Historia południowoamerykańskiej Antarktydy

Autor: Marcin Florian Gawrycki

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 398

Okładka: miękka

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Seria: Biblioteka Iberyjska

Antarktyda była ostatnim lądem na Ziemi, na którym stanęli ludzie. Trudne warunki geograficzne poddawały w wątpliwość możliwości jego efektywnej eksploatacji, a jednak świadomość docierania tam, gdzie nie pojawił się wcześniej żaden człowiek pobudzał wyobraźnię wielu ludzi. W efekcie, ten południowy kontynent przeszedł długą drogę, od mitycznego Terra Australis, poprzez utratę wiary w jego istnienie, aż po odkrycie Antarktydy i liczne ekspedycje, których celem było poznanie nowego lądu. Każdy chciał zrobić tam coś, w czym był pierwszy: postawić stopę na kontynencie, zdobyć biegun południowy, przekroczyć cały kontynent, przezimować, założyć bazę… Wyzwań było bez liku. Choć dwa kraje południowoamerykańskie, Argentyna i Chile, stosunkowo późno włączyły się do antarktycznego wyścigu, to ich udział był znaczący.

Niniejsza praca jest częścią szerszego projektu, współtworzonego z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, pragnącego przybliżyć polskiemu Czytelnikowi historię zaniedbanego dotąd w polskiej literaturze regionu Karaibów. Do tej pory w niniejszej serii ukazały się szesnaście tytułów, m.in. Historia Trynidadu i Tobago, Historia wysp bezużytecznych, Historia Kuby, Historia Portoryko, Historia Jamajki, Historia Florydy i Luizjany. Historia hiszpańskiego Nowego Meksyku, Kalifornii i Teksasu.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział I. Terra Australis /13

Pojawienie się południowego kontynentu /13

Gubernatorstwo Terra Australis /18

Hiszpańskie poszukiwania Terra Australis /23

Dalsze poszukiwania Terra Australis /29

Obalenie mitu /37

Rozdział II. Ekonomiczne i naukowe podstawy zaangażowania na Antarktydzie /47

Fokarze i wielorybnicy /47

W imieniu nauki  /60

Era Heroiczna /69

Rozdział III. Wkroczenie polityki na południowy kontynent  /89

Roszczenia brytyjskie  /89

Francja, Norwegia i ... nazistowskie Niemcy  /99

Stany Zjednoczone  /107

Rozdział IV. Chile, Argentyna i Wielka Brytania  /117

Pojawienie się nowych pretendentów  /117

Zgłoszenie roszczeń chilijskich  /131

Zgłoszenie roszczeń argentyńskich  /144

Operacja Tabarin  /151

Narastający chaos /101

Rozdział V. Stany Zjednoczone wobec Antarktydy  /173

Kwestia Antarktydy /173

Operacja Highjump  /179

Wyprawa Finna Ronne`a oraz operacje WIndmill i Deep Freeze  /192

USA wobec umiędzynarodowienia kwestii Antarktydy  /198

Rozdział VI. Dekada narastających konfliktów  /207

Rok 1947  /207

Lata 1948-1949  /220

Lata 1950-1952  /234

Rok 1953  /249

Lata 1954-1957  /255

Rozdział VII. Umiędzynarodowienie kwestii Antarktydy /263

Międzynarodowy Rok Geograficzny  /263

Nowa aktywność na Antarktydzie /267

Traktat antarktyczny  /272

System traktatu antarktycznego  /281

Rozdział VIII. Argentyna i Chile wobec umiędzynarodowienia Antarktydy /289

Kraje latynoamerykańskie podczas negocjacji antarktycznych /289

Chile i Argentyna na Antarktydzie w latach sześćdziesiątych  /296

Okres dyktatur wojskowych /307

Południowoamerykańska Antarktyda i polityka ludnościowa /315

Rozdział IX. Obecna polityka Argentyny, Chile i Wielkiej Brytanii wobec Antarktydy /329

Argentyna  /329

Chile /344

Współpraca argentyńsko-chilijska  /353

Wielka Brytania /356

Rozdział X. Inne kraje latynoamerykańskie /361

Urugwaj /361

Peru /366

Ekwador  /371

Brazylia  /375

Pozostałe kraje latynoamerykańskie /384

Bibliografia  /387