Franciszek Józef Chylewski - pilot 300. Dywizjonu Bombowego

Opisane tu losy pilota Franciszka Józefa Chylewskiego, zaprezentowane biogramy członków załogi samolotu, z którą zginął w ostatnim locie, informacje o innych lotnikach i przytoczone fragmenty ich wspomnień są warte przedstawienia, bo na przykładzie konkretnych osób ilustrują losy wielu lotników polskich w czasie II wojny światowej. Ci zwykli, nieznani szerzej i często zapomniani już lotnicy Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie zasługują jednak na to, aby o nich pamiętać.

(W imieniu rodziny)

Napis na tablicy informował jedynie, że jest poświęcona Franciszkowi Chylewskiemu, lat 25, który zginął śmiercią lotnika Polish Air Force 15 stycznia 1942 roku, odznaczonemu Krzyżem Walecznych, a spoczywającemu na cmentarzu w Newark (Anglia). [...] Udało mi się ustalić, że urodził się 12 lipca 1916 roku w Silnie w powiecie chojnickim. Dzięki temu śladowi pomoc okazali zaprzyjaźnieni pasjonaci historii: Kazimierz Jaruszewski z Chojnic i Stanisław Pieniążek z Czarnej Wody, za których pośrednictwem udało się zdobyć więcej informacji o Franciszku Chylewskim i jego przodkach. Pomocne były tu dane o losach pilota Chylewskiego, uzyskane z Polskiego Instytutu i Muzeum im. Sikorskiego w Londynie oraz od pasjonatów historii polskiego lotnictwa: Wojciecha Zmyślonego, Grzegorza Korcza, Łukasza Jaśkiewicza, Marka Rogusza, Krzysztofa Mruka i Mieczysława Metlera. [...] Jednak pierwsze biograficzne opracowanie o pilocie Franciszku Chylewskim nie powstałoby, gdyby nie ogromna pomoc, jaką okazali mieszkający w Tczewie krewni Franciszka Józefa Chylewskiego - Zbigniew Chylewski i Ewa Dudek. [...] Wspomniani krewni odnaleźli wiele kolejnych zdjęć oraz uzyskali informacje z Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii, które umożliwiły odtworzenie przebiegu służby wojskowej Chylewskiego w Polsce. Wszystko to pozwoliło na wyjaśnienie licznych dotychczas nieznanych szczegółów z jego życia.

(Od autora) 

Spis treści:

W imieniu rodziny /7

Od autora /9

Rodzice i rodzeństwo  /13

Dzieciństwo i lata młodości /25

W Wojsku Polskim  /33

Internowanie na Węgrzech /47

We Francji  /55

• Na Wyspach Brytyjskich  /61
• W Blackpool  /62
• No. 1 Polish Flying Training School w Hucknall  /65
• Ponownie w Blackpool  /69
• No. 16 (Polish) Service Flying Training School w Hucknall i Newton  /70
• No. 18 Operational Training Unit w Bramcote /72
• W 300. Dywizjonie Bombowym  /76

Ostatni lot  /91

Załoga  /105

• F/O Jan Bąk - pierwszy pilot  /105
• F/O Wacław Mosiewicz - obserwator  /107
• P/O Stefan Berdys - strzelec  /109
• Sgt Paweł Krenżel - strzelec radiotelegrafista  /110
• Sgt Marian Łagodziński - strzelec  /111

Franciszek Józef Chylewski - the pilot of the 300 Bomb Squadron. Summary /113

Bibliografia /117

Nota o autorze  /123