /233
4.1. Niewolnictwo w antycznym Rzymie – wprowadzenie do problematyki /233
4.2. Tendencje do poprawy sytuacji prawnej niewolników w okresie pryncypatu /239
4.2.1. Postulaty poprawy sytuacji niewolników w filozofii późnych stoików /240
4.2.2. Wpływ idei humanitas na ustawodawstwo Antoninów i Sewerów dotyczące niewolników /244
4.3. Niewolnictwo w myśli wczesnochrześcijańskiej /248
4.4. Konstytucje Konstantyna Wielkiego mające na celu poprawę sytuacji prawnej niewolników /254
4.4.1. Dopuszczalny zakres karcenia niewolników i odpowiedzialność karna właścicieli za jego przekroczenie (C.Th. 9, 12, 1–2) /255
4.4.2. Zakaz rozdzielania rodzin niewolniczych (C.Th. 2, 25, 1) /263
4.4.3. Zakaz kastracji niewolników (C. 4, 42, 1) /268
4.5. Manumissio in ecclesia /274
4.5.1. Geneza manumissio in ecclesia /275
4.5.2. Treść konstytucji z 316 r. (C. 1, 13, 1) /283
4.5.3. Treść konstytucji z 321 r. (C.Th. 4, 7, 1) /283
4.5.4. Rekonstrukcja przesłanek skutecznego dokonania manumissio in ecclesia /284
4.5.5. Skutki manumissio in ecclesia /288
4.5.6. Manumissio in ecclesia a humanista /290
4.6. Podsumowanie /292
Rozdział V
Humanitas a ustawodawstwo Konstantyna Wielkiego dotyczące custodia reorum i represji karnej /295
5.1. Między humanitas a severitas. Wpływ chrześcijaństwa na ustawodawstwo karne Konstantyna Wielkiego /295
5.2. Ustawodawstwo dotyczące custodia reorum /309
5.2.1. Custodia, carcer, vinculum – charakter prawny w okresie konstantyńskim /312
5.2.2. Warunki panujące w rzymskich więzieniach okresu dominatu /317
5.2.3. Konstytucja Konstantyna Wielkiego z 314 r. (C.Th. 11, 30, 2) /319
5.2.4. Konstytucja Konstantyna Wielkiego z 320 roku (C.Th. 9, 3, 1) /320
5.2.5. Konstytucja Konstantyna Wielkiego z 326 roku (C.Th. 9, 3, 2) /325
5.2.6. Skuteczność konstytucji Konstantyna w świetle ustawodawstwa jego następców i źródeł literackich /326
5.3. Zakaz tatuowania twarzy skazańców /328
5.3.1. Piętnowanie twarzy w rzymskim prawie karnym /328
5.3.2. Konstytucja Konstantyna Wielkiego i Licyniusza z 315 (316) roku (C.Th. 9, 40, 2) /332
5.4. Konstantyn a zniesienie kary ukrzyżowania /336
5.5. Ograniczenie kar wykonywanych na arenie /344
5.5.1. Uwagi ogólne /344
5.5.2. Konstytucja Konstantyna Wielkiego z 325 r. (C.Th. 15, 12, 1) / 346
5.5.3. Skuteczność konstytucji z 325 r. /356
5.6. Podsumowanie /357
Zakończenie /359
Wykaz źródeł /369
Bibliografia /389
Summary /421