Historia Czeladzi. Tom 1 i 2 - komplet

Redakcja naukowa: prof dr hab. Jan Drabina

Rok wydania: 2012

Liczba stron: tom 1 - 557 + tablice, tom 2 - 550 + tablice

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładki z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie przykurzone

 

"Czeladź w jej wielowiekowych dziejach, od pierwszych śladów bytności człowieka i najstarszych zapisów źródłowych rzadko stawała się przedmiotem całościowych historycznych opracowań. W zasadzie tylko nowsze prace autorstwa Kazimierza Sarny (Czeladź. Zarys rozwoju miasta) z 1977 roku i opracowanie zbiorowe pod redakcją Feliksa Kiryka (...), gdzie miasto stanowi jedynie część analiz - i to tylko do roku 1795, zasługują pod tym względem na uwagę. Nie oceniając ich wartości, a raczej doceniając dotychczasowe wysiłki badaczy, odpowiedziałem pozytywnie na prośbę Urzędu Miejskiego w Czeladzi z 2008 roku i podjąłem jego inicjatywę napisania zbiorowym wysiłkiem badaczy nowej "Historii Czeladzi", doprowadzonej do czasów współczesnych"

(ze wstępu)

Spis treści tom 1:

Wstęp  /11

Spis skrótów   /13

Pradzieje  /17

Badania archeologiczne w Czeladzi - Jacek Pierzak  /19

Archeologiczne eksploracje w pobliżu Czeladzi - Jacek Pierzak  /39

Pradzieje Czeladzi i regionu - Jacek Pierzak i Jan Drabina  /59

Od średniowiecza do upadku I Rzeczpospolitej  /73

I. Czeladź do końca XVI wieku - Jerzy Rajman  /75

Materiały źródłowe  /75

We wczesnym Średniowieczu, na pograniczu prowincji krakowskiej i wrocławskiej   /81

Początki osady i jej nazwa  /81

Gospodarstwo książęce w Czeladzi w świetle dokumentu z 1228 roku   /84

W strukturach administracyjnych państwa wczesnopiastowskiego  /86

Przejście Czeladzi i Milowic pod panowanie książąt opolskich. Przynależność grodowa  /93

Nadanie dla komesa Klemensa Gryfity   /96

W latyfundium klasztoru benedyktynek w Staniątkach  /99

Powrót do domeny książąt opolskich  /103

Czasy księcia opolskiego Władysława (1246-1281/82)  /107

Książęca rezydencja?  /107

Fundacja kościoła św. Stanisława i jego uposażenie  /109

Granice parafii w XIII wieku  /113

Kwestia lokacji miasta Czeladź  /120

W księstwach bytomskich i cieszyńskim (1281-1443)  /139

W księstwie bytomskim  /139

W księstwie cieszyńskim  /144

Wsie parafii czeladzkiej w XIV wieku  /153

Funkcjonowanie parafii  /158

W wirze wojen w pierwszej połowie XV wieku  /159

W księstwie biskupów krakowskich w latach 1443-1600   /161

Zakup księstwa siewierskiego przed biskupa krakowskiego  /161

Wojna z książętami śląskimi   /162

Życie gospodarcze  /165

Władze miejskie  /174

Przytułek dla biednych  /178

Wsie parafii św. Stanisława  /179

Zaludnienie i zabudowa miasta  /182

Kościół parafialny i jego kapłani  /187

Szkoła i studenci  /193

Biskupi krakowscy a Czeladź  /195

II. Czeladź w XVII i XVIII wieku - Zdzisław Jedynak, Jan Drabina  /201

Materiały źródłowe  /201

Miasto  /205

Zabudowa  /207

Mieszańcy   /210

Szkoła, szpital i karczma  /212

Rada miejska  /215

Wójt i wójtostwo  /217

Landwójtowie - sądownictwo w mieście   /222

Życie gospodarcze  /223

Gospodarka miejska  /223

Handel  /227

Rzemiosło   /229

Rolnictwo i hodowla  /231

Stosunki wyznaniowe  /233

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika  /233

Parafia i jej uposażenie  /240

Księża  /244

Życie religijne wiernych  /246

Innowiercy  /248

Wśród konfliktów, zawirowań wojennych i zmian politycznych   /251

Spory o bieg pobliskiej granicy państwowej  /251

W latach wojen i przesileń politycznych  /258

Monarsze wizyty   /262

Zmiany polityczne i ich skutki  /263

Zmieniający się właściciele miasta  /265

Istotna zmiana - Czeladź "wolnym miastem Rzeczypospolitej" w województwie krakowskim   /269

W okresie rozbiorów 1795-1918  /273

W latach burzliwych zmian politycznych (1795-1831) - Dariusz Nawrot  /275

Opracowania i źródła  /275

Pod zaborem pruskim  /275

W Księstwie Warszawskim  /289

W Królestwie Polskim (do 1831 roku)  /299

Miasto i parafia  /302

Gospodarcza stagnacja  /306

Czeladź do wybuchu I wojny światowej - Mark Nita, Jan Drabina  /313

Materiały źródłowe  /313

Plany i opisy Czeladzi  /316

Podstawy administracyjne i prawne funkcjonowania miasta  /319

Burmistrzowie miasta Czeladzi  /322

Rękodzielnicy, rolnicy, kupcy  /328

"Polepszenie" stanu miasta Czeladzi  /337

Zaopatrzenie miasta w wodę  /343

Obrona przed pożarami  /346

Źródła dochodów miasta  /349

Budżet miasta Czeladzi  /376

Życie społeczno-kulturalne   /387

Szkoły  /392

W dbałości o zdrowie i stan sanitarny  /396

Zaangażowanie w sprawy narodowe  /400

Zmieniająca się przynależność administracyjna Czeladzi  /402

Pozbawienie Czeladzi praw miejskich w 1870 roku   /406

Czeladź osadą w gminie Gzichów   /410

Początki i rozwój przemysłu w Czeladzi - Ryszard Kurek  /415

Materiały źródłowe  /415

Uwarunkowania procesu industrializacji  /415

Początki górnictwa  /419

Dwa konsorcja  /431

Pracownicy czeladzkich kopalń  /450

Wpływ górnictwa na rozwój Czeladzi  /461

Stosunki wyznaniowe - ks. Mariusz Trąba  /469

Katolicy  /470

Duszpasterze  /472

Życie religijne  /479

Świątynia parafialna, cmentarze i inne zabudowania  /500

Filialne kaplice - ośrodki posługi duszpasterskiej  /506

Uposażenie parafii  /512

Inne wyznania chrześcijańskie  /518

Wspólnota żydowska  /520

Czeladź w czasie I wojny światowej (1914-1918) - Ryszard Kaczmarek  /523

Działania wojenne - zajęcie Czeladzi   /523

Okupacja niemiecka  /524

Polskie organizacje niepodległościowe  /526

Nadanie Czeladzi praw miejskich  /528

Problemy gospodarczo-społeczne  /532

Indeks nazwisk  /537

Barwne tablice  /559

 

Spis treści tomu 2:

W odrodzonej Polsce międzywojennej (1918-1939)  /9

Miasto i jego samorząd - Ryszard Kaczmarek  /11

Przestrzeń miejska  /11

Mieszkańcy  /14

Samorząd miejski w latach 1918-1933  /16

Samorząd po ustawie z 1933  /24

Działalność władz miejskich   /27

Życie polityczne - Ryszard Kaczmarek  /41

W pierwszych powojennych miesiącach  /41

W latach demokracjo parlamentarnej (1919-1926)  /50

W okresie rządów sanacji (1926-1939)  /64

Aktywność społeczna - Ryszard Kaczmarek  /79

Organizacje społeczno-polityczne  /79

Związki zawodowe i cechy rzemieślnicze  /81

Organizacje oświatowe  /83

Grupy młodzieżowe  /85

Kluby i stowarzyszenia sportowe   /88

Stosunki wyznaniowe - ks. Mariusz Trąba  /91

Katolicy  /91

Parafia św. Stanisława BM i jej podziały  /91

Duszpasterstwo i życie religijne wiernych  /101

Inne religie i wyznania  /115

Życie gospodarcze - Ryszard Kurek  /121

Uwarunkowania ekonomiczne  /121

Dwa konsorcja w Czeladzi  /130

Czeladzkie górnictwo  /142

Warunki pracy i życia górników  /155

Pozaprodukcyjna działalność górnictwa  /161

Nie tylko górnictwo  /167

Gospodarka komunalna  /177

Podczas II wojny światowej (1939-1945)   /181

Miasto pod okupacją - Mirosław Węcki  /183

Materiały źródłowe  /183

Zanim zaczęła się wojna  /184

Napad wojsk niemieckich  /186

Administracja niemiecka w mieście  /190

Życie społeczne  /197

Trudności życia codziennego  /202

Gospodarka komunalna  /206

Polityka restrykcji i terroru  /211

Ruch oporu  /219

Zagłada miejscowych Żydów  /225

Niemieckie próby ochrony miasta  /233

Ofensywa wojsk radzieckich  /238

Życie gospodarcze - Ryszard Kurek  /241

Materiały źródłowe  /241

Po zajęciu Czeladzi  /241

Zmiany własnościowe  /243

Kopalniane załogi  /246

Eksploatacja złóż  /251

Warunki pracy i bytowania  /254

Stan miejskich obiektów  /256

W powojennej Polsce (1945-2000)   /259

Życie polityczno-społeczne - Kazimierz Miroszewski  /261

Materiały źródłowe  /261

Pierwsze powojenne lata (1945-1948)  /261

Sytuacja w mieście  /261

Nowa sytuacja polityczna  /265

Pierwsza Miejska Rada Narodowa  /270

W okresie utrwalania "władzy ludowej"  /272

Okres stalinizmu (1948-1956)  /282

Partie polityczne i organizacje młodzieżowe  /282

Miejska Rada Narodowa  /285

 Życie polityczno-społeczne  /287

Po październikowym przełomie (1956-1970)   /291

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza  /293

Stronnictwa polityczne i organizacje społeczno-polityczne  /294

Miejska Rada Narodowa  /299

Przejawy oporu wobec władz  /302

Dekada rządów Edwarda Gierka (1970-1980)  /303

Partia i stronnictwa polityczne oraz organizacja społeczne  /304

Miejska Rada Narodowa i samorząd mieszkańców  /308

Ostatnie lata PRL (1980-1989)   /311

W okresie strajków i "Solidarności"  /311

Po wprowadzeniu stanu wojennego  /313

W III Rzeczypospolitej (1989-2000)  /318

Partie polityczne i organizacje młodzieżowe  /319

Władze samorządowe  /321

Zmiany demograficzne w latach 1945-2000  /325

Szkolnictwo - oświata - Kazimierz Miroszewski  /329

Przedszkola i żłobki  /329

Szkolnictwo podstawowe i gimnazja  /331

Szkolnictwo średnie i zawodowe   /342

Życie kulturalne - Kazimierz Miroszewski   /347

W Polsce Ludowej  (1945-1989)   /347

Zakładowy Dom Kultury kopalni "Czerwona Gwardia" /347

Zakładowy Dom Kultury kopalni "Czeladź" /350

Inne ośrodki kultury na terenie miasta  /351

Biblioteka miejska  /352

W III Rzeczypospolitej (1989-2000)  /357

Stosunki wyznaniowe i życie religijne - ks. Mariusz Trąba  /363

Katolicy  /363

Rozwój sieci parafialnej w mieście - budowa nowych obiektów  /364

Życie religijne i parafialne  /372

Siostry zakonne  /383

Katechizacja dzieci i młodzieży  /386

Polityka wyznaniowa władz  /391

Parafie czeladzkie w granicach diecezji sosnowieckiej (1992-2000)  /400

Mniejszości wyznaniowe  /403

Życie gospodarcze - Ryszard Kurek  /407

Pierwsze powojenne decyzje  /407

Górnictwo   /410

Zakłady Ceramiczne "Józefów"  /428

Rzemiosło  /429

Handel  /431

Budownictwo mieszkaniowe  /435

Inne zakłady, inne sektory gospodarki  /438

Inne zmiany po 1980 roku /440

Sport - Iwona Szaleniec  /451

Klub Sportowy w Czeladzi  /451

Klub Sportowy w Piaskach  /456

Zmiany zapoczątkowane w 1970 roku  /458

W dbałości o zdrowie i wypoczynek - Ryszard Kurek  /461

Urbanistyka i architektura - Dorota Głazek  /467

Kształt dawnego miasta i jego budowle  /469

Zmiany w zabudowie w XX wieku  /476

Kościół parafialny św. Stanisława  /482

Architektura zachowanych budowli w dzielnicach  /485

Przyroda w Czeladzi dawniej i dziś - Krystyna Holeksa  /493

Indeks nazwisk  /529

Barwne tablice  /551