Franciszek Liszt. Przyjaciel Polski i Polaków

Autor: Stanisław Dybowski

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 600

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,5 cm

 

Franciszek Liszt zapisał się w historii muzyki jako jeden z najwybitniejszych pianistów i kompozytorów XIX wieku. Równie fascynujące i bogate było jego życie prywatne. Żywo komentowane romanse, zniewalająca publiczność wirtuozeria, trudne relacje rodzinne, liczne przyjaźnie i znajomości zawodowe, w końcu zaskakująca decyzja o przyjęciu niższych święceń duchownych, zakończenie długoletnich waśni – wszystko to Stanisław Dybowski opisuje z wyjątkowym talentem, sięgając do źródeł z epoki. Oferuje jednak znacznie więcej niż tylko kolejną biografię. Spośród licznych kontaktów znakomitego pianisty autor wydobywa na plan pierwszy jego związki z Polską i na nich skupia swą opowieść. Przedstawia całą barwną galerię Polek i Polaków, którzy odegrali istotną rolę w życiu Franciszka Liszta: artystów ‒ z Fryderykiem Chopinem na czele ‒ arystokratów, ludzi kultury, w końcu kobiet, wśród których najważniejszą rolę odegrała Karolina Sayn-Wittgenstein. Równie pieczołowicie autor wymienia polskie wątki w twórczości wielkiego Węgra ‒ utwory oparte na tematach polskich, motywach dzieł Chopina, rytmach polskich tańców, pieśniach ludowych, dzieła dedykowane Polakom. Opisuje także zaangażowanie Franciszka Liszta w sprawy polskie, manifestacyjne nieraz dowody poparcia dla naszych dążeń niepodległościowych, otwierając nową perspektywę spojrzenia na tego wybitnego artystę, któremu Polska i jej kultura były nader bliskie.

 

Słowo wstępne  /5

Przypisy do słowa wstępnego /8

Wprowadzenie /13

Część pierwsza. Życie i twórczość Franciszka Liszta /19

Rozdział I. Dzieciństwo i lata młodzieńcze (1811–1830)  /21

Dom rodzinny /21

Pierwszy występ /23

Wiedeń /24

Paryż / 29

Londyn  /32

Kompozytorska porażka /33

Kłopoty młodzieńca  /34

Śmierć ojca /36

Pierwsze uczucie /36

Rozdział II. Paryż, Genewa, Włochy (1830–1839) /39

Symfonia rewolucyjna  /39

U Berlioza  /40

Koncert Paganiniego /40

Poznanie Chopina /42

Wielka miłość /44

George Sand /45

Alkan /46

Romantyczna podróż do Szwajcarii  /49

Thalberg  /50

Urażona duma wirtuoza /52

Występy z Berliozem /54

Lélio-Fantaisie na fortepian i orkiestrę  /55

Występ z Thalbergiem  /56

„Partytury fortepianowe” /61

We Włoszech /62

Wiedeńskie sukcesy /64

Wieczne Miasto /67

Zagadkowe „przekleństwo”  /68

Rozdział III. Pianista wirtuoz, w blasku sławy (1839–1848) /73

U progu wielkiej kariery /73

Na ojczystej ziemi /75

Porażka mistrza /77

Odzyskany prestiż  /78

Berlin oszołomiony Lisztem  /81

Doktor Liszt  /83

W Petersburgu  /84

Koncerty na Dolnym Śląsku  /86

Poznań  /87

Od czasów Paganiniego i Henrietty Sontag /94

Rellstab u Liszta w Poznaniu  /95

Ponownie na Dolnym Śląsku /96

Kraków  /97

Warszawa  /108

W niełasce cara /135

Uroczystości ku czci Beethovena  /137

Prapremiera opery Tannhäuser  /138

„Dama kameliowa” /138

Bankiet w Pradze /140

Cieszyn  /140

Z Lichnowskim w Raciborzu  /142

Tytan pracy /144

Spotkanie z intrygującą Polką i występy w Kijowie /145

Lwów /152

Zabawna przygoda /162

Odessa  /163

Zaskakująca decyzja /165

Rozdział IV. Skupianie myśli i praca w Weimarze (1848–1861) /167

Księżna Karolina /167

Szczęśliwa para /169

Praca w Weimarze /170

Poemat symfoniczny Preludia  /172

Orkiestra weimarska i jej repertuar  /173

Śmierć Chopina /175

Pisarz muzyczny /176

Prapremiera Lohengrina /176

Joachim Raff  /177

Baron Hans von Bülow  /178

Sonata h-moll   /181

Rapsodie węgierskie  /183

Węgierskość Liszta /183

Książęcy dyrygent  /186

Spotkanie z Brahmsem  /188

Liszt – Wagner  /188

Antoni Rubinstein u Liszta /188

Schumannowie /189

Erupcja twórczości /189

Missa solemnis  /190

Symfonia Faustowska  /191

Symfonia Dantejska  /192

Moniuszko u Liszta  /193

Trudny okres Liszta  /193

Szczęśliwa wiadomość?  /194 Rozdział

V. Ostatni okres życia: Rzym, Weimar, Budapeszt (1861–1886)  /195

Oczekiwanie  /195

Wstrząs oblubieńców /196

Wizyta papieża  /197

Inspirująca św. Elżbieta  /197

Reformator muzyki kościelnej /198

Monsieur l’abbé  /199

Węgierska msza koronacyjna  /200

Pianista w sutannie /201

Liszt-pedagog /202

Amy Fay o lekcjach u Liszta  /214

Natrętna uczennica  /224

Liszt o krytykach  /225

Liszt-dyrygent  /226

Nagłe zaskoczenie /227

Radca stanu  /228

Księżna w odosobnieniu  /228

Liszt – juror konkursu w Warszawie  /229

Pojednanie z Wagnerem  /230

Znowu w podróżach /231

Jubileusz Liszta na Węgrzech  /231

Legenda o św. Stanisławie  /233

Śmierć Marii d’Agoult  /234

Spełnione marzenie Wagnera  /234

Kanonik Liszt  /235

Debussy u Liszta  /236

Ostatnia podróż… /237

Przypisy do części pierwszej  /246

Część druga. Polacy wokół Liszta   /251

Azanczewski Michał  /253

Bobrowicz Jan Nepomucen  /254

Bogdanowicz Marian  /256

Brzowski Józef /256

Brzowska Jadwiga  /259

Chopin Fryderyk  /261

Czartoryska Anna i Czartoryski Adam  /267

Czartoryska Marcelina  /268

Czetwertyńscy  /271

Danilewicz-Czeczott Witold  /272

Dąbrowski Henryk  /273

Dembowski Edward  /274

Dobrzyński Ignacy Feliks  /275

Doppler Albert (Wojciech) Franciszek  /277

Dzierzkowski Józef  /278

Elsner Józef  /279

Friedenthal Flora /280

Fontana Julian  /282

Gall Jan  /284

Godebski Cyprian  /285

Hańska Ewelina  /288

Helbig Nadine  /289

Janina Olga (Olga Zielińska-Piasecka)  /291

Jędrzejewiczowa Ludwika   /300

Kalergis Maria  /306

 Kamiński Jan Nepomucen /309

Kątska Wanda  /311

Kłodziński Adam  /311

Konopacka Anna  /314

Kossak Juliusz  /315

Kościelska Józefa (Józefina)  /316

Kownacka Kamilla  /318

Kożuchowski Antoni  /318

Krzyżanowski Ignacy  /320

Kulczycki Władysław  /321

Lachowicz Stanisław August  /323

Lambert Aleksander /324

Lenartowicz Teofil  /325

Leszetycki Teodor /327

Lipiński Karol /328

Lipiński Feliks  /329

Łapczyński Emil  /330

Łubieński Leon   /333

Majewska Maria  /334

Marek Ludwik  /339

Meciszewski Hilary /340

Menzel Elsa /341

Michałowski Aleksander  /341

Mickiewicz Adam /343

Mikuli Karol  /344

Miładowski Florian Stanisław  /345

Modrzycka Elżbieta /346

Moniuszko Stanisław  /347

Mostowscy  /349

Moszkowski Maurycy  /350

Naimska Joanna /351

Niemcewicz Julian Ursyn  /352

Norwid Cyprian Kamil  /352

Noskowski Zygmunt  /353

Nowakowski Józef  /362

Orda Napoleon  /363

Parys Antoni  /365

Plater Ludwik /366

Pol Wincenty  /367

Poniatowski Józef Michał  /372

Potocka Maria  /373

Potocki Bolesław  /374

Prochaska (Prohazka) Wacław /376

Przeciszewski  /376

Przeździecki Aleksander  /377

Rosenthal Maurycy  /378

Rożniecki Gabriel  /380

Sapiehowie  /382

Sembrich-Kochańska Marcelina  /383

Siemieński Lucjan  /384

Skimborowicz Hipolit  /385

Słowacki Juliusz  /386

Sobolewski Edward  /387

Sołtyk Franciszek  /388

Sowiński Wojciech  /390

Stolpe Edward  /394

Szajnocha Karol  /394

Szczepanowski Stanisław  /395

Śmietański Emil  /397

Tarnowski Władysław /398

Tausig Karol  /401

Teichmann Antoni  /405

Ujejski Kornel  /406

Walewska Iwanka  /407

Weloński Pius  /407

Wężyk Franciszek  /409

Wielhorski Michał  /411

Wieniawski Henryk  /413

Wieniawski Józef  /415

Wilkońska Paulina  /422

Wodzicki Józef  /423

Wolff Edward  /424

Wolski Włodzimierz  /426

Woykowski Antoni  /429

Wysocki August  /430

Załuski ?  /431

Zamoyska-Giżycka Ludmiła  /431

Zamoyski Adam  /433

Zarębski Juliusz  /434

Zarzycki Aleksander  /438

Zawadzki Władysław /440

Zmorski Roman  /443

Żeleński Władysław  /447

Przypisy do części drugiej  /449

Część trzecia. Lisztowskie polonica muzyczne  /453

Dzieła muzyczne  /455

A. Utwory oratoryjne i symfoniczne oparte na tematach polskich /457

B. Utwory oparte na motywach dzieł Chopina /472

C. Utwory oparte na rytmach tańców polskich /490

1. Polonezy /490

2. Mazurki  /501

D. Utwory oparte na ludowych pieśniach polskich /508

E. Instrumentacje utworów kompozytorów polskich /511

F. Utwory planowane z motywami polskimi /518

G. Dzieła Liszta (oryginalne i przeróbki) dedykowane Polakom  /519

H. Wydania dzieł kompozytorów polskich sygnowane nazwiskiem Liszta/ 531

Przypisy do części trzeciej  /532

Dodatek. Prasa polska o Liszcie  /533

Podziękowania  /551

Indeks nazwisk  /553

Indeks kompozycji Franciszka Liszta  /565

Źródła ilustracji  /569