Dzwony i wieże Wawelu

Autor: Mieczysław Rokosz

Rok wydania: 2006

Ilość stron: 432, ilustracje

Oprawa: twarda

Format: cm x cm

Na wieżach Wikaryjskiej, Zegarowej i Zygmuntowskiej wieńczących wawelską katedrę rozmieszczono 10 zabytkowych dzwonów , wśród nich najstarszy – Nowak (jakoby jeszcze z XIII w.) oraz największy – Zygmunt, dziś już symbol narodowy, sławiony w sztuce i literaturze. Właśnie wieżom i dzwonom tej wspaniałej świątyni, gdzie koronowano i chowano polskich monarchów, Mieczysław Rokosz, krakowski historyk i dzwonnik wawelski poświęcił swoją najnowszą książkę. Jest to barwnie napisana i bogato ilustrowana obszerna monografia historyczna, w której czytamy o tak naprawdę wcześniej gruntownie niezbadanych dziejach dzwonów krakowskich, jak też o historii dzwonów w ogóle. Autor opisuje ich kształty, zdobiące je inskrypcje, techniki, dzięki którym powstały, ich funkcje w życiu religijnym i publicznym (nie pomija jednak także kwestii takich jak awarie czy organizacja obsługi dzwonów). Odnaleźć tu można więc informacje z dziedziny ludwisarstwa, liturgiki, epigrafiki, heraldyki, a nawet numizmatyki i sfragistyki. Naukowy wywód ożywiają liczne odwołania do literatury, sztuki i szeroko pojętej historii narodu. Publikację polecamy miłośnikom dziejów Krakowa, historii Kościoła, a także historykom sztuki oraz wszystkim zainteresowanym naukami pomocniczymi historii.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Dzwony - wieże - zegary  /17

Rozdział II. Konsekracja i liturgiczne funkcje dzwonów w średniowieczu  /57

Konsekracja dzwonu  /61

Inskrypcje nadzwonne  /69

Dzwony pokoju  /72

Dzwon na Podniesienie  /77

Procesja Bożego Ciała  /80

Inne krakowskie procesje  /85

Dzwon na Anioł Pański  /89

Dzwony w czasie synodu  /95

Dzwon na kapitułę  /97

Dzwon na elekcję biskupa oraz instalację i śmierć kanonika  /98

Dzwon z powodu klątwy i interdyktu. Milczenie dzwonów  /100

Dzwon za umierającego, dzwon pogrzebowy, msze rocznicowe, Dzień Zaduszny  /105

Precedencja w dzwonieniu  /109

Dzwon "na gwałt"  /110

Dzwon w uroczystościach królewskich  /112

Dźwięk dzwonu limituje przestrzeń  /120

Rozdział III. Zaginione dzwony Wawelu. Wieża Wikaryjska i dzwony na niej  /121

Rozdział IV. Wieża Zegarowa  /159

Rozdział V. Nowa dzwonnica i dzwony na niej  /173

Dzwony  /175

Remont i rozbudowa nowej dzwonnicy  /196

Pierwsze przekształcenie Urbana  /198

Rozdział VI. Dzwon Zygmunta i wieża Zygmuntowska  (do XIX/XX wieku)  /201

Monarsze fundacje dzwonów  /201

Okoliczności i powody decyzji Zygmunta Starego o ulaniu wielkiego dzwonu  /214

Mistrz Behem i jego dzieło  /217

Charakter inskrypcji na dzwonie i jego patrocinium  /228

Transport i zawieszenie dzwonu  /239

Pierwsze dzwonienia - pierwsze kłopoty  /243

Katastrofa budowlana wieży Zygmuntowskiej  /247

Naprawy dzwonów i wieży w XVII w. oraz kolejne przeistaczenia Urbana  /253

Dalsze losy wieży Zygmuntowskiej w XVIII w. i jej restauracja na przełomie XIX i XX w.  /260

Rozdział VII. Obsługa dzwonu i rozkład dzwonień do końca XVIII wieku  /269

Rozdział VIII. Kiedy jeszcze Zygmunt dzwonił w epoce staropolskiej?  /287

Rozdział IX. Dzwon Zygmunta w XIX wieku  /299

Utrzymanie i obsługa dzwonu oraz terminy dzwonień  /299

Narodziny legendy dzwonu  /309

Katastrofy serca Zygmunta w XIX w.  /315

Wielkie dzwonienia pogrzebowe i rocznicowe  /318

W twórczości Matejki i Wyspiańskiego  /334

Rozdział X. Dzwon Zygmunta w XX wieku  /351

Bibliografia  /393

Spis ilustracji  /419

Bells and Towers of the Wawel Castel (Summary)  /425