Fenomenologia ducha

Autor: G.W.F. Hegel

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 672

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 19,5 cm

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831), jeden z kilku najsłynniejszych niemieckich filozofów nowożytnych, niewątpliwie górujący nad nimi trudnością swoich dzieł, Fenomenologią ducha (1807) zaczyna swoją właściwą drogę filozoficzną. Zamysłem tego stosunkowo wczesnego dzieła jest przygotowanie do poznania naukowego, lecz przygotowanie to wiedzie drogą badania spekulatywnego, z dala od psychologii, a także, zdaniem Hegla, z dala od rozważań „abstrakcyjnych”. Przedmiotem badania jest „duch” w jego wędrówce do siebie. Marszrutę wyznaczają stacje poszczególnych postaci ducha opisane w ośmiu rozdziałach. Droga ducha nie jest oczywiście czasowa ani historyczna, lecz ma postać fenomenologicznych „odsłon”. W pierwszej odsłonie duch występuje jako świadomość (postrzeganie, intelekt), potem jako samowiedza, rozum (badanie przyrody), jako kultura, moralność, sumienie, jako religia. Przygodami „ducha” w Fenomenologii rządzi duch dialektyki: rozpoznania siebie przez poznanie tego, co stoi naprzeciw, przedmiotu, i przyswojenie go sobie, upodmiotowienie. Całość wieńczy wiedza absolutna, której Hegel poświęca ostatni, dość krótki rozdział, a tłumacz większość swoich objaśniających przypisów, ponieważ jest to rozdział kluczowy, w którym duch dociera do „absolutu”. Enigmatyczny absolut, o którym Hegel mówi niewiele, a który wykracza poza fenomenologiczną drogę ducha, stał się wyzwaniem dla historyków filozofii i jej interpretatorów – heglistów, neoheglistów, postheglistów, antyheglistów…

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od tłumacza   /9

Przedmowa   /17

Wstęp   /63

A. Świadomość

I. Pewność zmysłowa, czyli "To Oto" i mniemanie   /75

II. Postrzeżenie, czyli rzecz i złudzenie   /85

III. Siła i rozsądek, zjawisko i świat nadzmysłowy   /99

B. Samowiedza

IV. Prawda pewności samego siebie   /125

A. Samoistność i niesamoistność samowiedzy; panowanie i poddaństwo   /133

B. Wolność samowiedzy; stoicyzm, sceptycyzm i świadomość nieszczęśliwa   /141

C . (AA) Rozum

V. Pewność i prawda rozumu  /161

A. Rozum obserwujący   /167

a. Obserwacja przyrody   /169

b. Obserwowanie samowiedzy w jej czystości i w jej odniesieniu do rzeczywistości zewnętrznej; prawa logiczne i psychologiczne   /202

c. Obserwacja stosunku samowiedzy do jej bezpośredniej rzeczywistości, fizjonomika i frenologia   /207

B. Samourzeczywistnianie się rozumowej samowiedzy   /233

a. Ochota i konieczność   /239

b. Prawo serca i obłęd zarozumiałości   /243

c. Cnota i bieg świata   /250

C. Indywidualność, która jest dla siebie sama w sobie i dla siebie realna   /258

a. Zwierzęce królestwo ducha i oszustwo, czyli Sprawa   /260

b. Rozum nadający prawa   /275

c. Rozum sprawdzający prawa   /279

(BB) Duch

VI. Duch  /287

A. Duch prawdziwy. Życie etyczne  /287

a. Świat etyczny, prawo ludzkie i boskie, mężczyzna i kobieta  /291

b. Postępowanie etyczne, wiedza ludzka i boska, wina i przeznaczenie  /302

c. Stan prawny   /313

B. Duch wyobcowany od siebie. Kultura   /317

I. Świat wyobcowanego od siebie ducha   /320

a. Kultura i jej królestwo rzeczywistości   /320

b. Wiara i czyste własne rozumienie   /345

II. Oświecenie  /352

a. Walka oświecenia z przesądem  /353

b. Prawda oświecenia  /375

III. Wolność absolutna i terror   /381

C. Duch pewny samego siebie. Moralność  /389

a. Moralny pogląd na świat   /390

b. Przesuwanie   /400

c. Sumienie, piękna dusza, zło i jego wybaczenie  /410

(CC) Religia

VII. Religia   /437

A. Religia naturalna   /444

a. Istota świetlna  /446

b. Roślina i zwierzę   /447

c. Majster   /448

B. Religia sztuki  /451

a. Abstrakcyjne dzieło sztuki   /454

b. Żywe dzieło sztuki   /462

c. Duchowe dzieło sztuki   /466

C. Religia jawna   /479

(DD) Wiedza absolutna

VIII. Wiedza absolutna  /505

Przypisy   /525