Historia gospodarcza ciała. Studia z dziejów biologicznego standardu życia na ziemiach polskich

Autor: Michał Kopczyński

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 214

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0  cm

Jak mierzyć standard życia dziś i w przeszłości? Dla współczesnej odmiany sekty czcicieli złotego cielca odpowiedź jest oczywista - Produkt Krajowy Brutto podzielony przez liczbę mieszkańców. Ostatnimi czasy nawet wśród ekonomistów  wiara w cudowną moc owego wskaźnika uległa zachwianiu. Stale podejmowane są próby uzupełnienia go innymi miarami, takimi jak indeksy płac realnych, czy wskaźniki nierównomierności w podziale dochodu społecznego. Coraz częściej sięga się też po miary oddające biologiczny aspekt ludzkiej egzystencji - przeciętną długość życia ludzkiego, zachorowalność, wysokość i masę ciała.

Wysokość ludzkiego ciała i odniesiona do niego masa na ziemiach polskich w ostatnim tysiącleciu stanowią główny przedmiot opowieści. Ponieważ obie te cechy są ekosensytywne, przeto przez ich pryzmat można patrzeć na odwieczne zmagania człowieka z otaczającym go środowiskiem; początkowo wrogim, lecz w miarę upływu czasu i rozwoju cywilizacji, coraz bardziej przez człowieka ujarzmionym. 15 cm różnicy przeciętnej wysokości ciała jest miarą postępu, który nie jest jednak linearny.

Spis treści:

Przedmowa  /7

Rozdział I. Monetarne mierniki standardu życia  /11

Największy wynalazek XX wieku  /11

Skromne początki  /13

Epoka amatorów  /17

W służbie państwa  /19

W stronę malkontenctwa (czyli realizmu)  /21

Płace realne  /22

Widmo komunizmu, czyli miary nierówności  /26

Human Development Index  /38

PKB i historia  /41

Rozdział II. Wysokość ciała jako miara standardu życia: Europa, Ameryka i Azja  /47

Zachód  /50

Azja  /52

Japonia /52

Korea  /53

Rozdział III. Wysokość ciała jako miernik standardu życia na ziemiach polskich od średniowiecza do początku XIX wieku  /61

Wysokość ciała w źródłach pisanych  /61

Wysokość ciała w materiałach osteologicznych  /65

Rozdział IV. Tajemnice KRW 626: rzecz o wojsku, ciele oraz standardzie życia w pierwszej połowie XIX wieku  /75

KRW 626  /77

Metoda  /78

Rekruci  /81

Kontekst  /84

Rozdział V. Początek trendu sekularnego na ziemiach polskich  /89

"Nędza Galicji"  /89

Królestwo Polskie  /98

Przemiany społeczne na wsi w Królestwie Polskim  /104

Rozdział VI. Żydowska fizys. Wysokość ciała i standard życia Żydów w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX wieku  /107

Materiał i metoda  /109

Trend sekularny wysokości ciała Żydów  /111

Postępowanie władz  /116

Konkluzja  /118

Rozdział VII. Ciało ludzkie i miasto: poborowi w guberni warszawskiej w roku 1913  /121

Narzędzia badawcze  /123

Źródło i metoda /126

Rezultaty  /129

Próba interpretacji  /134

Aneks: BMI - od poszukiwania człowieka przeciętnego do napiętnowania człowieka otyłego  /137

Rozdział VIII. "Ameryka jest dla byka, Europa dla zwykłego chłopa". Wysokość ciała i migracja transoceaniczna  /143

Problem i literatura  /144

Źródło  /147

Rezultaty  /149

Rozdział IX. Brakujące ogniwo, czyli biologiczny standard życia w II Rzeczypospolitej  /155

Losy kolekcji  /158

Charakterystyka kolekcji  /159

Trend sekularny w II Rzeczypospolitej  /167

Rezultaty  /170

Miasto i wieś  /179

Zróżnicowanie społeczna a wysokość ciała   /184

Podsumowanie  /189

Bibliografia  /195

Źródła archiwalne  /195

Literatura  /195