Historia Portoryko

Autor: Marcin F. Gawrycki

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 221

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Seria: Biblioteka Iberyjska

Uwaga - zagięta okładka

Historia Portoryko rozgrywała się niejako w cieniu Kuby. Portoryko, najmniejsza wyspa Wielkich Antyli, długo znajdowała się na peryferiach hiszpańskiego imperium kolonialnego. Podczas wojny hiszpańsko-północnoamerykańskiej w 1898 roku również była traktowana marginalnie, choć tamtejszy opór wobec Amerykanów był silniejszy niż na Kubie. Można to jednak tłumaczyć tym, że Portorykańczycy dążyli do autonomii a nie niepodległości. Gdy Kuba zmierzała ku niezależności, nawet jeśli silnie kontrolowanej przez Amerykanów, Portoryko miało zostać północnoamerykańską kolonią przez następne pół wieku. Później stało się Wolnym Państwem Stowarzyszonym ze Stanami Zjednoczonymi, mając status prawnomiędzynarodowy nieporównywalny z żadnym innym terytorium w świecie. Już choćby przez ten sam fakt przyjrzenie się historii tej wyspy wydaje się ciekawe.

Niniejsza praca jest częścią szerszego projektu, współtworzonego z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, pragnącego przybliżyć polskiemu Czytelnikowi historię zaniedbanego dotąd w polskiej literaturze regionu Karaibów. Do tej pory w niniejszej serii ukazały się: Historia Trynidadu i Tobago, Historia Małych Antyli, Historia wysp bezużytecznych (Tortugi, Bermudów, Providencii i San Andrés, Bahamów, Kajmanów, Turks i Caicos, La Tortuga, wysp de la Bahía, Maíz, Santanilla oraz Navassa), Historia Wybrzeża Moskitów, Belize i Darién, Historia Gujan oraz Historia Kuby.

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział I. Pojawienie się Hiszpanów i początki ich panowania  /11

Pierwsi mieszkańcy Portoryko  /11

Pojawienie się Hiszpanów i powstanie tubylców  /17

Sytuacja polityczna i społeczno-gospodarcza  /26

Ataki korsarskie na wyspę  /33

Rozdział II. Portoryko w XVII wieku  /41

Sytuacja polityczna i gospodarcza wyspy  /41

Portoryko i nielegalny handel  /48

W obronie hiszpańskiego dominium  /51

Rozdział III. Portoryko w XVIII wieku  /55

W cieniu rywalizacji europejskich mocarstw  /55

Portorykańskie korsarstwo i nielegalny handel  /57

Alejandro O`Reilly i reformy burbońskie na wyspie  /61

Wzrost zainteresowania Wielkiej Brytanii  /68

Rozdział IV. Walka o autonomię w XIX wieku  /73

Hiszpańskie władze kolonialne w pierwszej połowie XIX wieku  /73

Grito de Lares  /83

Represje i autonomia  /89

Rozdział V. Gospodarka i społeczeństwo w XIX wieku  /97

Emancypacja niewolników  /97

Roberto Cofresi - ostatni pirat Karaibów  /101

Sytuacja społeczno-gospodarcza /106

Rozdział VI. Wojna hiszpańsko-północnoamerykańska /111

Przyczyny wybuchu konfliktu /111

Preludium: bombardowanie San Juan  /115

Północnoamerykańska inwazja  /230

Ofensywa i zakończenie działań zbrojnych /123

Rozdział VII. Portoryko jako kolonia północnoamerykańska  /129

Rządy wojskowe na wyspie  /129

Ustawa Forakera  /142

Ustawa Jonesa /152

Rozdział VIII. Portoryko jako Estado Libre Asociado  /159

Walka nacionalistas z władzą kolonialną  /159

Ustanowienie Estado Libre Asociado  /170

Plebiscyt z 1967 roku  /175

Operacja Bootstrap  /179

Rozdział IX. Najnowsza historia Portoryko  /183

Kwestia statusu wyspy  /183

Portorykańska walka zbrojna o niepodległość  /193

Bój o Vieques  /201

Mona i Culebra  /210

Bibliografia /217