Gotyk nowożytny

Spis treści:

I. Wstęp /11
1. Ramy formalne, terytorialne i czasowe  /14
2. Stan badań  /21
3. Kwestia terminologii  /38
4. Zarys problemu, założenia badawcze i układ pracy  /41
II. Gotyk nowożytny w Wielkopolsce i Polsce środkowej – analiza zjawiska  /47
1. Architektura kościelna w pierwszych dziesięcioleciach XVI wieku   /49
1.1. Typy świątyń w pierwszej tercji XVI wieku  /50
1.2. Grupy świątyń zbieżnych formalnie  /57
2. Początki recepcji form renesansowych  /71
2.1. Zakres zmian  /73
2.2. Pierwsze świątynie apsydowe  /74
2.3. Nowe typy szczytów architektonicznych  /101
3. Architektura połowy XVI wieku: kulminacja różnorodności  /131
3.1. Inspiracja typem apsydowym: kościół w Lubstowie  /131
3.2. Tradycje gotyckie a wpływy włoskie: szczególne przypadki sklepień i szczytów  /136
3.3. Kościół centralny: późnogotycki czy renesansowy?  /148
4. Spadek natężenia ruchu budowlanego  /161
4.1. Trzy kościoły czasów przełomu  /163
4.1.1. Fara w Wągrowcu  /166
4.1.2. Zbór w Mórkowie  /175
4.1.3. Fara w Służewie  /182
4.2. Wielkie fundacje możnowładcze schyłku XVI wieku  /198
4.2.1. Nekropolia magnacka w Czarnkowie  /199
4.2.2. Kopia katedry płockiej: fara w Pabianicach  /217
4.2.3. Tradycja gotycka i spór religijny: zbór w Krotoszynie  /225
4.2.4. Jeszcze o sporze religijnym: kościół jezuitów w Kaliszu  /241
4.3. Geneza popularności rzutu krzyżowego u schyłku XVI wieku w kontekście teorii o konfesjonalizacji architektury  /250
4.4. Pomniejsze realizacje drugiej połowy XVI wieku  /258
5. Architektura kościelna od przełomu XVI i XVII wieku w głąb XVII stulecia  /269
5.1. Warsztaty budowlane i cechy murarskie  /271
5.2. Fundacje architektoniczne Rozdrażewskich  /281
5.3. Kościoły innowiercze oraz synagogi od schyłku XVI wieku  /303
5.3.1. Synagogi poznańskie  /304
5.3.2. Zbory poznańskie  /307
5.3.3. Zbory wiejskie  /309
5.3.4. Zbory miejskie  /315
5.4. Świątynie wielkopolskich peryferii północnych  /324
5.4.1. Wpływy ośrodka gdańskiego  /325
5.4.2. Wpływy innych ośrodków miejskich oraz tradycji regionalnej  /340
5.5. Tradycje gotyckie a kościoły apsydowe w XVII wieku  /350
5.5.1. Pierwsza dekada XVII wieku: pokłosie „grupy pułtuskiej”  /351
5.5.2. Druga dekada XVII wieku: redukcja typu  /358
5.5.3. W głąb XVII wieku: podzwonne świątyń apsydowych  /365
5.5.4. Geneza typu  /370
5.6. W kręgu świątyń Jerzego Hoffmana  /373
5.6.1. Formy oryginalne: kościoły w Złoczewie, kościół w Wieluniu  /374
5.6.2. Formy powtarzalne: kościoły salowe  /389
5.6.3. Geneza twórczości architekta i jego wpływ na budownictwo regionu  /397
5.7. Tradycja gotycka w architekturze zakonnej XVII wieku  /401
5.7.1. „Typ bernardyński” i kościoły nietypowe  /401
5.7.2. Kościoły zgromadzeń żeńskich  /417
5.7.3. Architektura reformatów  /427
5.7.4. Architektura franciszkanów na tle innych zgromadzeń zakonnych  /430
5.7.5. Architektura jezuitów  /435
5.8. Tradycja gotycka w architekturze Krzysztofa Bonadury starszego i Jerzego Catenazziego  /438
5.8.1. Kościoły franciszkańskie  /440
5.8.2. Kościoły parafialne oraz sprawa wież w Czaczu i Tucznie  /450
5.8.3. Pochodzenie elementów tradycyjnych w twórczości obu architektów /464
5.9. Fundacje drobne, kościoły przebudowane  /469
5.9.1. W kręgu tradycji warsztatowych  /469
5.9.2. Między retrospekcją a aktualizacją  /477
6. Kaplice wolnostojące oraz empory  /485
6.1. Liczebność, podziały typologiczne, cechy formalne kaplic /485
6.2. Interpretacje form  /493
6.3. Empory: formy architektoniczne i ich geneza  /497
6.4. Empory: funkcje i znaczenie /508
7. Sklepienia XVI- i XVII-wieczne  /513
7.1. Figuracja żeber  /513
7.1.1. Sklepienia z żebrami ceglanymi  /513
7.1.2. Sklepienia z żebrami stiukowymi  /528
7.2. Zarys przemian konstrukcyjnych sklepień do początków XVII wieku  /545
7.3. Postawy twórców  /569
III. Gotyk nowożytny w Wielkopolsce i Polsce środkowej – interpretacja zjawiska  /573
1. Problem postrzegania architektury gotyckiej w stuleciach XVI i XVII  /575
2. Tradycja gotycka w architekturze omawianych ziem w XVI wieku  /583
3. Tradycja gotycka w architekturze omawianych ziem od przełomu XVI i XVII wieku  /591
3.1. Anachronizm a specyfika regionalna  /595
3.2. Wpływ architektów, wpływ fundatorów  /598
3.3. Spór tradycji z nowinkami  /609
IV. Podsumowanie  /621
V. Zakończenie  /627
Bibliografia  /633
Spis ilustracji  /665
Indeks miejscowości  /675