Grecy i ich bogowie

Autorka: Louise Bruit Zaidman

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 218

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka i brzegi stron lekko zabrudzone

 

Tytuł "Grecy i ich bogowie" może przywodzić na myśl zbiór mitologicznych opowieści o bóstwach i bohaterach. Ale ta książka nie jest kolejnym opracowaniem greckiej mitologii. Ze cel stawia sobie bowiem analizę religijnych postaw i zachowań Hellenów z epoki klasycznej. Z badań tych wyłania się obraz dość odległy od stereotypu starożytnego Greka postrzegającego rzeczywistość w kategoriach racjonalności i harmonii. Autorka prezentuje różne aspekty greckiej religijności, poczynając od tych, które związane są z najmniejszą grupą społeczną, oikosem, a kończąc na panhelleńskich kultach związanych z takimi sanktuariami jak Delfy czy Epidauros. Dużo miejsca poświęca też tym praktykom religijnym, które odgrywają istotną rolę w umacnianiu poczucia przynależności do konkretnego miasta-państwa (polis)"

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od tłumacza  /5

Wstęp. Grecy i ich bogowie. Rytuały i wyobrażenia  /6

Przebieg wykładu   /6

Praktyki i wyobrażenia  /7

Greckie doświadczenie religijne  /8

Źródła  /9

Rozdział 1. Życie rodzinne i religia domowa   /13

Wokół ogniska  /14

Hymn homerycki do Hestii  /14

Rytuały oczyszczenia matki po porodzie  /15

Rytuał przyjmowania noworodka   /16

Ceremonia przyjmowania nowych niewolników  /17

Praktyki codzienne   /18

Ofiary i błagania u ołtarza Dzeusa   /19

Ofiara zamieniona w szaleństwo   /19

Rytuały ku czci Dzeusa Ktesiosa  /20

Ofiara rodzinna dla Dzeusa Ktesiosa   /21

Kronie  /22

Oikos - struktura otwarta   /22

Praktyko gościnności   /22

Odyseusz w gościenie u Eumajosa  /23

Obradowanie  /24

Odyseusz w pałacu Alkinoosa   /25

Odyseusz-żebrak i Zalotnicy  /26

Alkestis, tragedia o gościnności   /27

Bohater gościnności   /28

Odwiedziny bóstw   /29

Święto fratrii   /30

Fratrie i święto Apaturiów   /31

Gamelia  /31

Zawieranie małżeństwa  /32

Modlitwa za pannę Timaretę  /34

Modlitwa za dziewczynkę na wydaniu  /34

Hymen   /35

Śmierć    /36

Prawo Solona: kobieta w orszaku  /38

Prawo Solona: żałoba  /38

Prawo Iulis  /39

Perykles oddaje hołd obywatelom poległym na wojnie  /40

Rozdział 2. Święta wiejskie i uroczystości miejskie  /43

Kalendarze liturgiczne w demach attyckich  /43

Dokimazja archontów w Atenach  /45

Na cześć "małej ojczyzny"  /45

Dionizje wiejskie  /46

W mieście  /47

"W Atenach jest za dużo świąt"   /48

Kulty dionizyjskie   /48

Hierogamia królowej i boga  /50

Nowe wino  /52

Wprowadzenie boga do Aten   /53

Panatenaje  /54

Dekret o Panatenajach  /57

Tesmoforie   /58

"Liturgia" Tesmoforiów  /59

(Izajos, 3, 80, Mowa o spadek po Pyrrosie)  /60

Arystofanes, Kobiety na Tesmoforiach  /60

Dekret domu Cholargos  /61

Scholion do Lukiana  /62

Hiakintie w Sparcie  /64

Święto Hiakintiów w Amyklaj  /65

Obce święta, obcy bogowie  /66

Bendijeje w Pireusie  /67

Traccy orgoeni Bendis w III wieku p.n.e.   /68

Izyda i Afrodyta Urania  /68

Rozdział 3. Pytania do bogów   /71

Delfy - pępek świata  /72

Praktyki delfickie - radzenie się wyroczni  /74

Personel sanktuarium  /76

Oporna Pytia  /77

Pytania ludu ateńskiego  /78

Apollon archegetes, przewodnik założycieli kolonii  /78

Założenie Cyreny  /79

Dorieus, pechowy założyciel   /82

Krezus radzi się greckich wyroczni   /83

Delfy w teatrze greckim  /85

Początki   /85

Świątynia boga  /87

Wnętrze świątyni  /88

Sanktuaria Azji   /90

Apollo z Klaros  /91

Dodona w Epirze   /92

Historia wyroczni  

Wróżby w Dodonie: ołowiane tabliczki  /95

Rozdział 4. Miejsca uzdrowień i bogowie uzdrowiciele   /99

Hymn do Apollona i Asklepiosa   /101

Bóg z Epidauros  /103

Zwiedzania sanktuarium  /103

Stele w Epidauros  /105

Przedłużone ciąże   /106

Uzdrawianie sceptyków  /107

Założenie świątyni ku czci Asklepiosa   /108

Epifania Asklepiosa w II wieku n.e.   /108

Eliusz Arystydes w Smyrnie  /109

Asklepios w Atenach  /111

Amfiaraos, heros lekarz   /111

Amfiaraos u Ajschylosa  /112

...i u Pauzaniasza  /112

Konsultacje Mardoniosa   /112

Regulamin kultowy w Oropos   /114

Przebieg konsultacji   /114

Cudowne uzdrowienie  /115

Rozdział 5. Po śmierci   /117

Świat zmarłych w eposie  /119

Śmierć i umarli w tragedii   /121

Modlitwa Elektry w Ofiarnicach  /121

Wywoływanie ducha Dariusza   /123

Misteria eleuzyńskie   /124

Dar Demeter   /125

Hymn w Żabach Arystofanesa  /126

Chór wtajemniczonych  /127

Inne misteria, inne inicjacje  /131

"Wielcy bogowie" z Samotraki   /131

Kabirion w Tebach  /132

Misteria Sabaziosa  /133

Nieśmiertelna dusz według Platona i sąd nad umarłymi   /134

Mity i tradycje  /134

Nieszczęście niewtajemniczonych   /135

Przeciw praktykom magicznym   /136

Przeciw "handlarzom inicjacjami i oczyszczeniami"  /137

Złote tabliczki   /139

Rozdział 6. Straszni bogowie: gniew i kara  /141

Hezjod i gniew Dzeusa  /142

Gniew Apollona    /145

Bóg łucznik   /147

Śmierć Neoptolemosa   /149

Herosi i bogowie. Teoksenia  /149

Obraza Dionizosa  /151

Dionizos w Bachantkach  /152

Kara za świętokradztwo   /153

Posejdon wchodzi na scenę   /154

Ateńczycy i Spartanie ryzykują świętokradztwo   /156

Zmaza kylońska   /157

Wojna i stasis. Zagrożone miasto  /158

Demeter, od Eleuzis do Figalii   /160

Czarna Demeter   /161

Hipolit między Afrodytą i Artemidą   /163

Bezbożność Hipolita   /164

Nieszczęście ludzi i władza bogów   /166

Poeta, kult i heros   /167

Artemida i ludzka krew  /169

Artemida Orthia w Sparcie  /170

Z Taurydy do Attyki   /172

Rozdział 7. Jak czcić bogów. Dary, ofiary, modlitwy  /175

Hekatomby i inne wielkie obrzędy ofiarne  /175

Ofiara błagalna  /175

Kult herosów  /179

Heroizacja Brazydasa  /180

Ofiara dla Dzeusa Meilichiosa   /181

Pomniejsze ofiary i wota  /182

Anathemata  /183

W sanktuarium Asklepiosa na Kos   /183

Ofiary bezkrwawe   /185

Pauzaniasz w Figalii   /185

Ksenofanes, Elegia   /186

Modlitwy   /188

Przysięga Terejczyków   /188

Modlitwy prośby: Ajschylos, Siedmiu przeciw Tebom  /190

Obietnica Ksenofonta  /192

Ksenofont i sztuka składania ofiar  /193

W poszukiwaniu pomyślnych znaków   /194

Bibliografia  /197

Wydania tekstów starożytnych  /197

Inskrypcje  /198

Opracowania  /199

Indeks  /206