Gramatyka monet rzymskich okresu republiki i cesarstwa. Tom I. Kompendium tytulatur i datowania

„Kompendium autorstwa Bartosza Awianowicza jest cennym i praktycznym przewodnikiem po formach legend występujących na monetach republiki i cesarstwa rzymskiego z ich językową analizą i obszernym komentarzem historycznym. Autor skoncentrował się w nim nie tyle na typologii monet i idei, które rozpowszechniano za pomocą monet, analizach ikonograficznych czy metaloznawczych, co na brzmieniu legend monetarnych i rozwiązaniu skrótów w nich zastosowanych. Dzięki zapoznaniu czytelnika z podstawami gramatyki łacińskiej oraz pomocnym wykazom rozwiązań skrótów językowych występujących na monetach czytelnik może zdobyć umiejętność nie tylko prawidłowego odczytania skrótów napisów na monetach, lecz również określenia datacji monet. (…) Trzeba podkreślić, że tego rodzaju opracowań brakuje nie tylko w literaturze zagranicznej, ale przede wszystkim na rynku polskim. Istniejące opracowania bądź to są już w pewnej mierze przestarzałe, bądź podejmują zagadnienie legend w zakresie wybiórczym. Nie mam wątpliwości, że pierwszy tom »Kompendium« Bartosza Awianowicza stanie się lekturą pomocną nie tylko badaczom profesjonalnie zajmującym się numizmatyką rzymską, ale i amatorom-kolekcjonerom czy studentom”.

(Z recenzji dr hab. Katarzyny Balbuzy, prof. UAM)

Wykaz skrótów literatury i ilustracji  /5

Wprowadzenie  / 11

Wprowadzenie do wydania II / 17

I. GRAMATYKA ŁACIŃSKA I NAPISY NA MONETACH / 19

1. Podstawowe wiadomości z zakresu fleksji języka łacińskiego / 19

2. Elementy składni łacińskiej obecne na monetach / 39

II. SKRÓTY IMION (PRAENOMINA) RZYMSKICH, TYTULATURA URZĘDNICZA I CESARSKA / 43

1. Inicjały imion rzymskich (praenomina) / 43

2. Tytulatura urzędnicza okresu republiki / 44

3. Tytulatura cesarza i rodziny panującej na monetach okresu pryncypatu (27 p.n.e. – 284 n.e.) / 50

4. Nowe elementy w tytulaturze cesarskiej po 294 roku / 56

III. IMIONA I FUNKCJE URZĘDNIKÓW UMIESZCZANE NA MONETACH RZYMSKICH OKRESU REPUBLIKI ORAZ PRYNCYPATU AUGUSTA WRAZ Z DATOWANIEM / 59

1. Legendy urzędników monetarnych w układzie chronologicznym / 65

2. Alfabetyczny indeks legend imiennych pojawiających się na monetach republikańskich / 204

3. Alfabetyczny wykaz tresviri i quattuorviri monetales sygnujących monety Augusta / 219

IV. OFICJALNE IMIONA CESARZY RZYMSKICH I CZŁONKÓW PANUJĄCYCH DYNASTII. DATOWANIE MONET Z OKRESU CESARSTWA / 229

1. Pryncypat / 235

2. Imperium Galijskie / 354

3. Uzurpatorzy w Brytanii / 361

4. Dominat / 365

V. INNE ELEMENTY UŁATWIAJĄCE DATOWANIE MONET IMPERIALNYCH / 423

1. Datowanie monet z rewersem typu congiarium / liberalias / 423

2. Oznaczenia mennic w drugiej połowie III wieku i w okresie dominatu / 432

VI. ALFABETYCZNY INDEKS POŚWIADCZONYCH NA MONETACH IMION CESARZY, CESARZOWYCH I CZŁONKÓW RODZINY CESARSKIEJ / 437