Eryk XIV Waza król ludu

Autor: Knut Carlqvist

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 672

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Seria: Złota seria

„Eryk XIV Waza” to dzieło monumentalne, które swego czasu wywołało sensację wśród szwedzkich historyków. Autor stawia w nim śmiałe tezy, które ukazują historię Szwecji XV i XVI wieku w zupełnie innym świetle niż czynili to inni szwedzcy i polscy historycy. Biografia króla, który panował w Szwecji zaledwie osiem lat (1560-1568), jest prawdziwą kopalnią wiedzy dla wszystkich interesujących się epoką szwedzkiej linii Wazów i stosunkami polsko-szwedzkimi. Niektóre fakty i tezy, jakie stawia autor, pozwolą nam odkryć nowe wątki ówczesnej historii Polski i zrozumieć lepiej decyzje, jakie wtedy podejmowano na dworze w Krakowie. Ale to nie tylko biografia króla, to także opowieść o jego rodzinie, politykach, epoce w której przyszło im żyć i o szwedzkiej mentalności, która wówczas zaczęła się kształtować.

„Eryk XIV Waza” to pierwsza z czterech książek poświęconych szwedzkim Wazom. Następny tom to „Jan III Waza – władca renesansu”, pozostałe to biografie Karola IX i Gustawa II Adolfa.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Słowo wstępne. O winie, jaką Lars Gustafsson ponosi za napisanie tej książki i o kłopotach z pisaniem o XV wieku   /11

Rozdział 1. Krwawa sobota 24 maja 1567 roku. Cień wątpliwości   /17

Rozdział 2. O pochodzeniu narodu szwedzkiego i o tym, dlaczego Chrystian Tyran ściął głowy niektórym członkom rady  /29

Rozdział 3. W dzień św. Łucji na świat przychodzi następca tronu, Gustaw walczy o ustanowienie monarchii dziedzicznej, a krewniacy zwierają szyki  /48

Rozdział 4. Gustaw Waza sporządza testament, w Vadstenie dochodzi do skandalu, a starania o rękę królowej Elżbiety idą jak po grudzie  /69

Rozdział 5. Eryk próbuje okiełznać swych braci, nadaje tytuły szlachcie i ustanawia Wysoką Komisję   /87

Rozdział 6. W bójce Pomorzan, wspaniałej ceremonii koronacyjnej i o tym, jak Eryk wybierał swoje powiedzenie  /104

Rozdział 7. Kilkaset tysięcy chłopów utrzymuje garstkę panów, a król staje się dla pańskich córek cenną zdobyczą   /118

Rozdział 8. O tym, jak Joran Persson z Salberget został królewskim doradcą i łotrem, a także tym, jak chwalił go Strindberg  /129

Rozdział 9. Niepowodzenie w Anglii, trzystu szlachciców traci przywilej Fralse, a my dyskutujemy o trzech koronach  /138

Rozdział 10. Król zastanawia się, co zrobić z Inflantami, jego bratu spieszno do ożenku, a pan Sten wywołuje skandal   /152

Rozdział 11. Książę Jan podnosi zbrojną rękę na króla, Joran Persson do poucza, a duńczycy stają na przeszkodzie małżeństwu Eryka z Krystyną Heską   /168

Rozdział 12. O liście, w którym król Fryderyk wypowiada wojnę i o zdradzie w Alvsborgu, o którą chłopi oskarżyli pana Stena  /190

Rozdział 13. Pan Olof mówi o królu Ćwieczku, król Eryk pustoszy Ronneby, a Cecylia wkracza w świat polityki   /204

Rozdział 14. Lud ocenia pana Stena, Rantzau dostaje się pod Axtorna do niewoli, a jazda sprawia zawód piechocie króla Eryka   /225

Rozdział 15. O oblężeniu twierdzy Bohus, o kandydacie do ręki Renaty i o kłopotach z niemiecką jazdą   /240

Rozdział 16. O poniżającym wjeździe pana Nilsa do Sztokholmu, i o tym, dlaczego było to konieczne, a także spiskach, ucieczkach i innych sprawach  /252

Rozdział 17. O spotkaniu na wyspie Vammelson, o chorążych w spódnicach i spodniach oraz o haśle, które brzmi: "Łańcuch i zbroja"   /269

Rozdział 18. Król Eryk dostrzega światełko w tunelu, Pan Sten i hrabia Svante wznoszą toast, a król wygłasza nieudaną mowę do stanów  /293

Rozdział 19. Przybywa pan Nils, książę Jan wychodzi na wolność, a król sam sobie zaprzecza  /302

Rozdział 20. Krwawa sobota, Anders szpieguje nie tam, gdzie trzeba, a pan Sten jest w dwóch miejscach równocześnie  /312

Rozdział 21. O kosztownym pojednaniu w Duńskiej Sali, o tym, jak Petrus Caroli wpada w tarapaty, i o pokłosiu kwestii proceduralnych  /334

Rozdział 22. O tym, co gwiazdy sądzą na temat człowieka z białymi włosami i o tym, co tak naprawdę mówią   /351

Rozdział 23. O diagnozie dotyczącej szalejącego króla i o tym, jak Joran Persson został skazany na śmierć, bo nie dał się przekupić   /364

Rozdział 24. Rantzau wkracza do prowincji Ostergotland, Hogenskild traci kasę wojskową, a król postanawia wrócić do zdrowia  /379

Rozdział 25. Eryk oddaje sprawiedliwość Joranowi Perssonowi, ratuje Katarzynę przed carem, a Karin czyni królową Szwecji   /401

Rozdział 26. Dygresja na temat Karin Mansdotter, a także o tym, dlaczego Maxa trzeba było wrzucić do kanału, a beczki z solą wysłać rodzinie  /419

Rozdział 27. Dębowy las rusza na Sztokholm, król odzyskuje odwagę, a czerwone słońce zwiastuje narodziny nowej władzy   /436

Rozdział 28. Oblężenie i upadek Sztokholmu, Joran Persson zostaje poćwiartowany, a panu Stenowi karę wymierza Bóg   /450

Rozdział 29. Opiłowany, żelazny pręt dowodzi, że Eryk zamierzał uciec. Pytanie tylko, dlaczego chciał to uczynić   /463

Rozdział 30. Trzy przypuszczenia dotyczące przyszłości, 24 prawdziwe i legalne powody, a także coś na temat choroby francuskiej   /474

Rozdział 31. Panowie wywierają presję na króla Jana, Eryk odbywa nocne spotkania, a Per Larsson próbuje spiskować   /491

Rozdział 32. Szlachta zyskuje nowe przywileje, pani Marta popada w niełaskę, wybucha wojna z Rosją   /506

Rozdział 33. Król zostaje ranny w ramię, Olof znika, a trzydzieści lat później Karin urządza mu pogrzeb  /522

Rozdział 34. Tłumacz Jons jedzie do Rosji, Karin zostaje rozdzielona z Erykiem, a Ery robi linijki w kalendarzu   /537

Rozdział 35. Eryk pisze do Karin, otrzymuje dziwną odpowiedź, i wysyła anioła do Satakunta  /553

Rozdział 36. Charles de Mornay traci głowę, proboszcz Mauritz trafia na szubienicę, ludzie w kraju "szeptają złowrogo po kątach a atmosfera robi się coraz bardziej gęsta"   /564

Rozdział 37. Eryk umiera na zamówienie, a książę Karol zaczyna coś podejrzewać   /614

Rozdział 38. Karin Mansdotter przybywa do posiadłości Liuksiala, Sigrid awansuje pod względem społecznym, a książę Karol wyjawia tajemnicę   /630

Rozdział 39. O tym, dlaczego wilki lubią owce, a Hogenskild wolność, podczas gdy lud woli absolutyzm  /642

Literatura  /658